پرس پلت، که به عنوان پلتایزر نیز شناخته می‌شود، ماشینی است که منظور متراکم کردن پودرها و ایجاد شکل پلت (استوانه متراکم) از محصولات پودری استفاده می‌شود. پرس پلت، برخلاف آسیاب، ذرات کوچک‌تر را تبدیل به ذرات بزرگ‌تر می‌کند. مهم‌ترین هدف از استفاده از این ماشین‌ها، متراکم کردن محصول به منظور کاهش حجم است. این کاهش حجم منجر به کاهش هدر رفتگی و سهولت در جابه جایی و در نتیجه کاهش هزینه‌ها می‌شود.

تاریخچه ویرایش

  • اولین پرس پلت در سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۴۰ توسط توماس ادگار میکین ساخته شد. این ماشین از چرخ‌های سنگی روغن‌گیری الهام گرفته شده بود. در این ماشین، غلتک‌هایی تعبیه شده بود که با عبور از روی یک سطح مشبک، مواد را وادار به عبور از حفره‌های سطح مشیک و تبدیل آن به شکل پلت می‌کردند.
  • به صورت تقریباً همزمان با میکین، پرس پلت دیگری با طراحی کاملاً متفاوت توسط بور ام استیس اختراع شد. در این پرس پلت، از استوانه توخالی مشبکی استفاده شده بود. همچنین، پاروهایی در این پرس پلت تعبیه شده بود که محصول را بر روی سطح داخلی استوانه مشبک مالیده و مواد را وادار به عبور از داخل حفره‌ها و تولید شکل پلت می‌کردند.
  • بعد از مدتی پرس پلت‌های بهتری از نظر راندمان و کیفیت محصول از این طراحی‌های اولیه ساخته شد که امروزه بنام پرس پلت‌های تخت و حلقوی معروف هستند. پرس پلت تخت و حلقوی را می‌توان به ترتیب طرح‌های بهیود یافته‌ای از کارهای میکین و استیس دانست. این ماشین‌ها از سیستم‌های انتقال قدرت مختلف اعم از انواع تسمه ای، گیربکسی یا ترکیبی از این دو نوع بهره می‌برند.

انواع ویرایش

پرس پلت‌ها معمولاً بر اساس شکل صفحه مشبک یا قالب (Die) به کار رفته در آن به دو دسته پرس پلت تخت (Flat die) و پرس پلت حلقوی (Ring die) تقسیم می‌شوند.

 
پرس پلت تخت (سمت راست) و حلقوی (سمت چپ)

پرس پلت تخت ویرایش

پرس پلت تخت از قالبی صفحه ای شکل که تعداد بسیاری سوراخ در آن تعبیه شده، استفاده می‌کند. مواد پودری از بالا بر روی قالب دستگاه ریخته شده و غلتک‌های دستگاه با عبور از روی مواد، آن را با فشار زیادی وادار به عبور از داخل سوراخ‌های قالب می‌کنند. در سمت دیگر دای، مکانیزم برشی تعبیه شده که مواد شکل گرفته را به شکل پلت برش می‌دهد. طراحی مدل‌های تجاری این پرس پلت العام گرفته شده از کارهای توماس ادگار میکین است.

پرس پلت حلقوی ویرایش

پرس پلت حلقوی از قالبی استوانه ای شکل با تعداد بسیاری سوراخ‌های جانبی تعبیه شده در آن، استفاده می‌کند. مواد پودری به صورت جانبی وارد قسمت داخلی قالب می‌شود و غلتک‌های دستگاه با عبور از روی مواد، آن را با فشار از داخل سوارخ‌های قالب به سمت بیرونی قالب عبور می‌دهند. مکانیزم برش در بخش خارجی قالب مواد متراکم شده را به شکل پلت برش می‌دهد. طراحی مدل‌های تجاری این پرس پلت الهام گرفته شده از کارهای بور ام استیس است.

اجزاء اصلی ویرایش

  1. غلتک (به اصطلاح رولر)
  2. قالب مشبک (به اصطلاح دای)
  3. مکانیزم برش (به اصطلاح کاتر)
  4. سیستم انتقال قدرت (انواع تسمه ای، گیربکسی یا ترکیبی از این دو نوع)
  5. الکتروموتور

قالب مشبک (دای) ویرایش

  • این قسمت در صورتی‌که پرس پلت از نوع حلقوی باشد، به صورت استوانه ای مشبک دیده می‌شود. در پرس پلت‌های تخت این قطعه به صورت یک صفحه دایره ای شکل مشبک است. قطر حفره‌های ماشین کاری شده در این قطعه، قطر محصول پلت خروجی از پرس پلت را تعیین می‌کند. در ساخت این قطعه از آلیاژهایی با استحکام بالا استفاده می‌شود تا در شرایط سخت کاری فرسایش قالب کاهش یابد. این قطعه معمولاً پرهزینه‌ترین قطعه در پرس پلت است که پس از مدت زمانی می‌بایست تعویض یا ترمیم شود.

غلتک (رولر) ویرایش

  • غلتک پرس پلت یکی از قسمت‌های اساسی این ماشین را تشکیل می‌دهد که به منظور اعمال فشار بر مواد به منظور عبور از صفحه مشبک ساخته شده‌است؛ و نیز بایستی دارای جنسی بسیار مستحکم باشد تا از فرسایش آن تا حد زیادی جلوگیری شود. غلطک در هر دو نوع پرس پلت‌های تخت و حلقوی مکانیزم تقریباً مشابهی دارد.

مکانیزم برش (کاتر) ویرایش

  • مکانیزم برش در پرس پلت به منظور قطع کردن پلت به اندازه مورد نیاز تعبیه شده‌است. این قطعه در طراحی‌های مختلفی ساخته می‌شود اما تمامی آن در قسمت خروجی پلت از صفحه مشبک تعبیه می‌شوند.

کاربرد ویرایش

پرس پلت‌ها کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف اعم از انواع شیمیایی، کشاورزی و معدنی دارد. این ماشین‌ها در طراحی‌ها و ابعاد مختلفی به منظور تولید محصول پلت از مواد متفاوت و با ظرفیت‌های مختلف ساخته می‌شود. برخی از مهم‌ترین کاربردهای پرس پلت عبارت است از تولید خوراک دام، طیور و آبزیان، تولید گرانول کودهای ارگانیک، تولید پلت‌های دارویی، تولید سوخت بیمومس و متراکم کردن مواد بازیافتی.

منابع ویرایش