لونا ۲۵ (یا لونا-۲۵؛ روسی: Луна-۲۵) یک مأموریت ماه‌نشین روسی توسط روسکوسموس در اوت ۲۰۲۳ بود[۷] که قرار بود در نزدیکی قطب جنوب ماه و در دهانهٔ بگوسلوسکی فرود آید.[۸][۹] که پس از شکست مانور مداری، بر سطح ماه سقوط کرد.[۱۰][۱۱]

لونا-۲۵
ماکت ماه‌نشین لونا-۲۵
فهرست نام‌هاسطح‌نشین لونا-گلوب
گونه مأموریتفناوری، عملیات شناسایی
اپراتورSRI RAS (IKI RAN)
وبگاه
مدت مأموریت۱ سال (برنامه‌ریزی‌شده)
واقعی: ~۹ روز (شکست مأموریت)[۱]
ویژگی‌های فضاپیما
گونه فضاپیماسطح‌نشین رباتیک
سازندهان‌پی‌او لاوچکین
جرم پرتاب۱٬۷۵۰ کیلوگرم (۳٬۸۶۰ پوند)[۲]
جرم بار مفید۳۰ کیلوگرم (۶۶ پوند)
آغاز مأموریت
تاریخ راه‌اندازی۱۱ اوت ۲۰۲۳، ۲۳:۱۰:۵۷٫۱۸۹ UTC (۱۱ اوت ۲۰۲۳، ۲۳:۱۰:۵۷٫۱۸۹ UTC)[۳][۴]
موشکسایوز-۲٫۱ب / فریگت[۵]
سایت پرتابپایگاه فضایی وستوچنی[۶]
پایان مأموریت
از بین رفتن۱۹ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۵۷ UTC
سطح‌نشین ماه
تاریخ فرود۲۱ اوت ۲۰۲۳ (برنامه‌ریزی‌شده)
واقعی: سقوط بر سطح ماه در ۱۹ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۵۷ UTC به‌دلیل خطای فنی.
سایت فرود۶۹°۳۲′۴۲″جنوبی ۴۳°۳۲′۳۸″شرقی / ۶۹٫۵۴۵°جنوبی ۴۳٫۵۴۴°شرقی / -69.545; 43.544 (شمال دهانهٔ بگوسلوسکی) (برنامه‌ریزی‌شده)
 

این مأموریت که در ابتدا سطح‌نشین کره-ماه (انگلیسی: Luna-Glob lander; روسی: Луна-Глоб) نام داشت، به‌منظور تأکید بر ادامه داشتن برنامه لونای شوروی از دههٔ ۱۹۷۰، به لونا ۲۵ تغییر نام داد؛ اگرچه این مأموریت همچنان بخشی از آن مفهومی بود که زمانی تحت عنوان برنامهٔ اکتشاف ماه لونا-گلوب معرفی شده بود. این سطح‌نشین نخستین کاوشگری است که روسکوسموس، آژانس فضایی روسیه، به ماه فرستاده‌است (بدون در‌نظر گرفتن کاوشگرهایی که توسط برنامه فضایی شوروی اعزام شدند) و قرار بود که نخستین کاوشگری باشد که در قطب جنوب ماه فرود می‌آید.[۱۲][۱۳]

مأموریت لونا ۲۵ در ۱۰ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۲۳:۱۰ (ساعت هماهنگ جهانی) با پرتاب کاوشگر سوار بر یک راکت سایوز ۲٫۱ب از پایگاه فضایی وستوچنی واقع در استان آمور در شرق روسیه آغاز شد.[۱۴][۱۵] در ۱۹ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۵۷ (UTC)، این سطح‌نشین پس از شکست مانور مداری، بر سطح ماه سقوط کرد.[۱۶][۱۷][۱۸]

تاریخچه ویرایش

 
سایت‌های پیشنهادی فرود

ماه‌نشین پیشین شوروی لونا ۲۴ بود که پرتاب آن در سال ۱۹۷۶ انجام شد. طرح‌های تازه برای آنچه که در نهایت به لونا ۲۵ تبدیل شد در اواخر دههٔ ۱۹۹۰ با ارزیابی دو طرح فضاپیما تا سال ۱۹۹۸ آغاز شد. تلاش‌ها برای بازسازی و تکمیل این پروژه در طول دههٔ ۲۰۰۰ ادامه یافت و با تلاش نامنسجم برای همکاری بین‌المللی از راه ادغام با مدارگرد Lunar-A اکنون لغو شدهٔ JAXA، و فشار بر تلاش برای مأموریت مشترک ماه با سازمان تحقیقات فضایی هند (ISRO) از سوی دیگر (که به هر حال بدون دخالت روسیه ادامه یافت)، مشخص شد.[۱۹]

