قره‌قل (گوسفند): تفاوت میان نسخه‌ها

{{بهبود منابعمنبع}}

[[Imageپرونده:102 0198 Karakul3.jpg|leftچپ|thumbبندانگشتی|گوسفند قره قل]]

'''قره‌قل''' یا '''قره‌گل''' نام نسل گوسفندی است که داری [[پوست]] مرغوب می‌باشد. موهای پوست این [[گوسفند]] بشکل حلقه حلقه می‌باشد. گوسفند قره قل در هوای خشک ودشت‌های کم آب توافق داشته درشرایط گرمای ۴۵ درجه سانتی گراد درتابستان و منفی۳۰- درجه در زمستان مقاومت دارد. از قرن ۱۴۰۰ قبل میلاد به اینسو این حیوان شناخت گردیده‌است. در [[زبان ازبیکی]] «قره» به معنی سیاه و «قل» جوی را می‌گویند. در ولایت سرخان دریا ازبکستان شهرکی است بنام قره‌قل (سیاه جوی) نامیده می‌شود. در داخل این شهر جوی بزرگی مملو از لوش ولای سیاه در جریان است. به همین لحاظ این شهر را بنام قره‌قل یا سیاه جوی می‌نامند. چوچه این حیوان بالاثر تغییرات جنتیکی در شهرک قره‌قل بدنیا آمده‌است. بعداًبطرف سائر کشور‌هایکشورهای [[آسیای مرکزی]] [[افغانستان]] [[ایران]] کشانیده شده‌است. این حیوان درهمین مناطق توافق نموده‌است. پرورش قره قل در کشور افریقائی [[نامیبیا]] نیز صورت می‌گیرد. در قرن ۲۰ توسط جرمنها غرض تربیه انتقال شده‌است. از [[پوست]] این حیوان کلاه [[پوستین]] پوستینچه بالا پوش ساخته می‌شود. این پوست پس از [[پسته]] بزرگترین منبع صادرات افغانستان می‌باشد. درحدود۵۰-۱۶ میلون دالر ارزین مدرک عواید بدست میاًورد. زیاده خریداران این پوست [[انگلیس]]، [[دانمارک]] و [[فنلند]] و [[چین]] می‌باشد. ازپوست فره قل ۶ شکل [[کلاه]] ساخته می‌شود. که هرکدام ان نمایندگی ازفرهنگ همان ملت می‌نماید.

*۴ ۵. قرغزی:نیم ایندایره(). کلاهدر بشکلمیان مخروطیمردم ساختهروس می‌شوداستفاده دارد. درساختنمانندکلاه [[برژنف]]. این کلاه نیمه پوست قره قل کارقات می‌شود.

[[Fileپرونده:Karzai-usaidLeonid Brezhnev 1974.PNGjpg|thumbبندانگشتی| حامد کرزی رئس جمهور افغنستان درصحنه[[لیونید سیاسیبرژنف]] با کلاه قراقلی]]

مرحله سخت و دشواراین پوست [[آش‌کاری]] است. پس ازاینکه بره نوزاد تولد شد به سرعت اورا کشته و پوست آن را جدامی‌کنند. دلیل ان اینست که حلقه‌های موی بره بالا نرود. هرقدر موی یا پشم چسپیده و باز نا شده باشد به همان اندازه قیمتی می‌باشد. دربسیاری موارد قبل از تولد مادر اورا قصابی نموده وبره آن را در بطن مادر از بین می‌برند تا جنسیت بهتر را بدست آرند. سپس هر پوست را نمک یا شوره زده به مدت یک روز سربسر می‌مانند تا تارهای پشم خوب بخوابد. روز فردا پوست‌ها را در آفتاب می‌گذارند تا خشک شود. سپس مرحله آش‌کاری آغاز می‌شود. پوست رابرای مدت ۱۸ تا ۲۰ روز نمک و آب جو زده در میان پوست گاو میپوشانند. درین مرحله پوست باید مرطوب نگه داشته شود. و آب جو را بخاطرنرم نگهداشتن پوست می‌پاشند تا پس از خشک شدن پوست نرم باقی بماند. سپس مرحله خرخره و تک تک شروع می‌شود. پوست را از میان پوست گاو بیرون کشیده تراش‌کاری و می‌شویند و در آفتاب خشک می‌کنند. سپس پوست را می‌تکانند. یعنی با چوپ خورد پوست را می‌کوبند. مقصد از تکاندن بیرون کشیدن پشم‌های جداشده در روی پوست ونرم کردن پوست می‌باشد. سپس قسمت‌های ناقص قیچی می‌شود. پس از قیچی مرحله سورت بندی اغاز می‌شود. درین مرحله شخص خیلی متجرب پوستها را مطابق نورم بین المللی سورت بندی نموده در کارتن‌ها غرض صادرآماده می‌شود.

== کیفیت پوست قره‌قل ==

حلقه‌های مو یا پشم پرگل نازک محکم حلقوی و چسبیده با پوست باشد. رنگ سیاه و کبود پوست قره‌قل قیمت زیادی دارد نسبت به رنگ شتری و خاکستری. یعنی رنگ سیاه درجه اول رنگ کبود درجه دوم رنگ خاکستری درجه سوم واشتری درجه چهارم قیمت دارد. ولی هرکدام ازین رنگ‌ها خود جنسیت‌های مختلف دارد که تغیر درسورت نیز وارد می‌کند. معمولا بره‌هایی که در بطن مادرند پوست خوب دارند. خوبترین و قیمتی‌ترین پوست را بنام «سور» می‌نامند که پشم هموار در روی پوست دارد. در هر ۱۰۰۰بره یک بره آن پوست سور می‌داشته باشد. مردم شمال افغانستان پوست قره‌قل را «تقر» می‌گویند. پوست را که مرغوب نباشد برای خود کلاه گرد می‌سازند که بنام کلاه ثقری یاد می‌گردد و مردم جنوب افغانستان انرا «کلاه بزکشان» می‌گویند. در افغانستان شرکت‌های زیاد صادر کننده پوست وجود دارد. در چوکات شورای وزیران ریاست قره‌قل اداره کننده صادرات پوست می‌باشد.

== منبعمنابع ==

* کتاب شناسنامه افغانستان نوشته بصیر احمد دولت آبادی درموردتربیه و پوست قره‌قل صفحات ۱۰۶-۱۱۰ سال چاپ ۲۰۰۳.

* ویکی پیدیا انگلیسی

*2.کلاه قره‌قلی1.گوسفند قره‌قل karakul hatsheep

* 2.کلاه بزکشیقره‌قلی Buzkashikarakul hat [File:Buzkashi Game.jpg]

* اعلامیه سازمان حقوق بشر در امریکا در مورد گوسفند قره‌قل و قتل آن PDF http://www.humanesociety.org/assets/pdfs/fur/karakul_report.pdf

* [http://www.afghanistanvotes.com/dari/society/395-2010-02-23-08-44-17.html افغانستان و پوست قره‌قُل نوشته ظاهراضطرابی و قیوم بابک]

* [http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/story/2006/03/060305_s-karzai-hat.shtml تجارت پر سود پوست بره در افغانستان نوشته هارون نجفی زاده]