خسرو پنجم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Sahand Ace (بحث | مشارکت‌ها)
جز محتوا از فرخزاد خسرو به اینجا ادغام شد. برای اطلاعات بیشتر بحث:خسرو پنجم#<بخش ادغام> را ببینید.
خط ۱:
'''خسرو پنجم''' یا '''فرخزاد خسرو''' یا '''خوره‌زاذ خسرو''' یا '''خوره‌زاد خسرو''' از اعقاب [[خسرو انوشیروان]] بود و پس از [[هرمز پنجم]] به پایتخت ایران [[تیسفون]] دست یافت.<ref>{{پک|محمودآبادی|۱۳۸۶|ک=شاهنشاهی ساسانیان در گزارشه‍ای تاریخی اسلامی و غربی|ص=۱۷۲}}</ref> فرخو یا فرخ، صفت فر است که خود صورتی است از خور به معنی عظمت و شوکت<ref>{{پک|کریستن سن|۱۳۶۷|ک=ایران در زمان ساسانیان|ص=۵۲۲}}</ref> فرخزاد خسرو به مدت شش ماه یا یکسال بر تخت بود و بنام ''خسرو پنجم'' فرمانروایی کرد. چنین برمی‌آید که بزرگان در آن زمان به دو گروه تقسیم شده بودند. یکی طرفدار فرخزادخسرو یا خسرو چهارم و دیگری گروه طرفداران یزدگرد سوم بودند که [[رستم فرخزاد]] در رأس آنها قرار داشت. از خسرو چهارم سکه‌هائی ضرب شهرهای [[تیسفون]] به دست آمده که حاکمیت او را بر پایتخت ثابت می‌نماید اما همزمان نواحی فارس و [[بین‌النهرین]] یعنی نقاط مهم کشور در دست [[یزدگرد سوم]] و نایب‌السلطنه او [[رستم فرخزاد]] بوده‌است. در زمانی که پایتخت در دست خسرو پنجم بود طرفداران یزدگرد در شهر استخر یعنی خاستگاه ساسانیان تاج بر سر او نهادند، در حقیقت در مدت کوتاهی دو فرمانروای ساسانی بر ایران زمین حکومت کردند. تاکنون سکه‌ای از سال اول سلطنت یزدگرد که ضرب تیسفون باشد به دست نیامده است. در اواخر سال اول پایتخت به تصرف یزدگرد سوم درآمد و فرخ زاد به قتل رسید بنابر این از سال دو سلطنت یزدگرد ضرب شهرهای تیسفون موجود‌است.<ref>{{پک|آورزمانی|آذر و دی ۱۳۶۹|ک=ماهنامهٔ فروهر|جلد = ۳۲۲|ص=۱۶}}</ref>
'''خسرو پنجم''' یکی از نوادگان [[یزدگرد سوم]] است که یک سده بعد از حملهٔ اعراب از [[آسیای مرکزی]] با کمک [[ترکان]] تاریم نقشهٔ باز گرفتن ایران را در سر می‌پرورانید.<ref>{{پک|مشیری|اسفند ۱۳۵۲|ک=نشریه انجمن فرهنگ ایران باستان|ص=۴۱}}</ref> [[کریستن سن]] نوشته‌است، در سال ۷۲۸ یا ۷۲۹ میلادی خسرو نامی از اخلاف یزدگرد سوم با ترکان همدست شد تا پادشاهی را به دست آورد، اما به مقصود نرسید.<ref>{{پک|کریستن سن|۱۳۶۷|ک=ایران در زمان ساسانیان|ص=۵۳۲}}</ref>
 
در [[تاریخ طبری]] آمده‌است، فرخزاد خسرو هنگامی که [[شیرویه]] برادران خود را می‌کشت به یکی از بزرگان پارسی بنام زاذی پناه برد. زاذی در منطقهٔ [[نصیبین]] در محلی بنام دژسنگ، به کار اسیران می‌رسید. وی فرخزاد خسرو را به [[تیسفون]] آورده و فرخزاد بمدت کوتاهی پادشاهی کرد. بعد از وی [[یزدگرد سوم]] بپادشاهی رسید.<ref>{{پک|طبری|۱۳۶۲|ک=تاریخ طبری|ص=۷۸۴}}</ref>
== اختلاف در نامیدن خسرو پنجم ==
 
