چانگ ای ۶ (انگلیسی: Chang'e 6) (به چینی: 嫦娥六号؛ پینیین: Cháng'é liùhào) یک مأموریت اکتشافی رباتیک چین در ماه است که برای راه‌اندازی در سال ۲۰۲۴ برنامه‌ریزی شده بود. این دومین مأموریت بازگشت نمونه از سمت پنهان ماه در برنامه فضایی چین است که طول مدت آن ۵۳ روز اعلام شده بود[۹] در ۳ مهٔ ۲۰۲۴ به سوی ماه پرتاب شد.[۲] در ۱ ژوئن ۲۰۲۴ فرودگر این مأموریت در سمت پنهان ماه فرود آمد.[۵] به عنوان بخشی از دومین مأموریت بازگشت نمونه چین، اسکوپ و مته روباتیک فرودگر نمونه‌هایی از سطح ماه گرفت و آن را روی مدول صعودی مأموریت قرار داد که سپس در ۳ ژوئن ۲۰۲۴ به مدار ماه پرتاب شد.[۲] فرازنده در ۶ ژوئن ۲۰۲۴ با مدول مدارگرد در مدار ماه لنگر انداخت، سپس ظرف حامل نمونه‌ها را برای بازگرداندن نهایی به زمین به یک مدول ورود مجدد جوی در مدارگرد منتقل کرد. کاوشگر و مینی مریخ نورد این مأموریت نیز آزمایش‌های علمی خود را روی سطح ماه انجام دادند. مأموریت کلی حدود همان ۵۳ روز به طول انجامید. در ۲۵ ژوئن ۲۰۲۴ انجام این مأموریت به پایان رسید.[۲]

چانگ ای ۶
ماکت در مقیاس کامل فضاپیماهای چانگ ای ۵ و ۶
گونه مأموریتمأموریت آوردن نمونه
اپراتورسازمان ملی فضایی چین
مدت مأموریت۵۳ روز (برنامه‌ریزی‌شده)
۲۳۵ روز، ۴ ساعت، ۱۷ دقیقه
(in progress)
ویژگی‌های فضاپیما
سازندهآکادمی فناوری فضایی چین (CAST)
جرم پرتاب۸٬۳۵۰ کیلوگرم (۱۸٬۴۱۰ پوند)[۱]
آغاز مأموریت
تاریخ راه‌اندازی3 May 2024 (2024-05-03)
09:27:29 UTC[۲][۳]
موشکچانگ ژنگ ۵
سایت پرتابWenchang
پایان مأموریت
تاریخ فرود۲۴ دسامبر ۲۰۲۴&#۱۶۰;(۲۰۲۴-۰۶-۲۶) (expected)
سایت فرودInner Mongolia, China (expected)
مدارگرد Lunar
ورود به مدار8 May 2024
02:12 UTC[۴]
Departed orbit۲۰ ژوئن ۲۰۲۴ (expected)
پارامترهای گردش
Periapsis۲۰۰ کیلومتر (۱۲۰ مایل)
انحراف مداری۱۳۶٫۳°
سطح‌نشین Moon
تاریخ فرود۱ ژوئن ۲۰۲۴
22:23:16 UTC[۵][۶]
Return launch۴ ژوئن ۲۰۲۴ (expected)
سایت فرودSouthern mare of Apollo Basin
۴۱°۳۸′۱۸″جنوبی ۱۵۳°۵۹′۰۸″غربی / ۴۱٫۶۳۸۳۹°جنوبی ۱۵۳٫۹۸۵۴۵°غربی / -41.63839; -153.98545[۷][۸]
 
Chang'e probes


Chang'e flies to the moon

نام این فضاپیما مانند پیشینیان خود، از نام الههٔ ماه چینی چانگ ای برگرفته شده است.

