پوسته یا شِل (به انگلیسی: Shell) یک نرم‌افزار سیستم است که یک واسط کاربری برای استفاده از خدمات و برنامه‌های هستهٔ سیستم عامل ایجاد می‌کند. پوسته‌ها می‌توانند گرافیکی باشند یا فقط متنی باشند (نظیر خط فرمان در سیستم‌عامل لینوکس).[۱]

  • پوسته متنی به کاربران اجازه می‌دهد دستورات را به‌صورت مستقیم وارد کنند و نتیجه آن را مشاهده کنند.
  • پوسته گرافیکی از طریق واسط کاربری بصری تعامل با سیستم را تسهیل می‌کند.
تصویر پنجره Command line ویندوز با نمایش دستور نصب Stable Diffusion
  • خط فرمان لینوکس (Terminal) به‌عنوان یک پوسته متنی.
  • Windows Explorer به‌عنوان یک پوسته گرافیکی.

تاریخچه و توسعه پوسته‌ها

ویرایش

پوسته‌ها از دهه ۱۹۷۰ به‌عنوان بخشی از سیستم‌عامل یونیکس توسعه یافتند. اولین پوسته متنی، sh (Bourne Shell)، توسط استیون بورن طراحی شد.

دهه ۱۹۸۰

ویرایش

معرفی C Shell (csh) که امکاناتی مانند دستورات شرطی و حلقه‌ها را بهبود داد.

دهه ۱۹۹۰

ویرایش

توسعه Bash (Bourne Again Shell) که در بسیاری از سیستم‌عامل‌های لینوکس پیش‌فرض شد.

دهه ۲۰۰۰

ویرایش

معرفی PowerShell توسط مایکروسافت برای مدیریت سرورها و سیستم‌های ویندوز.

نوآوری‌ها

ویرایش
  • پشتیبانی از اسکریپت‌نویسی.
  • تعامل پویا با هسته سیستم‌عامل.

انواع پوسته‌ها

ویرایش

پوسته‌ها بر اساس نوع تعامل به دو دسته تقسیم می‌شوند:

  • متنی (CLI): مانند Bash، Zsh، PowerShell.
  • گرافیکی (GUI): مانند GNOME Shell در لینوکس یا Finder در macOS.

پوسته‌های متنی مهم

ویرایش
  • Bash: پوسته پیش‌فرض بسیاری از توزیع‌های لینوکس.
  • Zsh: با امکانات پیشرفته‌تر و سفارشی‌سازی بالا.
  • PowerShell: مناسب برای اسکریپت‌نویسی در ویندوز.

پوسته‌های گرافیکی مهم

ویرایش
  • GNOME Shell: برای محیط دسکتاپ لینوکس.
  • Windows Explorer: مدیریت فایل‌ها و برنامه‌ها در ویندوز.

ویژگی‌ها و کاربردها

ویرایش

ویژگی‌های اصلی

ویرایش

اجرای مجموعه‌ای از دستورات از طریق فایل‌های متنی.

اتوماسیون وظایف

ویرایش

تسریع کارهای تکراری مانند نصب نرم‌افزار یا پشتیبان‌گیری.

مدیریت سیستم

ویرایش

امکان تغییر تنظیمات سیستم از طریق دستورات.

کاربردها

ویرایش
  • توسعه نرم‌افزار.
  • مدیریت سرورها.
  • اجرای دستورات در محیط‌های محدود مانند سرورهای ابری.

مقایسه پوسته‌های معروف

ویرایش
ویژگی‌ها Bash Zsh PowerShell
سیستم‌عامل لینوکس، مک لینوکس، مک ویندوز
قابلیت اسکریپت‌نویسی قوی پیشرفته‌تر یکپارچه با .NET
سفارشی‌سازی محدود بالا محدود
  • Bash به دلیل سادگی و گستردگی استفاده، محبوب‌ترین پوسته CLI است.
  • Zsh امکانات بیشتری مانند تکمیل خودکار بهتر دارد.
  • PowerShell برای مدیریت ویندوز و محیط‌های سرور طراحی شده است.

چالش‌ها و محدودیت‌ها

ویرایش
  • شیب یادگیری بالا: کاربران تازه‌کار ممکن است در استفاده از دستورات CLI دچار مشکل شوند.
  • وابستگی به سیستم‌عامل: برخی پوسته‌ها فقط در سیستم‌عامل‌های خاصی قابل استفاده هستند.
  • PowerShell تنها در محیط ویندوز قابل استفاده است (گرچه نسخه‌هایی برای لینوکس نیز ارائه شده است).
  • Zsh و Bash بیشتر در محیط‌های مبتنی بر یونیکس به کار می‌روند.

آینده پوسته‌ها

ویرایش

یکپارچه‌سازی بیشتر

ویرایش

پوسته‌ها به‌سمت تعامل بهتر با ابزارهای DevOps و محیط‌های ابری پیش می‌روند.

قابلیت‌های هوشمندتر

ویرایش

استفاده از یادگیری ماشین برای تکمیل دستورات و پیش‌بینی نیاز کاربر.

رابط‌های گرافیکی-متنی ترکیبی

ویرایش

ترکیب GUI و CLI برای استفاده آسان‌تر و قدرت بیشتر.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. "Shell (computing)". Wikipedia (به انگلیسی). 2019-08-21.