گمبت (به مجاری: Gömböc) یک جسم همگن سه بعدی محدب است که وقتی روی یک سطح صاف قرار می‌گیرد فقط یک نقطه تعادل پایدار و یک نقطه تعادل ناپایدار دارد. وجود آن توسط ریاضیدان روسی ولادیمیر آرنولد در سال ۱۹۹۵ حدس زده شد و در سال ۲۰۰۶ توسط دانشمندان مجارستانی گابور دوموکوس و پیتر وارکانی اثبات شد. شکل گمبت منحصر به فرد نیست. دارای انواع بی شماری است که اکثر آنها نزدیک به یک کره هستند.

یک گمبت مونو-مونواستاتیک در حال بازگشت به موقعیت تعادل پایدار خود

معروف‌ترین راه حل برای متمایز کردن آن از گمبت عمومی، با حروف بزرگ نوشتن گومبوچ (به انگلیسی: Gömböc) است، همان‌طور که در عکس نشان داده شده‌است، دارای بالای تیز است.[نیازمند شفاف‌سازی] شکل آن به توضیح ساختار بدن برخی از لاک پشت‌ها در رابطه با توانایی آنها برای بازگشت به وضعیت تعادل پس از قرار گرفتن برعکس کمک کرد.[۱][۲][۳][۴] نسخه‌هایی ازگمبت به مؤسسات و موزه‌ها اهدا شده‌است و بزرگترین آن در نمایشگاه جهانی ۲۰۱۰ در شانگهای چین ارائه شد.[۵][۶] در دسامبر ۲۰۱۷، یک مجسمه ۴٫۵ متری (۱۵ فوت) گمبت در بوداپست نصب شد.[۷]

منابع ویرایش

  1. Domokos, G.; Varkonyi, P.L. (2008). "Geometry and self-righting of turtles" (free download pdf). Proc. R. Soc. B. 275 (1630): 11–17. doi:10.1098/rspb.2007.1188. PMC 2562404. PMID 17939984.
  2. Summers, Adam (March 2009). "The Living Gömböc. Some tortoise shells evolved the ideal shape for staying upright". Natural History. 118 (2): 22–23.
  3. Ball, Philip (16 October 2007). "How tortoises turn right-side up". Nature News. doi:10.1038/news.2007.170. S2CID 178518465.
  4. Rehmeyer, Julie (5 April 2007). "Can't Knock It Down". Science News.
  5. Hungary Pavilion features Gomboc, expo.shanghaidaily.com (12 July 2010)
  6. New geometric shape "Gomboc" featured at Shanghai Expo, English.news.cn, 19 August 2010
  7. "Világritkaság szobor Budapesten - fotók" (به مجاری). Archived from the original on 3 January 2018. Retrieved 2 January 2018.