برنامه‌های مأموریت اولیه شامل لزوم یک فرودگر و مدارگرد بود که دومی نفوذگرهای ضربه‌ای را نیز مستقر می‌کرد. در شکل نهایی خود، لونا ۲۵ تنها یک فرودگر بود و مأموریت اصلی آن آزمایش فناوری فرود بود. این مأموریت حامل ۳۰ کیلوگرم (۶۶ پوند) ابزار علمی، از جمله یک بازوی روباتیک برای بررسی نمونه‌های خاک و سخت‌افزار حفاری احتمالی بود.[۲۰][۲۱]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. Carter, Jamie (26 July 2019). "A Soviet-Era "Moon Digger" Program Is Being Revived To Hunt For Water At The Moon's South Pole". Forbes. Archived from the original on 15 September 2022. Retrieved 14 January 2020.
  2. Krebs, Gunter (3 December 2019). "Luna-Glob (Luna 25)". Gunter's Space Page. Archived from the original on 24 July 2022. Retrieved 14 January 2020.
  3. David, Leonard. "Russia launches Luna 25 moon lander, its 1st lunar probe in 47 years". Archived from the original on 11 August 2023. Retrieved 11 August 2023.
  4. "Luna 25 launch broadcast" (به روسی). Archived from the original on 12 August 2023. Retrieved 12 August 2023.
  5. Mitrofanov, Igor. "Luna-Glob" and "Luna-Resurs": science goals, payload and status (PDF). EGU General Assembly 2014.
  6. "Запуск станции «Луна-25» запланирован на май 2022 года" [The launch of the Luna 25 spacecraft is scheduled for May 2022]. Roscosmos (به روسی). 10 August 2021. Archived from the original on 30 September 2021. Retrieved 10 August 2021.
  7. «سقوط فضاپیمای لونا-25 روسیه، دهانه‌ای 10 متری در سطح ماه ایجاد کرد». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۳.
  8. «ناسا محل سقوط ماه‌نشین لونا ۲۵ روسیه را پیدا کرد». زومیت. ۲۰۲۳-۰۹-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۳.
  9. «تلاش ناکام پس از نیم قرن؛ فضاپیمای لونا-25 روسیه روی ماه سقوط کرد». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۳.
  10. «فضاپیمای لونا-25 روسیه به سطح ماه برخورد کرد». www.aa.com.tr. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۳.
  11. «سقوط فضاپیمای لونا-25 روسیه، دهانه‌ای 10 متری در سطح ماه ایجاد کرد». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۳.
  12. «تلاش ناکام پس از نیم قرن؛ فضاپیمای لونا-25 روسیه روی ماه سقوط کرد». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۳.
  13. «آژانس فضایی روسیه گزارش اولیه سقوط ماه نورد لونا-25 را منتشر کرد - دیجی رو». ۲۰۲۳-۱۰-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۳.
  14. افغانستان، اسپوتنیک. «اولین تصاویر "لونا-25" به زمین رسید+عکس». اسپوتنیک افغانستان.
  15. «سقوط کاوشگر روسی «لونا 25» بر سطح ماه». ۲۰ اوت ۲۰۲۳.
  16. «روسیه پس از نیم قرن یک فضاپیما به ماه می‌فرستد». ۱۱ اوت ۲۰۲۳.
  17. افغانستان, اسپوتنیک. "دلیل سقوط لونا-25 به مهتاب". اسپوتنیک افغانستان (به دانمارکی).
  18. «فضاپیمای لونا 25 روسیه روی ماه سقوط کرد و نابود شد». همیار. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۳.
  19. ایران، اسپوتنیک. «علت سقوط "لونا-25" مشخص شد». اسپوتنیک ایران.
  20. «خبرگزاری فارس - فضاپیمای لونا-25 روسیه پیش از فرود دچار نقص فنی شد». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۳-۰۸-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۳.
  21. ایران، اسپوتنیک. «نخستین تصاویر مخابره شده از ایستگاه "لونا 25" + تصاویر». اسپوتنیک ایران.