ویکی‌پدیا:ابررأی
 | این صفحه حاوی یک انشا است. این انشا شامل توضیحات و توصیه‌های یک یا چند مشارکت‌کنندهٔ ویکی‌پدیا است. انشاها جزو مقاله‌های دانشنامه یا سیاست‌ها یا رهنمودهای ویکی‌پدیا نیستند؛ چرا که به‌طور کامل توسط جامعه مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. بعضی از انشاها هنجارهای متداول را بیان می‌کنند؛ در حالی که سایر انشاها فقط دربردارندهٔ دیدگاه‌های اقلیت هستند. |
ابررأی یا سوپررأی اصطلاحی است در ویکی‌پدیا که معمولاً در بررسی حذف، بررسی انتقال و نظرخواهی برای حذف به کار می‌رود و اشاره دارد به «جمع‌بندی بحث» به شکلی که در آن بیشتر از توجه به محتوای بحث، به نظر جمع‌بندی‌کننده توجه شده‌است. این اصطلاح معمولاً نوعی اتهام است و مفهومش این است که جمع‌بندی‌کننده باید جمع‌بندی خود را خنثی کرده و به‌جای آن به عنوان یک کاربر عادی در نظرخواهی شرکت کند.
قاعده کلی ویرایش
جمع‌بندی نظرخواهی‌های حذف باید اجماعی که در بحث به دست آمده را منعکس کند.
سوپررأی در برابر «صلاحدید مدیر» ویرایش
توصیه به ویرایش‌گرانی که معترض به جمع‌بندی با سوپررأی هستند ویرایش
توجه کنید که بحث‌هایی که با هدف اجماع صورت می‌گیرند (شامل نظرخواهی‌های حذف و درخواست‌های نظر) حقیقتاً رأی‌گیری نیستند. برای مثال، اگر در یک بحث فرایند حذف تعداد رأی‌های «بماند» از «حذف شود» بیشتر باشد، اما رأی‌های «حذف شود» بر اساس سیاست‌های ویکی‌پدیا بوده و رأی‌های «بماند» نوعی از وپ:خوشم می‌آد باشند (یا برعکس، اگر آرای «حذف شود» مصداق وپ:خوشم نمی‌آد باشند و آرای «بماند» بر اساس سیاست‌ها باشند)، بستن بحث بر اساس عقیدهٔ اقلیت «سوپررأی» تلقی نمی‌شود.
توصیه به مدیرانی که جمع‌بندی‌شان مورد چالش است ویرایش
توجه کنید که نظرخواهی‌ها محلی برای این که مدیران «توصیهٔ خودشان» را به کرسی بنشانند نیز نیست. به جز وقتی که دیدگاه اکثریت در تناقض جدی با سیاست‌ها باشد، اجماعی که به شدت به یک سمت سوگیری دارد نباید به نفع سمت مقابل جمع‌بندی بشود. برای مثال، اگر در یک نظرخواهی برای حذف دیدگاه اکثریت مشخصاً سیاست تأییدپذیری یا زندگینامه زندگان را نقض بکند، دیدگاه اکثریت اشتباه است. یا مثلاً اهمیت ندارد اگر اکثریت شرکت‌کنندگان در نظرخواهی مایل به نگه داشتن تصویری باشند که معیارهای محتوای غیرآزاد را نقض می‌کند، چرا که این معیارها به صورت قوانین حقوقی باید اجرا بشوند. اگر شک دارید که دیدگاه‌هایی که در یک نظرخواهی حذف طرح شده ناقض سیاست‌ها هستند اما مطمئن نیستید، به جای جمع‌بندی بحث بهتر است که در آن نظر بدهید. نظر شما می‌تواند روی جهت‌گیری بحث تأثیر بگذارد و همچنین جمع‌بندی بعدی آن توسط مدیری دیگر را راحت‌تر خواهد کرد.
انواع سوپررأی ویرایش
انواع مختلفی از سوپررأی وجود دارد که همگی به جز آخری مشکل‌ساز هستند:
- سوپررأیی که اجماع را برعکس کند: بحثی با استناد به سیاست‌ها به اجماع قاطعی بر روی یک نتیجهٔ مشخص رسیده اما اقلیتی از کاربران دیدگاه دیگری دارند که حامی کمتری دارد. در چنین شرایطی جمع‌بندی به نفع دیدگاه اقلیت یک سوپررأی تلقی می‌شود. اگر یک جمع‌بندی‌کنندهٔ بی‌طرف دیگر، بحث را به نفع اقلیت جمع‌بندی نمی‌کند، بحث نباید به آن شکل جمع‌بندی شود.
- سوپررأی تلمباری: در یک بحث، اکثریت به صورت احساسی به نفع یک نتیجهٔ به خصوص مشارکت کرده‌اند، اما نتیجهٔ مذکور به وضوح در مغایرت با سیاست‌ها است. جمع‌بندی بحث به نفع دیدگاه اکثریت یک سوپررأی است چرا که نقص این دیدگاه‌ها در چارچوب سیاست‌ها را نادیده می‌گیرد. اگر یک جمع‌بندی‌کنندهٔ دیگر این بحث را با صلاحدید مدیریتی خود، به نفع دیدگاه اقلیت (که مبتنی بر سیاست‌ها است) جمع‌بندی می‌کند، بحث نباید به نفع اکثریت جمع‌بندی بشود.
