نیمه‌شب: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
'''نیمه‌شب'''، در بیش‌تر سامانه‌ها، دورهٔ زمانی گذار از یک [[روز]] به روز دیگر است که تاریخ تغییر می‌کند. در اصل نیمه‌شب نیمهٔ راه بین [[غروب]] تا [[طلوع]] است که بر پایهٔ [[فصل|فصول]] تغییر می‌کند.
 
نیمه شب نقطه مقابل زمانی نیمروز است از این رو مانند نیمروز تعاریف متعدی دارد و شامل نیمه شب خورشیدی حقیقی، نیمه شب خورشیدی متوسط، نیمه شب نجومی و در کاربرد دینی نیمه شب شرعی است.
نیمه‌شب حقیقی آن زمانی است که متضاد ظهر خورشیدی باشد، که خورشید در نزدیک‌ترین حالت خود به [[پاسو]] باشد و شب از [[گرگ‌ومیش]] تا [[طلوع]] هم‌فاصله باشد. در تفاوت نیمه شب استاندارد با نیمه شب حقیقی باید گفت؛ [[یکای اصلی اس‌آی|زمان قراردادی استاندارد]] برای یک نصف النهار با زمان حقیقی گاه تا ربع ساعت هماهنگ نیست و در قالب [[منطقه زمانی|منطقه‌های زمانی]] که زمان را در راستای محدوده‌ای از نصف‌النهارها (نصف النهارهای ساعتی) یکسان می‌کند و ممکن است تا نیم ساعت و در مواردی بیشتر با زمان حقیقی متفاوت باشد، و نیز [[تغییر ساعت تابستانی]] در نیمه اول سال یکساعت با زمان حقیقی متفاوت است. نیمه‌شب خورشیدی بیش از آنکه به [[منطقه زمانی]] بستگی داشته باشد، به [[طول جغرافیایی]]، [[عرض جغرافیایی]]، [[ارتفاع]]، و زمان حقیقی ناظر دارد.
 
در نیم‌کرهٔ شمالی، «نیمه‌شب» ارتباط باستانی جغرافیایی‌ای با «شمال» داشت (همانطور که ظهر با «جنوب» داشت). در زبان‌های لهستانی نو و اوکراینی واژه‌های مربوط به ظهر («południe» و «південь») به معنای «جنوب» و واژه‌های مربوط به نیمه‌شب («północ» و «північ») به معنای «شمال» هم معنی می‌دهند.
 
'''نیمه‌شب حقیقی''' برای نصف النهار ناظر مقابل ظهر حقیقی (ظهر شرعی) است که خورشید در نزدیک‌ترین حالت خود به [[پاسو]] است و شب از [[گرگ‌ومیش]] تا [[طلوع]] هم‌فاصله است.
نیمه شب نقطه مقابل زمانی نیمروز است از این رو مانند نیمروز تعاریف متعدی دارد. نیمه شب حقیقی برای ناظر، زمان میانه غروب تا طلوع است و نقطه مقابل آن ظهر محلی (وقت شرعی ظهر) است. این درحالیست که معمولا نیمه شب شرعی از نظر زمانی دقیقا مقابل ظهر شرعی نیست و تقریبا حدمیانه غروب شرعی تا فجر یا 11 و ربع ساعت پس از ظهر شرعی است. نیمه شب متوسط برای یک [[منطقه زمانی]]، ساعت صفر بامداد و آغاز شبانه روز رسمی (متوسط) است و از نظر زمانی با نیمه شب حقیقی همان نصف النهار قراردادی همان منطقه ممکن است حداکثر تا 16 دقیقه و 25 ثانیه زودتر یا 14 دقیقه و 16 ثانیه دیرتر باشد.<ref>گاهشماری ایران، موسی اکرمی (1380)، ص 27 (با کمی تعدیل).</ref>
 
'''نیمه شب متوسط''' (استاندارد) بر اساس [[یکای اصلی اس‌آی|زمان قراردادی استاندارد]] با توجه به [[منطقه زمانی|منطقه‌های زمانی]] است.
نیمه شب نقطه مقابل زمانی نیمروز است از این رو مانند نیمروز تعاریف متعدی دارد. نیمه شب حقیقی برای ناظر، زمان میانه غروب تا طلوع است و نقطه مقابل آن ظهر محلی (وقت شرعی ظهر) است. این درحالیست که معمولا نیمه شب شرعی از نظر زمانی دقیقا مقابل ظهر شرعی نیست و تقریبا حدمیانه غروب شرعی تا فجر یا 11 و ربع ساعت پس از ظهر شرعی است. نیمه شب متوسط برای یک [[منطقه زمانی]]، ساعت صفر بامداد و آغاز شبانه روز رسمی (متوسط) است و از نظر زمانی با نیمه شب حقیقی همان نصف النهار قراردادی همان منطقهآنجا ممکن است حداکثر تا 16 دقیقه و 25 ثانیه زودتردیرتر و یا تا 14 دقیقه و 16 ثانیه دیرترزودتر باشد.<ref>گاهشماری ایران، موسی اکرمی (1380)، ص 27 (با کمی تعدیل).</ref>
 
نیمه‌شب حقیقی آن زمانی است که متضاد ظهر خورشیدی باشد، که خورشید در نزدیک‌ترین حالت خود به [[پاسو]] باشد و شب از [[گرگ‌ومیش]] تا [[طلوع]] هم‌فاصله باشد. در تفاوت نیمه شب متوسط (استاندارد) با نیمه شب حقیقی باید گفت؛ [[یکای اصلی اس‌آی|زمان قراردادی استاندارد]] برای یک نصف النهار با زمان حقیقی گاه تا ربع ساعت هماهنگ نیست و در قالب [[منطقه زمانی|منطقه‌های زمانی]] که زمان را در راستای محدوده‌ای از نصف‌النهارها (نصف النهارهای ساعتی) یکسان می‌کند و ممکن است تا نیم ساعت و در مواردی بیشتر با زمان حقیقی متفاوت باشد، و نیز [[تغییر ساعت تابستانی]] در نیمه اول سال یکساعت با زمان حقیقی متفاوت است. نیمه‌شب خورشیدیحقیقی بیش از آنکه به [[منطقه زمانی]] بستگی داشته باشد، به [[طول جغرافیایی]]، [[عرض جغرافیایی]]، [[ارتفاع]]، و زمان حقیقی ناظر دارد.
 
'''نیمه شب نجومی''' نیز تقریبا با نیمه شب حقیقی برابر است.
 
'''نیمه شب شرعی''' معمولا از نظر زمانی دقیقا مقابل ظهر شرعی نیست و تقریبا حدمیانه غروب شرعی تا فجر یا 11 و ربع ساعت پس از ظهر شرعی است.
 
در نیم‌کرهٔ شمالی، «نیمه‌شب» ارتباط باستانی جغرافیایی‌ای با «شمال» داشت (همانطور که ظهر با «جنوب» داشت). در زبان‌های لهستانی نو و اوکراینی واژه‌های مربوط به ظهر («południe» و «південь») به معنای «جنوب» و واژه‌های مربوط به نیمه‌شب («północ» و «північ») به معنای «شمال» هم معنی می‌دهند.
 
== منابع ==