کُوکِه‌شی (ژاپنی: こけし, 小芥子؟) عروسک‌های ساده چوبی و فاقد دست و پا هستند که بیش از ۱۵۰ سال به عنوان یک اسباب‌بازی برای کودکان ساخته شده‌اند. این عروسک‌های ژاپنی در اصل متعلق به منطقه شمال شرقی (منطقه توهوکو) ژاپن می‌باشند. آن‌ها به صورت دست ساز از چوب ساخته می‌شوند، و دارای تنه‌ای ساده و استوانه‌ای شکل هستند و سری با چند خط نازک نقاشی شده برای توصیف چهره دارند. بدنهٔ آن غالباً دارای طرح‌هایی به شکل گل و/یا حلقه است که با جوهرهای قرمز، سیاه، و برخی مواقع سبز، ارغوانی، آبی یا زرد رنگ‌آمیزی شده و با لایه‌ای از موم پوشانده می‌شود. یکی از مشخصه‌های بارز عروسک‌های کوکه‌شی عدم وجود دست‌ها و پاها است. از دهه ۱۹۵۰ (میلادی)، سازندگان کوکه‌شی آثار خود را معمولاً در پایین و گاهی پشت امضا کرده‌اند. این اسباب‌بازی‌های چوبی استوانه‌ای مورد توجه افراد در تمامی سنین قرار دارند و همچنین بسیار مورد درخواست بازدیدکنندگان خارجی هستند.

کوکه‌شی

تاریخچه و ریشه‌شناسی ویرایش

منشا و نامگذاری کُوکِه‌شی هنوز نامشخص است. نظریه قابل قبول این است که نام کوکه‌شی از چوب (به ژاپنی: 木، ki، ko) یا کوچک (به ژاپنی: 小، ko)، و کشی (به ژاپنی: 芥子, keshi) به معنای عروسک گرفته شده‌است.

کوکه‌شی در بسیاری از شهرهای دارای چشمه‌های آب‌گرم منطقه توهوکو در اواخر دوره ادو (از سال ۱۶۰۳ تا ۱۸۶۸ میلادی) تولید می‌شد، زمانی که صنعتگران کاسه و سینی‌های چوبی را بر روی ماشین‌های تراش افقی مشابه با چرخ سفالگری می‌ساختند، و سپس از باقی‌مانده چوب‌ها برای ساخت اسباب‌بازی‌های کودکان استفاده می‌کردند. آن‌ها در ابتدا بسیار کوچک بودند تا کودکان برای به‌دست گرفتن و درک آن‌ها دچار مشکل نشوند. اما با فروش کوکه‌شی به عنوان سوغاتی به گردشگرانی که از چشمه‌های آب‌گرم استفاده می‌کردند، رفته رفته محبوب شدند و شهرهای دیگر دارای چشمه‌های آب‌گرم شروع به تولید آن‌ها در اندازه‌ها و اشکال مختلف نمودند.[۱]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. ""Kokeshi" Dolls Enjoy Surge of Renewed Interest" (به انگلیسی). Nippon. Retrieved October 28, 2020.