ویکی‌پدیا

دزفول: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
Khoozianaahvaz (بحث | مشارکت‌ها)
۲۴۹ ویرایش‌ها
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
حذف و دستکاری مطالب منبع دار خرابکاری محسوب می شود در صورت ادامه احتمالا دسترسی شما به ویرایش در دانشنامه گرفته شود
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱۵:
| spacing = ۲
| size = 266
| foot_montage =
| foot_montage = جهت عقربه‌های ساعت از بالا:{{سخ}}پل باستانی (ساسانی یا رومی)دزفول،[[پایگاه چهارم شکاری دزفول|پایگاه چهارم شکاری دزفول]]،[[مسجد جامع دزفول]]، [[آرامگاه یعقوب لیث صفاری]]،منظری از پل باستانی دزفول در شب،بخش شهیون شهرستان دزفول و [[دریاچه شط تمی|دریاچه تمی]]،بقعه متبرکه شاه رکن الدین دزفول وخانه تاریخی تیزنو دزفول
}}|اندازه‌تصویر=
}}
|استان=خوزستان
|شهرستان=دزفول
خط ۲۳:
|نام‌محلی=دزفیل
|نام‌های قدیمی=دژپل، دژ پوهْل، دسبول، دسفول، اندامش
|سال‌شهرشدن=تاسیس شهرداری :سال۱۲۹۹
| جمعیت = ۲۶۴٬۷۰۹ نفر(سال ۱۳۹۵)<ref name="نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵">[https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/population-urban-95.xlsx نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190921110045/https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/population-urban-95.xlsx |date=۲۱ سپتامبر ۲۰۱۹}} وبگاه مرکز آمار ایران</ref><ref group="یادداشت">آمار بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ است و بر همین اساس، جمعیت شهر دزفول ۲۶۴٬۷۰۹ تن و [[استان خوزستان]] ۴٬۷۱۰٬۵۰۹ تن بوده‌است.</ref>
| رشد جمعیت =۷٪+ (۵سال)
سطر ۳۴ ⟵ ۳۵:
|شمارروزهای‌یخبندان= ندارد
|شهردار=[[سیدحسن عیسی زاده]]
|ره‌آورد= مرکبات، کلوچه‌های دزفولی،{{سخ}}صنایع دستی، [[قلم دزفولی|قلم‌نی دزفولی]] شیره خرما و ارده، محصولات لبنی
|پیش‌شماره=۰۶۱
| کد آماری =۱۲۸۲
سطر ۴۲ ⟵ ۴۳:
|فتوکلاژ=بله
|نشان‌واره شهرداری=Dezful-logo-LimooGraphic.png|اندازه نشان‌واره=120|توضیح نشان‌واره=نشان‌واره (لوگو)شهرداری دزفول}}
'''دِزفول'''({{صدا|dezful.ogg|آوا|help=no}})، شهری است در [[استان خوزستان]] و مرکز [[شهرستان دزفول]] ، که در ساحل [[دز|رودخانه دز]] واقع شده‌ است.<ref name="شهرداری دزفول ">{{یادکرد وب |url=http://dezfulfarda.ir/dezful_info.htm |title=شهرداری دزفول |accessdate=۱۲ سپتامبر ۲۰۱۰ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100921030551/http://dezfulfarda.ir/dezful_info.htm |archivedate=۲۱ سپتامبر ۲۰۱۰ |dead-url=yes}}</ref><ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/dezful دانشنامهٔ ایرانیکا]</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی= http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13900901001658|عنوان= جمعیت دزفول 40 هزار نفر است}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی= http://www.jsu.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=1&pageid=793|عنوان= معرفی حوضه آبریز رودخانه دز}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.mydez.com/fa/dezful/ | عنوان=دزفول در یک نگاه - سیلی ور دزفیل}}</ref><ref>{{یادکرد وب |url=http://www.iransetarehgasht.com/ir/distable.htm |title=ستاره گشت آسمان |accessdate=۱۲ سپتامبر ۲۰۱۰ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140525195308/http://iransetarehgasht.com/ir/distable.htm |archivedate=۲۵ مه ۲۰۱۴ |dead-url=yes}}</ref>
 
