ویکی‌پدیا:نوشتار پیشنهادی/۲۰۲۱/۵۳

رأی بدیل نوعی نظام انتخاباتی اکثریتی و ترجیحی است که رأی‌دهنده نامزدان را بر مبنای صلاحیت در برگهٔ رأی رتبه‌بندی می‌کند. نامزدی که اکثریت مطلق رتبه‌های اول برگه‌های رأی را کسب کند، برنده خواهد بود. اگر نامزدی با این شرایط موجود نبود، نامزدی که کمترین رتبه‌های اول را دریافت کرده حذف می‌شود و رأی‌های انتخاب‌کنندگانش بر حسب ترجیحات برگه‌های رأی بین نامزدان باقی‌مانده توزیع می‌شود. این مراحل آنقدر تکرار می‌شود تا بالاخره یکی از نامزدان حائز اکثریت مطلق آرا شود. در این روش وضعیت شمارش آرا به‌گونه‌ای است که گویی دورهای حذفی متعدد برگزار می‌شود ولی همگی فقط با یک نوبت رأی‌دهی. از این رو نام دیگر این نظام انتخاباتی دور حذفی سریع است. انتخابات با روش رأی بدیل معمولاً در حوزه‌های انتخاباتی تک‌نماینده برگزار می‌شود. مهم‌ترین حسن روش رأی بدیل به روش رایج نخست‌نفری آن است که نامزد پیروز به جای کسب اکثریت نسبی، اکثریت مطلق آرا را کسب می‌کند و در نتیجه از مشروعیت و پشتوانهٔ بیشتری برخوردار است. این همان فلسفهٔ نظام انتخاباتی دومرحله‌ای است که در برخی کشورها برای تعیین رئیس‌جمهور به کار می‌رود، با این تفاوت که هزینه‌های گزاف دور دوم انتخابات را از روی دوش برگزارکنندگان و نامزدان برمی‌دارد و باعث صرفه‌جویی در وقت رأی‌دهندگان نیز می‌شود. روش رأی بدیل تا حدودی از میزان آرای بی‌اثر می‌کاهد، ولی نه به اندازهٔ نظام‌های تناسبی. همچنین، برگه‌های رأی ترجیحی امکان رأی‌دهی صادقانه را به رأی‌مندان می‌دهد و انگیزهٔ رأی‌دهی تاکتیکی را از بین می‌برد.

ادامه…