نمای کلی

ویرایش

برنامه اکتشاف ماه چین به گونه‌ای طراحی شده است که در چهار مرحله[۱۰] پیشرفت افزایشی تکنولوژیکی انجام شود:

  • مرحله اول رسیدن به مدار ماه بود. این کار توسط چانگ ای ۱ در سال ۲۰۰۷ و سپس توسط چانگ ای ۲ در سال ۲۰۱۰ تکمیل شد.
  • مرحله دوم فرود بر ماه و حرکت روی سطح آن بود که با موفقیت چانگ ای ۳ در سال ۲۰۱۳ و چانگ ای ۴ در سال ۲۰۱۹ انجام شد.
  • مرحله سوم؛ شامل جمع‌آوری نمونه‌هایی از خاک و سنگ ماه، ابتدا برای نخستین بار در سال ۲۰۲۰ توسط چانگ ای ۵‏ انجام شد و برای تکمیل آن چانگ ای ۶ برنامه‌ریزی شد.
  • فاز چهارم شامل ایجاد و توسعهٔ یک ایستگاه تحقیقاتی رباتیک در نزدیکی قطب جنوب ماه است.[۱۰][۱۱][۱۲] هدف این برنامه تسهیل فرود با خدمه ماه در دههٔ ۲۰۳۰ و احتمالاً ایجاد یک پایگاه خدمه در نزدیکی قطب جنوبی ماه است.[۱۳]

در مأموریت قبلی «چانگ ای ۵‏» مقدار ۱٫۷۳۱ کیلوگرم (۳٫۸۲ پوند) مواد را از نیمکره شمالی سمت نزدیک ماه برگرداند. مأموریت چانگ ای ۶ سعی خواهد کرد با فرود مناسب مواد را از نیمکره جنوبی سمت دور ماه با خود برگرداند. به‌طور خاص، بخش فرود مأموریت چانگ ای ۶ بخش جنوبی دهانه آپولو را هدف قرار خواهد داد که خود در حوضه برخوردی بزرگتر حوضه قطب جنوب – آیتکن (SPA) در سمت دور ماه قرار دارد. امید است که نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از منطقه هدف شامل مواد گوشته ماه باشد که در اثر برخورد اصلی که حوضه آبگرم را ایجاد کرد، به بیرون پرتاب شده است.

فرودگر این مأموریت برای جمع‌آوری حداکثر ۲ کیلوگرم (۴٫۴ پوند) از مواد دور ماه از جمله خاک و سنگ‌های سطحی (با استفاده از یک اسکوپ) و نمونه‌های زیرسطحی (با استفاده از مته) طراحی شده است. در صورت موفقیت‌آمیز بودن مأموریت، چین اولین کشوری خواهد بود که نمونه‌هایی را از سمت دور ماه به زمین فرود آورده، جمع‌آوری و تحویل می‌دهد.[۱۴]

فرودگر چانگ ای ۶ در ساعت ۲۲:۲۳ یوتی‌سی در ۱ ژوئن ۲۰۲۴ در بخش جنوبی دهانه آپولو، که خود در حوضه SPA در سمت دور قرار دارد، با موفقیت فرود آمد.[۵]

ساختار مأموریت

ویرایش

چانگ ای ۶ به عنوان یک کپی و یک نسخهٔ پشتیبان از چانگ ای ۵ ساخته شد.[۱۵]

برابر گزارش‌ها این مأموریت شامل چهار ماژول است:

  • فرودگر: فرود آمدن پس از جدا شدن از مدارگرد روی سطح ماه مجهز با مته و دستگاه اسکوپ. بالا برنده (Ascender) در بالای فرودگر قرار دارد. حدود ۲ کیلوگرم (۴٫۴ پوند) نمونه از ۲ متر (۶٫۶ فوت) از زیر سطح[۱۶] جمع‌آوری می‌کند و آنها را در یک وسیله نقلیه صعود متصل قرار می‌دهد تا به مدار ماه پرتاب شود.
  • Ascender: سپس وسیلهٔ نقلیه صعود یک ملاقات در مدار ماه کاملاً مستقل و رباتیک ایجاد می‌کند و با مدار گرد لنگر می‌اندازد که در آن نمونه‌ها به صورت رباتیک به یک کپسول برگشت نمونه برای تحویل به زمین منتقل می‌شوند.[۱۷][۱۸]
  • مدارگرد: پس از انتقال نمونه‌ها از Ascender به مدارگرد، مدارگرد مدار ماه را ترک کرده و ۴٫۵ روز را صرف پرواز به مدار زمین می‌کند. سپس:
  • بازگردان: بازگردان (کپسول ورود مجدد) را درست قبل از رسیدن آزاد می‌کند. پیش از ورود دوباره به جو، بازگردان یک مانور ورود غیر بالستیک به جو انجام می‌دهد.