دزفول، از لحاظ وسعت و جمعیت، دومین شهر بزرگ استان خوزستان است.این شهر در دامنه‌های زاگرس میانی جای دارد و پیشینه تاریخی آن به زمان [[شاهنشاهی ساسانی|ساسانیان]] بازمی‌گردد و پیش از آن نیز بعنوان بخشی از سرزمین‌های امپراتوری‌های [[ایلام (تمدن)|عیلام]] و [[شاهنشاهی هخامنشی|هخامنشیان]] به‌شمار می‌رفته‌است. <ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://dezfulpic.ir/dezful.php | عنوان=مساحت و موقعیت شهرستان دزفول}}</ref><ref>{{Cite web|url = http://www.irna.ir/fa/News/81055223/فرهنگی/دزفول_نگین_تاریخی_زاگرس|title = دزفول نگین تاریخی زاگرس|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first =}}</ref> فرهنگ مردم دزفول را می‌توان آمیزه‌ای از فرهنگ های کهن خوزستان دانست.<ref>{{یادکرد وب|عنوان =رسوم و باورهایی از مردم دزفول |پیوند =http://www.ettelaat.com/etbarchive/2009/11/11/P6.pdf |ناشر=روزنامه اطلاعات |زبان = فارسی|تاریخ=۲۰ آبان ۱۳۸۸| بازیابی =}}</ref> مناطق اطراف دزفول در حدود ۵ هزار سال، زیستگاه مردم این نواحی بوده‌است.<ref>{{Cite web|url = http://www.yjc.ir/fa/news/4928655/دزفول-شهری-از-سپیده-دم-تاریخ|title = «دزفول» شهری از سپیده دم تاریخ|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first =}}</ref>
سطر ۴۸ ⟵ ۴۹:
دزفول دارای زمستان و پاییزی مدیترانه‌ای است و زیست‌بوم سرسبز آن از پایان زمستان تا ابتدای بهار بسیار دلپذیر است. این شهر با زیست‌بوم زیبای جلگه‌ای-کوهپایه‌ای و کوهستانی خود در سراسر سال و به ویژه در روزهای نوروز پذیرای شمار بسیاری از گردشگران است. گرم‌ترین و سردترین ماه‌های سال این شهر به ترتیب تیر و دی می‌باشند. بررسی یک دوره آماری آب و هوایی نشان دهنده آن است که حداقل درجه حرارت دزفول ۱۵ درجه و حداکثر آن ۴۵ درجه سانتیگراد می‌باشد.<ref>{{Cite web|url = http://www.dezful.ir/HomePage.aspx?TabID=4652&site=DouranPortal&lang=fa-IR|title = دزفول، شهر بناهای آجری|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first =}}</ref>
 
دزفول از شهرهای تأثیرگذار در وقوع [[انقلاب ۱۳۵۷]] در ایران بوده‌است{{مدرک}} و در خلال [[جنگ ایران و عراق]] نیز به دفعات توسط موشک‌های ارتش عراق، مورد حمله قرار گرفت. مقاومت‌های مردم این شهر در طول جنگ، موجب شد تا دزفول در این دوره به شهر استقامت و [[روز مقاومت دزفول|'''پایتخت مقاومت ایران''']] معروف گردد.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://jahannews.com/vgliw5a5zt1arqx..bttc2ckz.html | عنوان=دزفول پایتخت مقاومت ایران}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://ahwaz.irib.ir/-/چهارم-خرداد-؛-«-روز-دزفول،-روز-ملی-مقاومت-و-پایداری-» | عنوان=چهارم خرداد؛ «روز دزفول، روز ملی مقاومت و پایداری»}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://guilan.irib.ir/-/دزفول-پایتخت-مقاومت-ایران | عنوان=دزفول پایتخت مقاومت ایران}}</ref>
 
