پیش‌نویس:طبقه‌بندی ویروس‌ها

طبقه‌بندی ویروس‌ها‍ فرایند نام گذاری ویروس‌ها و قرار دادن آن‌ها در یک سیستم طبقه‌بندی مشابه سیستم‌های طبقه‌بندی مورد استفاده برای سایر موجودات مانند یوکاریوت‌ها و پروکاریوت‌ها می‌باشد.

از زمان کشف ویروس‌ها روش‌های مختلفی برای نام گذاری و طبقه‌بندی آن‌ها پیشنهاد شده‌است. ویروس‌ها بر اساس ویژگی‌های مختلف فنوتیپی، مانند مورفولوژی، نوع اسید نوکلئیک، نحوهٔ تکثیر، ارگانیسم‌های میزبان و نوع بیماری ایجاد شده توسط ویروس طبقه‌بندی شده‌اند. طبقه‌بندی و نام گذاری رسمی ویروس‌ها بر عهدهٔ کمیته بین‌المللی طبقه‌بندی ویروس‌ها (ICTV) است.

به دلیل تفاوت‌های بارز ویروس‌ها با سایر اشکال حیات تا کنون استاندارد مشخصی برای نام گذاری ویروس‌ها مشابه نام‌های دو قسمتی موجوداتی مثل جانوران و گیاهان و باکتری‌ها تعیین نشده‌است.[۱]

سیستم طبقه‌بندی بالتیمور ویرایش

این سیستم در سال ۱۹۷۱ توسط دانشمند برندهٔ جایزه نوبل به نام دیوید بالتیمور معرفی شده‌است و یکی از بهترین و معتبرترین روش‌های طبقه‌بندی ویروس‌ها است. در این روش طبقه‌بندی، ویروس‌ها بر اساس نوع محتوای ژنتیکی (دی‌ان‌ای یا آران‌ای) و تعداد و آرایش رشته‌های آن‌ها و نحوهٔ سنتز آران‌ای پیام‌رسان (mRNA) آن‌ها در هفت گروه مختلف قرار می‌گیرند.[۲]

 
طبقه‌بندی ویروس‌ها در روش طبقه‌بندی بالتیمور بر اساس روش سنتز mRNA ویروسی است.

ویروس‌های دارای DNA ویرایش

  • گروه I: ویروس‌های این گروه دارای DNA دو رشته‌ای هستند. مانند ویروس آبله مرغان و تبخال
  • گروه II: ویروس‌های این گروه دارای DNA تک رشته‌ای هستند.[۳]
نمونه‌هایی از ویروس‌های DNA دار
خانوادهٔ ویروس مثال‌ها (نام‌های عمومی) برهنه / پوشیده شده تقارن

کپسید

نوع ژنوم گروه
۱ آدنوویریدا ویروس هپاتیت سگ، برخی از انواع سرماخوردگی برهنه آیکوزاهدرال ds من
2 Papovaviridae ویروس JC، HPV برهنه آیکوزاهدرال ds دایره ای من
3 Parvoviridae پاروویروس انسانی B19، پاروویروس سگ برهنه آیکوزاهدرال ss دوم
۴ Herpesviridae ویروس هرپس سیمپلکس، ویروس واریسلا-زوستر، سیتومگالوویروس، ویروس Epstein-Barr پوشیده شده آیکوزاهدرال ds من
5 Poxviridae ویروس آبله، آبله گاو، ویروس میکسوما، آبله میمون، ویروس واکسین پیچیده مجتمع ds من
6 Anelloviridae ویروس گشتاور تنو برهنه آیکوزاهدرال ss دایره ای دوم
7. Pleolipoviridae HHPV1، HRPV1 پوشیده شده ss / ds خطی / دایره ای I / II

