کشف‌المحجوب (هجویری)

کشف‌المحجوب کتابی‌است تعلیمی در تصوف از علی بن عثمان هجویری. از قرائن ایدون استنباط می‌شود که نوشتن کتاب پیش از ۴۶۵ قمری آغاز شده است و پس از ۴۶۹ به پایان رسیده است. کشف‌المحجوب از جمله قدیمی‌ترین و معتبرترین کتاب‌هایی‌است که به زبان فارسی در تصوف نوشته شده است و ویژگی‌های نثر دورهٔ اول زبان فارسی را داراست. به نظر می‌آید که این کتاب یکی از مآخذ عطار در تذکرةالاولیا بوده است.

کشف‌المحجوب

نویسنده(ها)	علی بن عثمان هجویری
کشور	ایران
زبان	فارسی
موضوع(ها)	بیان طریقت تصوف و شرح احوال اشخاص و مقامات
گونه(های) ادبی	نثر فارسی قرن پنجم
ناشر	انتشارات سروش
تاریخ نشر	۱۳۸۳
گونه رسانه	کتاب
شمار صفحات	۱۱۷۸
شابک	شابک ‎۹۶۴-۳۷۶-۲۰۲-۵

مبارزه با انتحال در کتاب

هجویری در جای‌جای کشف‌المحجوب نام خود را می‌آورد تا در انتساب کتاب به وی تردید نشود. خود در توضیح آوردن نامش در آغاز کتاب، از جمله، می‌گوید که دو بار آثار وی را انتحال کرده‌اند:

…یکی آن که دیوان شعرم کسی بخواست و بازگرفت و حاصل کار جز آن نبود[=همین یک نسخه بود] که جمله را بگردانید و نام من از سر آن بیفکند و رنج من ضایع کرد، تاب‌الله علیه؛ و دیگر کتابی کردم اندر تصوّف، نام آن منهاج‌الدّین یکی از مدّعیان رکیک ـ که کرای گفتار او نکند ـ نام من از سر آن پاک کرد، و به نزدیک عوّام چنان نمود که آن وی کرده است، هرچند خواصّ بر آن قول بر وی خندیدندی.

وضعیت انتشار

این کتاب نخستین بار در سال ۱۹۲۶ میلادی توسط والنتین ژوکوفسکی در لنینگراد انتشار یافت. چاپ دیگری هم به‌اهتمام محمدحسین تسبیحی در سال ۱۳۷۴ شمسی در اسلام‌آباد (مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان) صورت گرفت. چاپ منقّح این کتاب توسّط محمود عابدی در سال ۱۳۸۳ انتشار یافته است.

منابع

• بهار، محمدتقی (۱۳۸۴)، سبک‌شناسی جلد دوم، تهران: امیرکبیر
• شمیسا، سیروس (۱۳۷۷)، سبک‌شناسی نثر، تهران: نشر میترا، شابک ۹۶۴-۵۹۹۸-۱۱-۵
• هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان (۱۳۸۶)، کشف‌المحجوب، به کوشش مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی.، تهران: سروش، شابک ۹۶۴-۳۷۶-۲۰۲-۵
• صفحات اولیۀ کتاب کشف‌المحجوب، تصحیح دکتر محمود عابدی|سایت خانهٔ کتاب

پیوند به بیرون

• کتاب کشف‌المحجوب|سایت گنجور