== نام‌شناسی ==
«دزپل» یا «دِژپُل» را در گویش بومی «دزفیل» و «دسفیل» گویند که در نهایت به «دزفول» {{تلفظ|Dezful.ogg}} تبدیل شده‌است. «دژ» به معنی سنگر و سکوی دیدبانی می‌باشد و چنین برمی‌آید که نام دزفول یا دزفیل از نام دژ ساخته شده در کنار پل گرفته شده‌است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.portal-khz.ir/Default.aspx?tabid=134 | عنوان=معرفی شهرستان دزفول}}</ref>
{{تأیید اعتبار|reason=وبسایتهای ژورنالیستی و خبرگزاری‌ها در مسایل تاریخی نامعتبرند }}{{دقیق}} گفتنی است یکی از محله‌های کهن شهر دزفول روناش است، (در [[سده چهارم هجری]] قمری شهر دزفول به قصر روناش نیز نامور بوده‌است)، که در شرق رود دز جای داشته و هنوز ویرانه‌هایی به همین نام نمودار است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.deznoosh.com/dezful.htm | عنوان=معرفی شهرستان دزفول}}</ref>
 
احتمالاً نام دزفول یا «دژپل» از واژهٔ «پل» گرفته شده‌است؛ و «دز» نیز به معنی قلعه است و منظور دژی است که عده‌ای نگهبان و مأمور برای حفاظت پل در آن زندگی می‌کردند. چنانچه پس از دوران انحطاط [[شوش]] و نیز خرابی [[جندی شاپور]]، برخی مردم این دو شهر به اطراف این دژ پناه آوردند و خانه‌هایی ساختند و به تدریج شهر به وجود آمده‌است. دزفول در اصل «اندامیش» نام داشته و تا اوایل قرن سیزدهم نیز به همین نام بوده‌است. معمولاً دژ به معنی قلعه است ولی در اینجا منظور یک دژ طبیعی می‌باشد که در ۴۸ کیلومتری دزفول در کنار رود دز قرار گرفته و یکی ازمهمترین استحکامات کوهستانی ایران به‌شمار می‌آید.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.mydez.com/fa/dezful/origin/ | عنوان=وجه تسمیه و سوابق تاریخی دزفول}}</ref>{{تأیید اعتبار|reason=وبسایتهای ژورنالیستی و خبرگزاری‌ها در مسایل تاریخی نامعتبرند }}
سطر ۵۸ ⟵ ۵۹:
در نگاهی دیگر می‌توان گفت چون در گویش مردم بومی، نام دسفیل یا دزفیل بکار برده می‌شود و این نام را سینه به سینه از نیاکانشان شنیده‌اند و از طرفی ارتش ساسانی دارای فیل بوده‌است و فیل‌ها معمولاً در جاهای پرآب مانند کنارهٔ رودخانه‌ها نگهداری می‌شوند، نام دژپیل (دژی برای نگهداری فیل) نیز می‌تواند یکی از نام‌های درست برای این شهر باشد. (دژ=قلعه، پیل=فیل){{مدرک}}
 
سهراب ابن سرابیون در کتاب [[جغرافیای تاریخی]] سرزمین [[استان خوزستان|خوزستان]] می‌نویسد: دزفول یعنی دژ پل که منظور قلعه پل باشد که در کنار رودخانه دز در جنوب شهر سابق جندی شاپور جا دارد و نیز معروف است که می‌گویند به فرمان [[شاپور اول]] ساخته شده‌است؛ که به همین مناسبت آن شهر نیز به همین نام موسوم شد.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://wisgoon.com/pin/5072726/ | عنوان=ویسگون - دِزفول شهری است در نیمروز (جنوب) باختری ایران}}</ref> {{تأیید اعتبار|reason=وبسایتهای ژورنالیستی و خبرگزاری‌ها در مسایل تاریخی نامعتبرند }}{{دقیق}}
 
