|
#تغییر_مسیر [[فهرست ملکه های ایران]]
{{Infobox former monarchy
| royal_title = ملکه
| realm = ایران
| coatofarms = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
| coatofarmscaption = '''[[نشان شیروخورشید]]'''{{سخ}}نشان سلطنتی خانواده پهلوی
| image = Farah Pahlavi with crown.jpg
| caption = [[فرح پهلوی]]، شهبانوی ایران در دوره پهلوی
| first_monarch = [[کاساندان]]
| fir-type = نخستین شهبانو
| last_monarch = [[فرح پهلوی]]
| las-type = واپسین شهبانو
| style = [[ملکه]]{{سخ}}[[بانبشن|بانبشنان بانبشن]]{{سخ}}
| appointer = [[فهرست شاهان ایران|شاهان ایران]]
| began = ۱۳۴۶ اصلاحیه متمم قانون اساسی مشروطه
| ended = پس از میلاد{{سخ}}(۲۲ بهمن ۱۳۵۷)
| pretender = [[یاسمین پهلوی]]
}}
این مقاله فهرستی از [[ملکه]] های شناخته شده خاندان‌های اصلی فرمانروا در [[ایران]] است که شامل تمام [[پادشاهی]]ها و [[شاهنشاهی]]های حاکم بر گستره جغرافیایی این کشور می‌شود.
== هخامنشیان ==
{{وابسته|فهرست مادران شاهنشاهان هخامنشی}}
{| class="wikitable"
|colspan="10" align=center style="background-color:#FFD700" |'''ملکه [[شاهنشاهی هخامنشی]]'''
|-
! نام
! همسر
! زادروز<hr>درگذشت
! آغاز تصدی
! پایان تصدی
|-
| [[ماندانا]]
| [[کمبوجیه یکم]]
| حدود ۵۸۴ پ. م <hr> حدود ۵۵۹ پ. م
| -
| -
|-
| [[کاساندان]]
| [[کوروش بزرگ]]
| - <hr> ۵۳۸ پ. م
| -
| -
|-
| [[آتوسا]]
| [[داریوش بزرگ]]
| ۵۵۰ پ. م <hr> ۴۷۶ پ. م
| -
| -
|-
| [[آمستریس|آمستریس یکم]]
| [[خشایارشا]]
| - <hr> ۴۲۴ پ. م
| -
| -
|-
| [[داماسپیا]]
| [[اردشیر یکم (هخامنشی)|اردشیر یکم]]
| - <hr> ۴۲۴ پ. م
| -
| -
|-
| [[آلوگونه]]
| [[اردشیر یکم (هخامنشی)|اردشیر یکم]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[پروشات]]
| [[داریوش دوم]]
| - <hr> ۴۰۴ پ. م
| -
| -
|-
| [[استاتیرای یکم]]
| [[اردشیر دوم (هخامنشی)|اردشیر دوم]]
| - <hr> ۴۰۰ پ. م
| -
| -
|-
| [[آمستریس (دختر اردشیر دوم)|آمستریس دوم]]
| [[اردشیر دوم (هخامنشی)|اردشیر دوم]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[آتوسا (دختر اردشیر دوم)|آتوسا]]
| [[اردشیر سوم]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[استاتیرای دوم]]
| [[داریوش سوم]]
| - <hr> ۳۳۲ پ. م
| ۳۳۶ پ. م
| ۳۳۲ پ. م
|-
|}
== اشکانیان ==
{| class="wikitable"
|colspan="10" align=center style="background-color:#FFD700" |'''ملکه‌های [[شاهنشاهی اشکانی]]'''
|-
! نام
! همسر
! زادروز<hr>درگذشت
! آغاز تصدی
! پایان تصدی
! یادداشت
|-
| [[رینو]]
| [[مهرداد یکم]]
| -<hr>-
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر مهرداد یکم و ملکه مادر به عنوان مادر [[فرهاد دوم]].
|-
| [[آریازاد]]
| [[گودرز یکم]]
| -<hr>-
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر گودرز یکم و ملکه مادر به عنوان مادر [[ارد یکم]].
|-
| [[لائودیکه]]
| [[ارد دوم]]
| -<hr>-
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر ارد دوم و ملکه مادر به عنوان مادر [[پاکور یکم]].