منابع

ویرایش
  1. "Historic journey from Chang'e 6 lifts off". China National Space Administration. 3 May 2024. Archived from the original on 3 May 2024. Retrieved 3 May 2024.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ Jones, Andrew (10 January 2024). "China's Chang'e-6 probe arrives at spaceport for first-ever lunar far side sample mission". SpaceNews. Archived from the original on 3 May 2024. Retrieved 10 January 2024.
  3. "Long March 5 - Chang'e 6". nextspaceflight.com. Archived from the original on April 29, 2024. Retrieved May 3, 2024.
  4. "嫦娥六号探测器成功实施近月制动顺利进入环月轨道飞行" (به چینی ساده‌شده). 中国新闻网. 2024-05-08. Archived from the original on 2024-05-08. Retrieved 2024-05-08.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Jones, Andrew (1 June 2024). "Chang'e-6 lands on far side of the moon to collect unique lunar samples". SpaceNews. Retrieved 1 June 2024.
  6. Seger Yu [@SegerYu]. "落月时刻 2024-06-02 06:23:15.861" (Tweet) (به چینی) – via Twitter. Missing or empty |date= (الگو:Cite tweet)
  7. "大陸「嫦娥六號」明年5月發射 擬帶回月球背面岩石採樣" (به چینی سنتی). 聯合報. 2023-04-25. Archived from the original on 2023-04-25. Retrieved 2023-04-25.
  8. Segar Yu (2024-06-02). "@SegarYu" (به چینی ساده‌شده). X. Retrieved 2024-06-02.
  9. Jones, Andrew (8 July 2021). "China's Chang'e 6 mission will collect lunar samples from the far side of the moon by 2024". Space.com. Retrieved 9 July 2021.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Chang'e 4 press conference بایگانی‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۵ توسط Wayback Machine. CNSA, broadcast on 14 January 2019.
  11. China's Planning for Deep Space Exploration and Lunar Exploration before 2030 بایگانی‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۳ توسط Wayback Machine. (PDF) XU Lin, ZOU Yongliao, JIA Yingzhuo. Space Sci. , 2018, 38(5): 591–592. doi:10.11728/cjss2018.05.591
  12. A Tentative Plan of China to Establish a Lunar Research Station in the Next Ten Years بایگانی‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۵ توسط Wayback Machine. Zou, Yongliao; Xu, Lin; Jia, Yingzhuo. 42nd COSPAR Scientific Assembly. Held 14–22 July 2018, in Pasadena, California, USA, Abstract id. B3.1-34-18.
  13. China lays out its ambitions to colonize the moon and build a "lunar palace" بایگانی‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۹ توسط Wayback Machine. Echo Huang, Quartz. 26 April 2018.
  14. "China launches Chang'e 6 sample-return mission to moon's far side (Video)". Space.com. 3 May 2024. Archived from the original on 2024-05-03. Retrieved 2024-05-03.
  15. "Apollo 13 Crew". Smithsonian National Air and Space Museum. Archived from the original on October 24, 2020. Retrieved January 6, 2018.
  16. Andrew Jones (7 June 2017). "China confirms landing site for Chang'e-5 Moon sample return". GB Times. Archived from the original on 28 March 2019. Retrieved 17 December 2017.
  17. Future Chinese Lunar Missions بایگانی‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۰۴ توسط Wayback Machine. David R. Williams, NASA Goddard Space Flight Center. Accessed on 30 November 2018.
  18. "Chang'e 5 test mission". Spaceflight101.com. 2017. Archived from the original on 4 October 2017. Retrieved 17 December 2017.

پیوند به بیرون

ویرایش