شهر دزفول در اواخر قرن ۶ هجری به نام (دز پول) شهرت داشته‌است و در کتاب تاریخ گزیده [[حمدالله مستوفی|حمدﷲ مستوفی]] این نام مکرر به صورت دزپول آمده‌است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://parsi.wiki/dehkhodaworddetail-e086d634c929490fb98b3d05ff4b3d1b-fa.html | عنوان=دزپول}}</ref>(در صفحات ۵۵۷، ۷۲۵، ۷۵۰، ۷۵۱). در برخی از کتب نام قدیم رودخانه را «زاب یا جندی شاپور» هم نامیده‌اند. برخی از جغرافی دانان و نیز مورخین نام این شهر را روناش و قصر روناش ذکر کرده‌اند و چنین استنباط می‌شود که در قرن چهارم هجری چون ساختمان‌های شهر دزفول در دو طرف رودخانه دز گسترش یافته‌اند پس در قسمت شرقی آن قلعه یا دژ قرار گرفته و قسمت غربی رودخانه به نام روناش معروف بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.ettelaat.com/etiran/?p=24559 | عنوان=روزنامه اطلاعات | دزفول؛ شهری از سپیده دم تاریخ}}</ref>▼
 
▲شهر دزفول در اواخر قرن ۶ هجری به نام (دز پول) شهرت داشته‌است و در کتاب تاریخ گزیده [[حمدالله مستوفی|حمدﷲ مستوفی]] این نام مکرر به صورت دزپول آمده‌است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://parsi.wiki/dehkhodaworddetail-e086d634c929490fb98b3d05ff4b3d1b-fa.html | عنوان=دزپول}}</ref>{{تأیید اعتبار|reason=وبسایتهای ژورنالیستی و خبرگزاری‌ها در مسایل تاریخی نامعتبرند }}(در صفحات ۵۵۷، ۷۲۵، ۷۵۰، ۷۵۱). در برخی از کتب نام قدیم رودخانه را «زاب یا جندی شاپور» هم نامیده‌اند. برخی از جغرافی دانان و نیز مورخین نام این شهر را روناش و قصر روناش ذکر کرده‌اند و چنین استنباط می‌شود که در قرن چهارم هجری چون ساختمان‌های شهر دزفول در دو طرف رودخانه دز گسترش یافته‌اند پس در قسمت شرقی آن قلعه یا دژ قرار گرفته و قسمت غربی رودخانه به نام روناش معروف بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.ettelaat.com/etiran/?p=24559 | عنوان=روزنامه اطلاعات | دزفول؛ شهری از سپیده دم تاریخ}}</ref>
{{تأیید اعتبار|reason=وبسایتهای ژورنالیستی و خبرگزاری‌ها در مسایل تاریخی نامعتبرند }}
 
[[ابن بطوطه]] دزفول را «دسبول» نامیده و می‌نویسد: «از دروازه‌های شهر یک دروازه به طرف خشکی و بقیه به طرف رودخانه باز می‌شود. در دوطرف رودخانه باغها قرار دارد. عمق رودخانه زیاد است…»<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.atitravel.com/m-pagecenter1-pview.aspx?p=368 | عنوان=دزفول}}</ref>
 
کهارت می‌نویسد: «قصر روناش از محله قلعه فعلی (جای همان دژ باستانی) تا [[مسجد جامع دزفول]] را دربرمی‌گرفت. در قرون ۱۱ و۱۰میلادی (سوم وچهارم هجری) این شهر را قنطره (پل) یا قنطره رومی (پل رومی) می‌نامیدند.»<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://hamgardi.com/place/11541 | عنوان=پل قدیم دزفول (پل رومی، پل اندامش) | old bridge of dezfool}}</ref>{{تأیید اعتبار|reason=وبسایتهای ژورنالیستی و خبرگزاری‌ها در مسایل تاریخی نامعتبرند }} به دلیل این‌که روناش و دزفول در دو سر رودخانه قرار گرفته بودند، بعضی این دو قسمت را دو شهر جداگانه شمرده و برخی هر دو را دو محله از یک شهر انگاشته‌اند.{{مدرک}}
 