[[روبرت گوبل ]] [[خسرو سوم]] را خسرو پنجم نامیده است. ملک ایرج مشیری نوشته است که احتمالاً گوبل در این مورد اشتباه کرده است. چون خسرو سوم برادرزادهٔ [[خسرو دوم]] (خسرو پرویز) و اولین خسروی است که بعد از او به سلطنت رسیده‌است.<ref>{{پک|مشیری|اسفند ۱۳۵۲|ک=نشریه انجمن فرهنگ ایران باستان|ص=۴۱}}</ref>
در [[تاریخ بلعمی]] آمده‌است، مردی دیگر از [[نصیبین]] به پادشاهی به [[تیسفون]] آوردند که نام او فرخزاد خسرو و از فرزندان خسرو بود، از دست [[شیرویه]] گریخته و زنده مانده بود. او را به پادشاهی نشاندند ولی ملک سامان نگرفت. او را نیز بکشتند و پس از او، هیچکس را نیافتند که شایسته پادشاهی باشد. همچنان متحیر بودند تا یزدگرد، پسر شهریار را که در استخر پارس، پنهان بود، به پادشاهی برگزیدند.<ref>{{پک|بلعمی|۱۳۵۳|ک=تاریخ بلعمی|ص=۱۲۰۹}}</ref>
 
 
{| align="center" cellpadding="2" border="۲"
|-
| width="30%" align="center" | پیشین:{{سخ}}'''[[هرمز پنجم]]'''
| width="40%" align="center" | '''[[شاهنشاه]] [[ساسانی]]'''
۶۳۱ - ۶۳۲ میلادی
| width="30%" align="center" | پسین:{{سخ}}'''[[یزدگرد سوم]]'''<ref>{{پک|محمودآبادی|۱۳۸۶|ک=شاهنشاهی ساسانیان در گزارشه‍ای تاریخی اسلامی و غربی|ص=۱۷۲}}</ref>
|}
 
== پانویس ==
 
{{پانویس}}
 
== منابع ==
 
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =مشیری | نام =ملک ایرج| عنوان = سکه‌های ساسانی| ژورنال =نشریه انجمن فرهنگ ایران باستان | شماره =۱۵ | سال =اسفند ۱۳۵۲}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=کریستن سن|نام=آرتور|پیوند نویسنده=آرتور کریستنسن|کتاب=ایران در زمان ساسانیان|ترجمه=[[رشید یاسمی]]|سال=۱۳۶۷|ناشر=مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر|شهر=تهران}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=بلعمی|نام=ابوعلی محمد بن محمد|پیوند نویسنده=ابوعلی بلعمی|کتاب= تاریخ بلعمی|سال=۱۳۵۳|ناشر=کتابفروشی زوار|شهر=تهران}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=طبری|نام=محمد بن حریر|پیوند نویسنده=محمد بن جریر طبری |کتاب= تاریخ طبری، جلد دوم|ترجمه=ابولقاسم پاینده|سال=۱۳۶۲|ناشر=انتشارات اساطیر|شهر=تهران}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =مشیریآورزمانی | نام =ملک ایرجفریدون| عنوان = بررسی سکه‌های ساسانی| ژورنال =نشریهماهنامهٔ انجمنفروهر| فرهنگ ایرانمکان باستان= تهران| ناشر =سازمان انتشارات فروهر| شماره =۱۵ ۳۲۲ | سال =اسفندآذر و دی ۱۳۵۲۱۳۶۹}}
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=محمودآبادی|نام=اصغر|پیوند نویسنده=|کتاب=شاهنشاهی ساسانیان در گزارشه‍ای تاریخی اسلامی و غربی|سال=۱۳۸۶|ناشر=انتشارات افسر|شابک=964-6205-18-3}}
 
{{شاهان ساسانی}}
{{تاریخ-خرد}}
 
[[رده:مردانشاهنشاهان ساسانی]]