پیش‌نویس:جمعیت خیریه هدایت
جمعیت خیریه هدایت - جمعیتی که هدف اصلی آن مبارزه با ظالمان و قاتلان و مقابله با تعصب مذهبی بود.
حاجی زی‌العابدین تقی‌یف، عیسی بیگ حاجینسکی، میرمحمد کریم باکوی، ملا روح الله محمدزاده، احمد بیگ آقااوغلو، مصطفی بیگ علی بی‌اف و دیگران در هیئت مدیره این جمعیت بودند که در سال 1904 تأسیس شد. اعضای این جمعیت به دلیل عقاید و اعمالشان دائماً توسط جنایتکاران و رادیکال های مذهبی مورد آزار و اذیت قرار می گرفتند.
درباره‌ی این جمعیت ویرایش
انجمن خیریه هدایت در سال ۱۹۰۴ در باکو تأسیس شد. بنیانگذاران جمعیت عمدتاً روحانیون و روشنفکران بودند. هدف اصلی آنها مبارزه با مزاحمان و قاتلان و مقابله با تعصب مذهبی بود. افرادی که در خیابان ها باعث آزار و اذیت مردم میشدند و به زنان توهین می کردند توسط افراد این جمعیت شناسایی و اسامی آنها برای مجازات به فرمانداری معرفی می شدند. جمعیت خیریه هدایت دارای هیئت مدیره ده نفره بود. حاجی زین‌العابدین تقی‌یف، عیسی بیگ حاجینسکی، میر محمد کریم، ملا روح الله ممدزاده، احمد بی آقااوغلو، مصطفی بیگ علی بی‌اف و دیگران بودند. منشور انجمن توسط احمد بیگ آقااوغلو نوشته شده است [۱].
با حمایت جمعیت در ۱۷ نوامبر سال ۱۹۰۶ اقدام تنبیهی علیه چند قلدر که مزاحم مردم شهر بودند انجام شد. یکی از آنها مشهدی حاجی اوغلو ساکن نوخانی بود. سال‌ها بعد در ۱۶ ژانویه‌ی سال ۱۹۱۲، مشهدی حاجی که فرصتی یافت، ملا روح‌الله محمدزاده را که از اعضای این جمعیت بود را به قصد انتقام در خانه‌اش به قتل رسانید[۲]. در سال ۱۹۱۳ ، مصطفی بیگ علی‌بی‌اف، دبیر انجمن، در محاکمه قتل او شرکت کرد[۳][۴].
جمعیت هدایت با عادات رادیکال مذهبی، شاخسی واخسی و سایر مراسم مشابه مخالفت می کرد. این جمعیت خطاب به مردم در مورد ضررهای این آداب و رسوم اطلاع رسانی میکرد . دبیر جمعیت، مصطفی بیگ علی بی‌اف در این باره در روزنامه ارشاد مطلبی می نوشت. این اطلاع رسانی ها با خشم متعصبان مذهبی شهر مواجه شده بود. برخی حتی خواستار سر بریدن میر محمد کریم باکووی و مصطفی بیگ علی بی‌اف از اعضای جامعه بودند. بعدها افراد مذهبی درب خانه میر محمد کریم را به آتش کشیدند. همچنین مصطفی بیگ علی بی‌اف برای رهایی از آزار و اذیت، مدتی خانه خود را ترک نمی کرد[۵].
مصطفی بیگ علی بی‌اف[۶]، دبیر انجمن، برای خارج کردن نفت باکو از انحصار سرمایه خارجی و استفاده از آن در جهت رفاه مردم، اقدام به ایجاد شرکت نفت «هدایت اسلامی» زیر نظر جمعیت هدایت کرد. به همین منظور اساسنامه شرکت که مشتمل بر 27 بند بود را تنظیم کرد[۷].
منابع ویرایش
رده:سازمان‌های جمهوری آذربایجان
 | در انتظار بازبینی. لطفاً شکیبا باشید.
این ممکن است بیش از شش ماه زمان ببرد؛ چرا که بازبینی پیش‌نویس‌ها هیچ ترتیب مشخصی ندارد. در حال حاضر ۲۹۹ مقالهٔ ثبت‌شده در انتظار برای بازبینی هستند.
جایی که می‌توانید کمک بگیرید
چگونگی بهبود یک پیش‌نویس
همچنین می‌توانید با کنکاش در ویکی‌پدیا:مقاله‌های برگزیده و ویکی‌پدیا:مقاله‌های خوب نمونه‌هایی از بهترین نوشتارها با موضوعی مشابه مقالهٔ مورد نظر خودتان را بیابید. شانس بیشتر برای یک بازبینی سریع برای این که شانس بازبینی سریع مقاله‌تان بیشتر شود، پیش‌نویس خود را با استفاده از دکمهٔ پایین با برچسب‌های ویکی‌پروژهٔ مرتبط برچسب بزنید. این کار به بازبینی‌کنندگان کمک می‌کند تا مطلع شوند که یک پیش‌نویس جدید با موضوع مورد علاقهٔ آنها ثبت شده‌است. برای مثال، اگر مقاله‌ای دربارهٔ یک فضانورد زن نوشته‌اید، می‌توانید برچسب‌های زندگی‌نامه، فضانوردی و دانشمندان زن را بیفزایید. منابع برای ویرایشگران
ابزارهای بازبینی
|
- ↑ Nəsiman Yaqublu (2013). Azərbaycanın ilk qeyri - hökumət təşkilatları. باکو: Elm və təhsil. p. 40. Archived from the original on 2022-06-28. Retrieved 2023-03-28.
- ↑ Elnur Astanbəyli (2019-12-28). "107 il öncə Bakını sarsıdan qətl" (به ترکی آذربایجانی). azlogos.eu. Archived from the original on 2021-01-04. Retrieved 2023-03-28.
- ↑ Mirabbas Məmmədov (2013-11-19). "Səs-küylü qətl" (به ترکی آذربایجانی). Region Plus]]. Archived from the original on 2022-12-19. Retrieved 2023-03-28.
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link) - ↑ "Məşhur mollanın səs-küylü qətlinin təfərrüatları" (به ترکی آذربایجانی). milli.az. 2013-11-23. Archived from the original on 2013-11-25. Retrieved 2023-03-28.
- ↑ Nəsiman Yaqublu (2013). Azərbaycanın ilk qeyri - hökumət təşkilatları. Bakı: Elm və təhsil. p. 41. Archived from the original on 2022-06-28. Retrieved 2023-03-28.
- ↑ Savalan Fərəcov (2017-02-01). "İlk qadın məcmuəsinin naşiri" (به ترکی آذربایجانی). medeniyyet.az. Archived from the original on 2022-12-19. Retrieved 2023-03-28.
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:پیوند نامناسب (link) - ↑ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). Vol. I. Bakı: Lider nəşriyyat. 2004. p. 365. Archived (PDF) from the original on 2022-03-06. Retrieved 2023-03-28.