دوره ادو
دوره ادو (به ژاپنی: 江戸時代, Edo jidai) بخشی از تاریخ دوران پیشامدرن ژاپن است که از سال ۱۶۰۳ تا ۱۸۶۸ میلادی را در بر می‌گیرد. این دوره همچنین با نام دوره توکوگاوا نیز شناخته می‌شود.
حکومت شوگون‌ها و دای‌میوهاویرایش
چندین قرن پیش از آن، شوگون‌سالاری کاماکورا شانه‌به‌شانهٔ دربار امپراتوری ژاپن به حکمرانی مشغول بود. اما در شگون‌سالاری توکوگاوا دیگر رقیبی برای جنگسالاران (طبقهٔ بوشی bushi) باقی نمانده بود. در پایه‌گذاری شوگون‌سالاری توکوگاوا، توکوگاوا ایه‌یاسو بیشترین بهره را از تلاش‌های اودا نوبوناگا و تویوتومی هیده‌یوشی برد و حکومتی را سامان داد که پانزده نسل قدرت را در اختیار داشت. او مرکز فرمانروایی خود را ادو (توکیوی امروزی) قرار داد. در این دوره کشور در میان دویست دای‌میو تقسیم شده بود. در دوره ادو ساموراییها بالاتر از کشاورزان و صنعتگران و بازرگانان، که مردم عادی به‌شمار می‌آمدند، قرار گرفتند. شوگون‌سالاران ادو تحت عنوان تجمل‌ستیزی قانون‌هایی را علیه مدل مو، لباس و آویزه‌های اضافی به تصویب رساندند. برای جلوگیری از شورش دای‌میوها، از آن‌ها خواسته شد تا خانه‌هایی پرهزینه و تجملاتی در ادو دایر کنند و به صورت نوبتی در این منزل‌ها اقامت گزینند.
از سیاست درهای باز تا انزواویرایش
ایه‌یاسو نیز همچون تویوتومی هیده‌یوشی دادوستد با خارجیان را تشویق می‌کرد. با این همه نسبت به آنان بدگمان بود. ایه‌یاسو مایل بود ادو را به بندرگاهی عمده تبدیل کند اما وقتی متوجه شد که اروپاییها بندر کیوشو را ترجیح می‌دهند و چینی‌ها نیز تمایلی به برقراری ارتباط تجاری رسمی با ژاپن ندارند، تصمیم به اداره دادوستد موجود گرفت و تنها به بعضی از بندرها اجازه داد تا شماری از کالاهای تعیین‌شده را خرید و فروش کنند.
آغاز دوره ادو هم‌زمان با آخرین دهه از دوره تجاری نان‌بان بود. در طول دوره نان‌بان رابطه تجاری و مذهبی با قدرت‌های اروپایی قوی‌تر از همیشه بود. در این زمان استبداد نظامی توکوگاوا با مشکل تازه‌ای به نام مسیحیت روبرو شد و در صدد کنترل دای‌میوهای مسیحی و روابط تجاری آن‌ها با اروپاییها برآمد. به خدمتکاران و ساکنان زمین‌های توکوگاوا فرمان داده شد تا مسیحیت را انکار کنند. رفته‌رفته تجارت خارجی با محدودیت‌های بیشتری روبرو شد و سرانجام سیاست ساکوکو (بستن مرزها) اعمال شد.
فرهنگ و هنرویرایش
در این دوران برای نخستین بار جماعت شهرنشین قادر به حمایت از فرهنگ عمومی بودند. تلاش آنان برای لذت بردن از زندگی تحت نام اوکی‌یو (جهان گذران) شناخته می‌شد. نقاشی‌های باسمه‌ای یا اوکی‌یوئه (نقاشی جهان گذران) که نام‌های مشهوری چون هیروشیگه، هوکوسای و کونی‌یوشی آن را نمایندگی می‌کردند، در این دوران پیشرفت زیادی کرد. تئاتر کابوکی در این دوره متولد شد و ماتسوئو باشو، هایکوسرای برجسته ژاپنی، شعرهای خود را در این روزگار سرود.