=== نام‌ها ===
سطر ۷۲ ⟵ ۷۳:
* دژپل(Dzhpl): از ۱۷۵۰ سال قبل که پل قدیمی دزفول بر رودخانه دز بنا شد، نام این شهر را دژپل گذاشته‌اند. دژپل ازنام همان پل مشتق گردیده‌است. معمولاً دژ به معنی قلعه است ولی در اینجا منظور یک دژ طبیعی می‌باشد که در ۴۸ کیلومتری دزفول در کنار رود دز قرار گرفته و یکی ازمهمترین استحکامات کوهستانی ایران به‌شمار می‌آید.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.vajehyab.com/wiki/دژپل | عنوان=دژپل}}</ref> {{تأیید اعتبار|reason=وبسایتهای ژورنالیستی و خبرگزاری‌ها در مسایل تاریخی نامعتبرند }}{{دقیق}}
* دزپل(dzpl):پس از دژپل، نام این شهر به دزپل رواج یافت.{{مدرک}}
* قصر روناش یا رعناش(Gasr-o-Rovnas): روناش نام باستانی و پنج هزار ساله ی؛ دژپل؛ یا دزفول از شهرهای کنونی ایران است و نیز پلی که در زمان شاپور اول بر روی رودخانه دز بنا گردید پل روناش یا رعناش نام‌گذاری شد دژی به همین نام برای پاسداری از این پل بنا گردید که به آن قصر روناش یا رعنا می‌گفتند. نام روناش تا سدهٔ دهم هجری همچنان بر سر زبان‌ها بود تا اینکه در دوران شاه اسماعیل صفوی به؛ رعناش؛ بدل گردید. در حال حاضر نیز به برآمدگی‌های ساحل غربی دز رعنا (بدون ش) می‌گویند.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://ronashdesign.com/fa/تاریخی/ | عنوان=روناش | دزفول}}</ref>{{تأیید اعتبار|reason=وبسایتهای ژورنالیستی و خبرگزاری‌ها در مسایل تاریخی نامعتبرند }}{{دقیق}} ابوعبدالله یاقوت بن عبداله حموی رومی بغدادی در کتاب معروف [[معجم البلدان]] پیرامون قصر روناش چنین نوشته‌است: «روناش شهرستانی از خوزستان است و جایی است که امروز دزپول گفته می‌شود.»{{دقیق}}
* روناش (Rovnas):این نام تا اوایل قرن دهم ه‍.ق رواج داشته‌است تا اینکه سرانجام در سال ۹۱۴ ه‍.ق در دوره [[صفویه]] و در زمان شاه اسماعیل اول دگرگونی یافته و رعناش (Ranas) گردیده‌است. در حال حاضر نیز برآمدگی‌های ساحل غربی دز را رعنا (Rana) می‌گویند که (ش) آخر آن حذف شده‌است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://ronashdesign.com/fa/تاریخی/ | عنوان=روناش نام باستانی و پنج هزار ساله ی؛ دژپل؛ یا دزفول از شهرهای کنونی ایران است}}</ref> {{تأیید اعتبار|reason=وبسایتهای ژورنالیستی و خبرگزاری‌ها در مسایل تاریخی نامعتبرند }}{{دقیق}}
* دزفول(dezful): این نام از قرن ۷ ه‍.ق در کتاب‌ها دیده می‌شود و تاکنون نیز به این نام مشهور بوده‌است. این نام از واژه دژپل گرفته شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان = |پیوند =http://www.mydez.com/fa/dezful/origin |زبان = فارسی| بازیابی =}}</ref> {{تأیید اعتبار|reason=وبسایتهای ژورنالیستی و خبرگزاری‌ها در مسایل تاریخی نامعتبرند }}{{دقیق}}
 
== تاریخچه ==
سطر ۱۷۳ ⟵ ۱۷۴:
 
