پل سیاه اهواز

اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران
(تغییرمسیر از پل سیاه)

پل سیاه یا پل پیروزی، پلی با یک خط آهن برای قطار و دو مسیر عابر پیاده است که در سال ۱۳۰۸ خورشیدی در شهر اهواز ایران بنا شد. این پل متعلق به اداره کل راه آهن جنوب است[۱] و خط آهن بندر امام خمینی، در جنوب استان خوزستان و در ساحل خلیج فارس، را به راه‌آهن سراسری خرمشهر ـ تهران شمال وصل می‌کند. این پل در جنگ جهانی دوم در شکست هیتلر و آلمان نقش مهمی ایفا کرد.

پل سیاه اهواز
نامپل سیاه اهواز
کشورایران
اطلاعات اثر
کاربریپل
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۲۵۹۹
تاریخ ثبت ملی۲۷ بهمن ۱۳۷۸
Map
پل سیاه اهواز در ایران واقع شده
پل سیاه اهواز
پل سیاه اهواز
مکان در ایران
پل سیاه اهواز
نخستین و قدیمی‌ترین پل اهواز
مختصات۳۱°۱۹′۵۸″شمالی ۴۸°۴۰′۵۰″شرقی / ۳۱٫۳۳۲۸°شمالی ۴۸٫۶۸۰۶°شرقی / 31.3328; 48.6806
گذرنده‌هاقطار
مکاناهواز، روی رود کارون
نگهداری‌کننده۵۲ پایه
وضعیت میراثتاریخ ثبت: ۱۳۷۸
ویژگی‌ها
موادبتنی و فلزی
درازای کل۱۰۵۰ متر
پهناحدودی ۶ متر
بلندی۱۰ متر
پیشینه
پایان ساخت۱۳۰۸
شماره ثبت: ۲۵۹۹
مکان
Map

از آنجا که از این پل در زمان جنگ جهانی دوم به عنوان مسیر حمل آذوقه، نیرو و مهمات ارتش روس استفاده می‌شد و از آن روی که در پیروزی متفقین تاثیر زیادی داشت به آن «لقب پل پیروزی» داده شد.[۱] این پل بعدها به دلیل رنگ سیاه بدنه و پایه‌های آن به پل سیاه شهرت یافت.

تاریخچه

ویرایش

در سال ۱۳۰۸ خورشیدی و همزمان با احدارضاشاهآهن سراسری ایران، اولین پل شهر اهواز، به طول ۱۰۵۰ متر و عرض ۶ متر، تقریباً درست در محل احداث پل تاریخی اهواز (که دارای قدمت ساسانی بوده و به پل شادووان معروف بود)، بر روی رودخانه کارون ساخته شد.[۲] طرح ساخت این پل در ۱۰ خرداد ۱۳۱۲ توسط ریاست اداره بهره‌برداری راه‌آهن ناحیه جنوب اهواز (اریک کسوندسن) به وزارت کل طرق و شوارع پیشنهاد داده شد و در سال ۱۳۱۵ توسط یک مهندس آلمانی و همسرش ساخته شد.[۳]

این اثر در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۵۹۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۴] قدمت این پل به پهلوی اول بر می‌گردد.

سازه و نما

ویرایش
 
نمایی از بخش زیرین و ستون‌های سازه

پل سیاه از نوع فلزی با فونداسیون‌های بتنی بر روی بستر سنگی کف رودخانه کارون بنا شده‌است و با طول ۱۰۵۰ متر و عرض حدودی ۶ متر دارای ۵۲ پایه‌است. در سطح پل دو خط رفت و برگشت برای عبور قطار وجود دارد و در طرفین آن پیاده‌روهایی به عرض حدوداً یک متری قرار گرفته‌است.

همچنین مدیرعامل سازمان زیباسازی اهواز از نورپردازی پل سیاه، قدیمی‌ترین پل رودخانه کارون در آینده نزدیک خبر داده و گفته‌است این نور پردازی با هدف زیباسازی و ایجاد فضاهای مطلوب، به زودی اجرا می‌شود.[۵]

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «پل سیاه اهواز / پل پیروزی در مسیر تاریخ + گزارش تصویری». shooshan.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مارس ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۷.
  2. «قدیمی‌ترین پل اهواز چرا آتش گرفت؟». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۷-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۷.
  3. «پل معروف اهواز 77 ساله شد». عصر ایران. دریافت‌شده در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۳.
  4. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  5. «شبکه اطلاع‌رسانی ساختمان ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۱ فوریه ۲۰۱۱.

پبوند به بیرون

ویرایش