حادثه‌های بزرگ دوره ادوویرایش
| سال | نوع حادثه | توضیحات |
|---|---|---|
| ۱۶۴۲ | قحطی | بنام کانئی نو دای‌کیکین (به ژاپنی: 寛永の大飢饉) نامیده می‌شود. یکی از چهار قحطی بزرگ دوره ادو ست. |
| ۱۶۵۷ | آتش‌سوزی بزرگ | این آتش‌سوزی بنام آتش‌سوزی بزرگ می‌رکی «مِی‌رِکی نو دای‌کا» نامیده می‌شود. بیشتر از نیمی از شهر و قسمت‌هایی از قلعه ادو در اثر این آتش‌سوزی از بین رفت. تعداد کشته‌شدگان ۱۰۷٬۰۰۰ هزار نفر برآورد می‌شود. این آتش‌سوزی به عنوان یکی از سه آتش‌سوزی بزرگ جهان و بزرگترین آتش‌سوزی در تاریخ ژاپن شناخته می‌شود. |
| ۱۶۵۹ | سیل | منطقهٔ آسیب دیده آساکوسا |
| ۱۶۸۲ | آتش‌سوزی بزرگ | این آتش‌سوزی بنام تِننا دای‌کا (به ژاپنی: 天和の大火) نامیده می‌شود. تعداد کشته‌شدگان ۳۵۰۰ نفر برآورد می‌شود. |
| ۱۶۹۸ | آتش‌سوزی بزرگ | این آتش‌سوزی بنام چوکوگاکو کاجی (به ژاپنی: 勅額火事) نامیده می‌شود. تعداد کشته‌شدگان بیش از ۳۰۰۰ نفر برآورد می‌شود. |
| ۱۷۰۳ | زمین لرزه | این زمین لرزه بنام گنروکو دای‌جیشین (به ژاپنی: 元禄大地震) نامیده می‌شود. تعداد کشته‌شدگان بیش از ۲۳۰۰ نفر برآورد می‌شود. |
| ۱۷۰۴ | آتش‌سوزی بزرگ | این آتش‌سوزی بنام گنروکو دای‌کا (به ژاپنی: 元禄大火) نامیده می‌شود. |
| ۱۷۰۷ | آتشفشان | بنام هواِیی دای‌فونکا (به ژاپنی: 宝永大噴火) نامیده می‌شود. در این سال کوه فوجی فوران کرد. |
| ۱۷۳۲ | قحطی | بنام کئوهو نو دای‌کیکین (به ژاپنی: 享保の大飢饉) نامیده می‌شود. این قحطی تا یکسال ادامه داشت. |
| ۱۷۴۲ | سیل | خسارات ناشی از این سیل بسیار زیاد بود. |
| ۱۷۷۲ | آتش‌سوزی بزرگ | بنام میوا نو تایکا (به ژاپنی: 明和の大火) نامیده می‌شود. تعداد کشته‌شدگان حدود ۱۴٬۷۰۰ نفر همچنین تعداد مفقود شدگان ۴۰۶۰ نفر برآورد شده‌است. |
| ۱۷۷۹ | آتشفشان | در این سال کوه میهارا در جزیره ایزواوشیما فوران کرد. |
| ۱۷۸۲ | قحطی | بنام تِن مِی نو دای‌کیکین (به ژاپنی: 天明の大飢饉) نامیده می‌شود. یکی از چهار قحطی بزرگ دوره ادو ست که ۵ سال ادامه داشته‌است. |
| ۱۷۸۳ | آتشفشان | کوه سنگن یاما (به ژاپنی: 浅間山) فوران کرد. |
| ۱۷۸۶ | سیل | رود سومیدا طغیان کرد. |
| ۱۸۰۶ | آتش‌سوزی بزرگ | بنام یونکا نو تایکا (به ژاپنی: 文化の大火) نامیده می‌شود. تعداد کشته‌شدگان حدود ۱۲۰۰ نفر برآورد می‌شود. |
| ۱۸۳۳ | قحطی | بنام قحطی تنپو «تِنپو نو دای‌کیکین» نامیده می‌شود. این قحطی به مدت ۴ سال ادامه داشت. |
| ۱۸۴۶ | سیل | چندین نقطه از شهر ادو به زیر آب فرورفت. |
| ۱۸۵۵ | زلزله | بنام زلزله بزرگ آنسی «آنسِی نو دای‌جیشین» نامیده می‌شود. قدرت زلزله ۶٫۹ ریشتر بود. |
| ۱۸۵۹ | سیل | سیل در اثر طغیان رود تاما به وجود آمده و در اثر آن آب‌راه تاماگاوا که یکی از آبراه‌هایی بود که آب آشامیدنی شهر ادو را تأمین می‌کرد، مسدود شد. |
پایان دوره ادوویرایش
دوره ادو با آغاز دوران اصلاحات میجی به پایان رسید. دوره ادو را آغازی برای فرایند مدرن‌گرایی در ژاپن می‌شناسند.
منابعویرایش
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ دوره ادو موجود است. |