|-
| [[موزا|تئاموزا]]
| [[فرهاد چهارم]]
| - <hr> ۴ میلادی
| ۱۹ پیش از میلاد
| ۴ پس از میلاد
| از ۱۹ تا ۲ پیش از میلاد، ملکه اشکانیان به عنوان همسر [[فرهاد چهارم]] و از ۲ پیش از میلاد تا ۴ پس از میلاد، ملکه مادر و شریک سلطنت فرزندش [[فرهاد پنجم]].
|-
|}
== ساسانیان ==
{| class="wikitable"
|colspan="10" align=center style="background-color:#FFD700" |'''ملکه‌های [[شاهنشاهی ساسانی]]'''
|-
! نام
! همسر
! زادروز<hr>درگذشت
! آغاز تصدی
! پایان تصدی
! یادداشت
|-
| [[مورود بانو]]
| [[اردشیر بابکان]]
| - <hr> -
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر اردشیر بابکان و ملکه مادر به عنوان مادر [[شاپور یکم]].
|-
| [[خوریم گودرز]]
| [[شاپور یکم]]
| - <hr> -
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر شاپور یکم و ملکه مادر به عنوان مادر [[هرمز یکم]] و احتمالاً [[بهرام یکم]] و [[نرسه]]
|-
| [[شاپوردختک|شاپوردختک یکم]]
| [[بهرام دوم]]
| - <hr> -
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر بهرام دوم و ملکه مادر به عنوان مادر [[بهرام سوم]].
|-
| [[شاپوردختک دوم]]
| [[نرسه]]
| - <hr> -
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر نرسه و ملکه مادر به عنوان مادر [[هرمز دوم]].
|-
| [[ایفرا هرمز]]
| [[هرمز دوم]]
| - <hr> -
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر هرمز دوم و ملکه مادر به عنوان مادر [[آذرنرسه]].
|-
| [[شوشان‌دخت]]
| [[یزدگرد یکم]]
| - <hr> -
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر یزدگرد یکم و ملکه مادر به عنوان مادر [[بهرام پنجم]] و [[شاپور چهارم]].
|-
| [[سپینود]]
| [[بهرام پنجم]]
| - <hr> -
| -
| -
|ملکه ایران به عنوان همسر بهرام پنجم و ملکه مادر به عنوان مادر [[یزدگرد دوم]].
|-
| [[دینگ]]
| [[یزدگرد دوم]]
| - <hr> -
| -
| -
| ملکه ایران و شریک سلطنت به به عنوان همسر یزدگرد دوم و ملکه مادر به عنوان مادر [[هرمز سوم]]، [[پیروز یکم]] و [[بلاش (شاهنشاه ساسانی)|بلاش]].
|-
| [[پیروزدخت]]
| [[قباد یکم]]
| - <hr> -
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر قباد یکم.
|-
| [[نیون‌دخت]]
| [[قباد یکم]]
| - <hr> -
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر قباد یکم و ملکه مادر به عنوان مادر [[خسرو انوشیروان]].
|-
| [[مریم (همسر خسرو پرویز)|مریم]]
| [[خسروپرویز]]
| - <hr> -
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر خسروپرویز و ملکه مادر به عنوان مادر [[شیرویه]].
|-
| [[شیرین (شخصیت تاریخی)|شیرین]]
| [[خسروپرویز]]
| - <hr> -
| -
| -
| ملکه ایران به عنوان همسر محبوب خسروپرویز و ملکه مادر به عنوان مادر [[فرخزاد خسرو پنجم]] (احتمالا).
|-
| [[بوران‌دخت]]
| نامشخص
| ۵۹۰ <hr> ۶۳۲ میلادی
| ۱۷ ژوئن ۶۲۹ (دوره اول) – ۶۳۱ (دوره دوم)
| ۱۶ ژوئن ۶۳۰ (دوره اول) – ۶۳۲ (دوره دوم)
| شاهدخت ایرانشهر به عنوان دختر [[خسروپرویز]] و شاهنشاه ایرانشهر به عنوان ملکه فرمانروای ایران.
|-
| [[آزرمی‌دخت]]
| نامشخص
| - <hr> ۶۳۱ میلادی
| ۶۳۰
| ۶۳۱
| شاهدخت ایرانشهر به عنوان دختر [[خسروپرویز]] و شاهنشاه ایرانشهر به عنوان ملکه فرمانروای ایران.