- سوپررأی برای اعمال یک راه حل بینابینی: یک بحث خاتمه یافته و به نتیجه رسیده یا نرسیده؛ این که بحث به نفع یک دیدگاه سوم جمع‌بندی بشود درست نیست، ولو این که این دیدگاه سوم یک «راه حل بینابینی» باشد. اگر بحثی به اجماع نرسیده، باید دقیقاً به همین شکل جمع‌بندی بشود (یعنی جمع‌بندی ذکر کند که بحث به اجماع نرسید). اگر هم به اجماع رسیده باید طبق آن اجماع جمع‌بندی بشود. جمع‌بندی بحث، محلی برای حل اختلاف نیست؛ تلاش برای حل اختلاف در چنین جایی معمولاً به نتایجی منجر می‌شود که مورد قبول هیچ‌کسی نیست، یا عملی نیست. جمع‌بندی‌کننده می‌تواند دیدگاه‌های مهم گروه‌های اقلیت را در جمع‌بندی خود یادآور شود، یا نقاط ضعف اجماعی که حاصل شده را برشمرد، یا راهنمایی‌هایی برای حصول اجماعی بهتر ارائه کند، اما نباید این نظرات خودش را به عنوان نتیجهٔ اجماع کاربران جا بزند.
- سوپررأی برای اعمال یک راه حل بحث نشده: یک بحث خاتمه یافته و به نتیجه رسیده یا نرسیده؛ این که بحث به نفع یک دیدگاه سوم که اصلاً مطرح نشده، یا مطرح شده ولی مورد بحث نبوده جمع‌بندی بشود یک سوپررأی تلقی می‌شود. اگر جمع‌بندی‌کننده راه حل بهتری در نظر دارد، به جای جمع‌بندی باید در بحث شرکت کند و نظر بدهد. اگر برای ابراز نظر خیلی دیر شده هم می‌تواند نظرش را برای یک بحث دیگر در همان موضوع نگاه دارد. جمع‌بندی بحث باید بر اساس آنچه در آن بحث شده باشد. (اما مورد آخر را نیز ببینید)
- سوپررأی بی‌ضرر: (در بخش بعدی مفصل توضیح داده شده) یک بحث خاتمه یافته و به نتیجه رسیده یا نرسیده؛ مدیری یک تصمیم ویراستارانه (و نه مدیرانه) را طرح می‌کند که بحث‌ها را بی‌ارزش می‌کند. در بین انواع سوپررأی، این تنها مدلی است که مشکل‌ساز نیست، چرا که هر کسی که اعتراض داشت می‌تواند آن را واگردانی کند (یا انتظار داشته باشد که کسی که بحث را جمع‌بندی خواهد کرد آن را در صورت لزوم واگردانی خواهد کرد). در چنین حالتی بحث می‌تواند کماکان ادامه پیدا کند.
سوپررأی بی‌ضرر ویرایش
سوپررأی بی‌ضرر زمانی رخ می‌دهد که مدیری در جمع‌بندی یک بحث، اجماع را مشخصاً ذکر می‌کند اما نهایتاً تصمیمی متفاوت با اجماع را اجرا می‌کند؛ مثلاً در یک نظرخواهی برای حذف، اجماع کاربران به حذف صفحه است، و مدیر در جمع‌بندی این اجماع را ذکر می‌کند اما به جای حذف صفحه، آن را به یک تغییرمسیر تبدیل می‌کند که انتظار نمی‌رود مورد اعتراض باشد. مثال دیگر زمانی است که در یک نظرخواهی کاربران اجماع به حذف کرده‌اند اما این اجماع کوچک است یا این که بیشتر حاصل از تعدد آرای همسو است تا اجماع استدلالی آن‌ها؛ در این حالت ممکن است مدیر صفحه را طبق اجماع کاربران حذف کند، اما ذکر کند که در صورت درخواست کاربران دیگر مایل به احیای صفحه است. از آنجا که این تصمیم یک تصمیم ویراستارانه است، مشمول تمام قواعد اجماع در صفحه‌های بحث و جنگ ویرایشی نیز می‌شود و نباید تلاش کرد که این تصمیم را به شکل مدیرانه‌ای اعمال کرد.
با سوپررأی‌ها چه کنیم؟ ویرایش
اگر فکر می‌کنید که یک جمع‌بندی منعکس کنندهٔ دیدگاه شخص جمع‌بندی‌کننده است و نه اجماع کاربران، ابتدا با نزاکت از او بخواهید که جمع‌بندی‌اش را واگردانی کند و به جایش در بحث شرکت کند. از آنجا که جمع‌بندی بحث‌ها یکی از وظایف مدیران است، کسی که بحثی را جمع‌بندی می‌کند (چه مدیر باشد چه نباشد) مشمول سیاست پاسخگویی است و باید در مورد جمع‌بندی‌اش توضیح ارائه کند.
اگر جمع‌بندی‌کننده قبول نکرد که جمع‌بندی‌اش را واگردانی کند یا توضیحی که ارائه کرد به نظر شما کافی نبود، می‌توانید این جمع‌بندی را برای بررسی نامزد کنید. برای نظرخواهی‌های حذف این کار در ویکی‌پدیا:بررسی حذف و برای نظرخواهی‌های انتقال و دیگر نظرخواهی‌ها در ویکی‌پدیا:تابلوی اعلانات مدیران انجام می‌شود. هدف از این کار آن است که خودِ جمع‌بندی مورد بحث اجتماع قرار بگیرد و در مورد آن اجماعی حاصل بشود.
اگر یک کاربر به دفعات جمع‌بندی‌هایی مغایر با اجماع کاربران انجام دهد، یا از پاسخگویی در مورد جمع‌بندی‌هایش خودداری کند، و در این باره بارها تذکر گرفته باشد و جمع‌بندی‌هایش به دفعات واگردانی شده باشد، ممکن است که اجتماع ویکی‌پدیا او را از جمع‌بندی کردن بحث‌ها تحریم کند.