ویروس‌های دارای RNA ویرایش

نمونه‌هایی از ویروس‌های RNA دار
خانوادهٔ ویروس مثال‌ها (نام‌های عمومی) برهنه / پوشیده شده تقارن کپسید نوع ژنوم گروه
1. Reoviridae Reovirus, rotavirus(⎘ روتاویروس) Naked Icosahedral ds III
2. Picornaviridae(⎘ پیکورناویروس) Enterovirus(⎘ انتروویروس), rhinovirus(⎘ راینوویروس), hepatovirus, cardiovirus(⎘ کاردیوویروس), aphthovirus, poliovirus(⎘ پولیوویروس), parechovirus, erbovirus, kobuvirus, teschovirus, coxsackie Naked Icosahedral ss IV
3. Caliciviridae(⎘ ویروس کالیسی) Norwalk virus(⎘ نوروویروس) Naked Icosahedral ss IV
4. Togaviridae Eastern equine encephalitis Enveloped(⎘ پوشش ویروس) Icosahedral ss IV
5. Arenaviridae Lymphocytic choriomeningitis virus, Lassa fever Enveloped(⎘ پوشش ویروس) Complex ss(-) V
6. Flaviviridae Dengue virus(⎘ ویروس تب دنگی), hepatitis C(⎘ هپاتیت سی) virus, yellow fever(⎘ تب زرد) virus, Zika virus(⎘ ویروس زیکا) Enveloped(⎘ پوشش ویروس) Icosahedral ss IV
7. Orthomyxoviridae(⎘ ارتومیکسوویریده) Influenzavirus A(⎘ ویروس آنفلوانزای A), influenzavirus B, influenzavirus C, isavirus, thogotovirus(⎘ ویروس کنه) Enveloped(⎘ پوشش ویروس) Helical ss(-) V
8. Paramyxoviridae Measles virus, mumps virus(⎘ ویروس اوریون), respiratory syncytial virus(⎘ ویروس سین‌سیشیال تنفسی), Rinderpest(⎘ طاعون گاوی) virus, canine distemper virus(⎘ هاری سگ‌سانان) Enveloped(⎘ پوشش ویروس) Helical ss(-) V
9. Bunyaviridae(⎘ بانیاویرالز) California encephalitis virus, Sin nombre virus Enveloped(⎘ پوشش ویروس) Helical ss(-) V
10. Rhabdoviridae(⎘ ویرویس‌های میله‌ای) Rabies virus, Vesicular stomatitis Enveloped(⎘ پوشش ویروس) Helical ss(-) V
11. Filoviridae Ebola virus(⎘ ویروس ابولا), Marburg virus(⎘ ویروس ماربورگ) Enveloped(⎘ پوشش ویروس) Helical ss(-) V
12. Coronaviridae(⎘ کروناویریده) SARS-CoV-2(⎘ کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲), MERS(⎘ نشانگان تنفسی خاورمیانه) Enveloped(⎘ پوشش ویروس) Helical ss IV
13. Astroviridae Astrovirus Naked Icosahedral ss IV
14. Bornaviridae Borna disease virus Enveloped(⎘ پوشش ویروس) Helical ss(-) V
15. Arteriviridae Arterivirus, equine arteritis virus Enveloped(⎘ پوشش ویروس) Icosahedral ss IV
16. Hepeviridae Hepatitis E virus Naked Icosahedral ss IV

ویروس‌های رونوشت بردار معکوس ویرایش

  • گروه VI: این ویروس‌ها دارای RNA تک رشته‌ای هستند و از طریق یک DNA واسط تکثیر می‌شوند. این دسته شامل خانوادهٔ رتروویروس‌ها بوده و ویروس اچ‌آی‌وی نیز در همین خانواده طبقه‌بندی می‌شود.
  • گروه VII: این ویروس‌ها دارای ژنوم DNA دو رشته‌ای هستند و با رونوشت‌برداری معکوس تکثیر می‌شوند. ویروس هپاتیت B را می‌توان در این گروه یافت.[۵]
نمونه‌هایی از ویروس‌های رونویسی معکوس
خانوادهٔ ویروس مثال‌ها (نام‌های عمومی) برهنه / پوشیده شده تقارن کپسید نوع ژنوم گروه
۱ Retroviridae اچ‌آی‌وی پوشیده شده RNA دیمر ششم
2 Caulimoviridae ویروس کالیموویرو، Cacao swollen-shoot virus (CSSV) برهنه هفتم
3. Hepadnaviridae ویروس هپاتیت B پوشیده شده آیکوزاهدرال دایره ای، تا حدی ds هفتم

یادداشت ویرایش

  1. Zimmer، Carl (۲۰۱۳-۰۹-۰۵). رشته‌ای-viruses.html «A Catalog for All the World's Viruses? (Published 2013)» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک) (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۴.
  2. «Baltimore Classification of Viruses». www.web-books.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۴.
  3. "Taxonomy". talk.ictvonline.org (به انگلیسی). Retrieved 2020-12-04.
  4. "Taxonomy". talk.ictvonline.org (به انگلیسی). Retrieved 2020-12-04.
  5. «ICTV». talk.ictvonline.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۴.

پیوند به بیرون ویرایش