|-
|}
== صفویان ==
{{وابسته|فهرست مادران شاهان صفوی}}
{| class="wikitable"
|colspan="10" align=center style="background-color:#FFD700" |'''ملکه‌های [[ایران صفوی]]'''
|-
! نام
! همسر
! زادروز<hr>درگذشت
! آغاز تصدی
! پایان تصدی
|-
| [[عالم‌شاه بیگم]]
| [[شیخ حیدر (صفویه)|سلطان حیدر]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[تاجلی بیگم]]
| [[شاه اسماعیل صفوی|شاه اسماعیل یکم]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[سلطانم بیگم]]
| [[شاه تهماسب یکم]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[پری‌پیکر بیگم]]
| [[شاه اسماعیل دوم]]
| - <hr> -
| -
|-
| [[دلارام خانم]]
| [[محمدباقر میرزا]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[نکهت خانم]]
| [[شاه عباس دوم]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
|}
== قاجاریان ==
{{وابسته|فهرست مادران شاهان قاجار}}
{| class="wikitable"
|colspan="10" align=center style="background-color:#FFD700" |'''ملکه‌های [[ایران قاجاری]]'''
|-
! نام
! همسر
! زادروز<hr>درگذشت
! آغاز تصدی۱۲۶۴
! پایان تصدی۱۲۹۰
|-
| [[آسیه خانم دولو]]
| [[فتحعلی شاه قاجار|فتحعلی شاه]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[ملک‌جهان خانم]]
| [[محمدشاه قاجار|محمد شاه]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[شکوه‌السلطنه]]
| [[ناصرالدین شاه]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[تاج‌الملوک (قاجار)|تاج‌الملوک]]
| [[مظفرالدین شاه]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[ملکه جهان]]
| [[محمدعلی شاه]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
| [[بدرالملوک]]
| [[احمدشاه|احمد شاه]]
| - <hr> -
| -
| -
|-
|}
== پهلوی ==
[[پرونده:Pahlavi Coronation.png|بندانگشتی|200px|چپ|محمدرضاشاه پهلوی در حال گذاشتن [[تاج شهبانو]] بر سر فرح پهلوی]]
{| class="wikitable"
|colspan="10" align=center style="background-color:#FFD700" |'''شهبانوان [[ایران پهلوی]]'''
|-
! نام
! همسر
! زادروز<hr>درگذشت
! آغاز تصدی
! پایان تصدی
! مدت تصدی
|-
| [[تاج‌الملوک آیرملو]]
| [[رضاشاه]]
| ۲۷ اسفند ۱۲۷۴ <hr> ۱۹ اسفند ۱۳۶۰
| ۲۴ آذر ۱۳۰۴
| ۲۵ شهریور ۱۳۲۰
| ۱۵ سال، ۹ ماه و ۲ روز
|-
| [[فوزیه]] (فوزیه بنت فؤاد)
| [[محمدرضاشاه]]
| ۱۴ آبان ۱۳۰۰ <hr> ۱۱ تیر ۱۳۹۲
| ۲۵ شهریور ۱۳۲۰
| ۲۵ آبان ۱۳۲۷
| ۷ سال، ۲ ماه و ۱ روز
|-
| [[ثریا اسفندیاری]]
| [[محمدرضاشاه]]
| ۱ تیر ۱۳۱۱ <hr> ۳ آبان ۱۳۸۰
| ۲۳ بهمن ۱۳۲۹
| ۲۴ اسفند ۱۳۳۶
| ۷ سال، ۱ ماه و ۲ روز
|-
| [[فرح دیبا]]
| [[محمدرضاشاه]]
| ۲۲ مهر ۱۳۱۷ <hr> -
| ۲۹ آذر ۱۳۳۸
| ۲۲ بهمن ۱۳۵۷
| ۱۹ سال، ۱ ماه و ۲۴ روز
|-
|}
== جستارهای وابسته ==
* [[فهرست شاهان ایران]]
== منابع ==
{{پانویس}}
[[رده:تاریخ ایران]]
[[رده:زنان دودمان‌های پادشاهی اهل ایران]]
[[رده:فهرست‌های زنان اهل ایران]]
[[رده:فهرست‌های زنان بر پایه پیشه]]
[[رده:فهرست‌های مربوط به تاریخ ایران]]
[[رده:ملکه‌های همسر]]
| 