=== رودخانه‌ها ===
مهمترین رودخانه دزفول، رود [[دز]] می‌باشد که از کوه‌های زاگرس سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از سد دز از میان شهر می‌گذرد و تاکنون ۵ پل بر روی آن ساخته شده‌است. '''([[پل قدیم دزفول]]، کهبر بهروی پلاین ساسانیرود یاقرار پلگرفته‌است) رومیهمچنین نیزدر معروفساحل استرودخانه پارک‌ها و قدمتیتفریحگاه‌هایی نزدیکساخته بهشده ۱۷۰۰که سالاز دارد،[[جاذبه‌های گردشگری]] برشهر رویبه‌شمار این رود قرار گرفته‌است'''می‌روند.<ref>{{سعیدیان،Cite امینweb|url و= قلی،http://www.jsu.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=1&pageid=793|title مجتبی= وحوضه زمانی،رودخانه احساندز|date و= کابلی،|accessdate احمد= رضا،1390،پل-آسیاب|website آبی= شهر|publisher دزفول= الگویی|last پایدار= در|first معماری رودخانه‌ای،همایش ملی باستان شناسی و معماری سازه های آبی دزفول،دزفول،https://civilica.com/doc/164984=}}</ref>
<ref>امام شوشتری،سید محمد علی،تاریخ جغرافیای خوزستان</ref><ref>فرشاد، مهدی،1362،تاریخ مهندسی در ایران،تهران، انتشارات گویش</ref><ref>اقتداری احمد،1375، دیار شهریاران، تهران، نشر اشاره</ref><ref>افشار دزفولی، ایرج،1378، پژوهش در نام شهرهای ایران</ref> همچنین در ساحل رودخانه پارک‌ها و تفریحگاه‌هایی ساخته شده که از [[جاذبه‌های گردشگری]] شهر به‌شمار می‌روند.<ref>{{Cite web|url = http://www.jsu.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=1&pageid=793|title = حوضه رودخانه دز|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first =}}</ref>
 
== مردم‌شناسی ==
خط ۲۲۹:
 
== رسانه‌ها ==
'''[[رادیو دزفول]]''' که بخشی از مجموعه [[صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران]] است، این رادیو در آبان ماه سال ۱۳۵۹ تأسیس شد و هم اینک روزانه بین ۵ تا ۷ ساعت برنامه به زبان فارسی و گویش دزفولی پخش می‌کند. این برنامه‌ها در قالب برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی، خبری، محلی و ورزشی و سرگرمی هستند. این رادیو شهرهای دزفول، اندیمشک و شوش را پوشش می‌دهد.
[[File:Radio dezful building (1).jpg|thumb|ساختمان رادیو شهری دزفول]]
[[File:Radio dezful building (2).jpg|thumb|استودیو رادیو شهری دزفول]]
 
== اقتصاد ==
سطر ۲۷۸ ⟵ ۲۷۶:
 
== گردشگری ==
دزفول در سال 99 به شهر ملی کپو معرفی شده است .
===دزفول،شهر ملی کپو بافی===
دزفول در سال۱۳۹۹به عنوان شهر ملی کپو معرفی شده است و ثبت جهانی این صنعت دستی به نام دزفول در حال پیگیری است.کانون اصلی این صنعت روستای پامنار در بخش شهیون در شمال شهرستان دزفول است.
در [[گویش دزفولی]] و گویش های لری بختیاری و فیلی، به سر یا کله و اصطلاحاً هر شی کروی یا چمباتمه زده، کپو گفته می­ شود و در تعریف این هنر ظروفِ در­دار ِکرویِ بافته­ شده را می گویند.
این هنر در دسته‌ی بافته­‌های حصیری قرار می گیرد که با پیچیدن برگ خرما به دور نی هایی که کِرتَک نام دارد به شکل فتیله­‌ای بافته می شود.<ref>{{https://www.iribnews.ir/fa/news/2991908}}</ref>
[[File:Kapo.dezful.pamenar1.jpg|thumb|روستای پامنار دزفول کانون کپو بافی ایران]]
[[File:Kapo.dezful.pamenar2.jpg|thumb|نمونه هایی از کپو های بافته شده]]
[[File:Kapo.dezful.pamenar3.jpg|thumb|اشتغال زنان روستای پامنار دزفول به صنعت کپو بافی]]
 
=== جاذبه‌های طبیعی ===
[[پرونده:Shevi.jpg|بندانگشتی|300 px|[[آبشار شوی]]]]
سطر ۳۰۸ ⟵ ۲۹۸:
 
=== موزه آجری ایران ===
[[پرونده:Old-district,dezful.gif|300px|بندانگشتی|[[بخشی از بافت تاریخی دزفول]]]]
بافت تاریخی دزفول شامل خانه‌ها، مساجد، [[ساباط]]‌ها، حمام‌ها و گذرگاه‌های قدیمی است که از نظر معماری یکی از ارزشمندترین بافت‌های تاریخی کشور است و تاکنون بیش از یکصد اثر ملی از آن به ثبت رسیده‌است. بافت آجری با معماری اصیل ایرانی و تزئینات زیبا، دزفول را به «موزه آجری ایران» معروف کرده‌است.<ref name="tabnak.ir"/> در دزفول تا چشم کار می‌کند، آجرچینی به سبک «خوون» به چشم می‌خورد که پس از دزفول بیشترین نمونه برای استفاده آجر را می‌توان در [[شوشتر]] دید.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.civilica.com/Paper-NCAAD01-NCAAD01_001=تزئینات-آجر-کاری-خوون-چینی-در-بافت-قدیم-دزفول-براساس-گفته‌های-معماران-سنتی-.html | عنوان=مقاله تزئینات آجر کاری خوون چینی در بافت قدیم دزفول (براساس گفته‌های معماران سنتی)}}</ref>
این نوع آجرکاری در دوره [[صفویه]] پیشرفت و توسعه فراوانی پیدا کرد و تا اواخر [[سلسله قاجاریه]] و پهلوی اول ادامه داشت. اما سال‌های ۱۳۳۰ هجری شمسی تا ۱۳۴۰ را دهه پایان دهی و کنار گذاشتن این هنر با ارزش و جایگزینی آجر مستطیل شکل غربی و مصالح دیگر دانست.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://iranmemari.com/dezful/ | عنوان=مجموعه مقالات همایش ملی باستان‌شناسی و معماری سازه‌های آبی دزفول}}</ref>
سطر ۳۱۴ ⟵ ۳۰۳:
اما قدیمی‌ترین ابعاد و اندازه آجر در شهر دزفول متعلق است به آجرهای پل باستانی ساسانی که ساخت آن را به شاپور اول نسبت می‌دهند. این پل در قسمت پایین بر روی پایه‌های سنگی باربر و در قسمت فوقانی با آجر مربع شکل دوره ساسانی بنا شده‌است. بافت قدیم دزفول با وسعت بیش از۲۰۰ هکتار دارای ۲۸ محله و شبکه‌ای از معابر بطولی فراتر از۶۲ کیلومتر درکناره رود دز قرارگرفته‌است. این بافت دارای ۱۲ هزار واحد مسکونی به غیر از فضاهای مسکونی و تجاری می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.tishineh.com/touritem/1829/1829 | عنوان=بافت قدیمی دزفول}}</ref>
در دزفول، بناها بین شش تا هفت متر ارتفاع دارند و در آن‌ها تزئینات متنوع و زیبای آجری به چشم می‌خورد. پوشش ساختمان‌ها عموماً طاق و قوسی و از نوع پنج و هفت و نیم دایره است و قدمت عمومی بناها به دوره‌های قاجار و پهلوی نسبت داده می‌شود. البته آثاری از دوره صفوی نیز در این بافت کهن وجود دارد و تک آثاری بسیار نفیس همچون پل قدیم و آسیاب‌ها به دوره [[ساسانیان]] مرتبط است. هم‌اکنون در محدوده ۲۴۰ هکتاری بافت تاریخی دزفول، بیش از ۱۱۳ اثر ثبت شده ملی شامل مساجد، حمام‌ها، خانه‌ها و گذرهای تاریخی وجود دارند<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.dezfil.ir/بافت-قدیم-دزفول-نمایش-شکوهمندی-فنون-تز-1486.html | عنوان=بافت قدیم دزفول نمایش شکوهمندی فنون تزئینات آجرکاری}}</ref>
[[پرونده:Sozangar_old_house_2.jpg|300px|بندانگشتی|بخشی از بافت تاریخی دزفول'''(خانه تاريخی سوزنگر)''']]
 
=== اماکن مذهبی ===
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/دزفول»