صفحه اصلی   رده‌ها و موضوعات   درگاه‌ها و پروژه‌ها

درگاه شیمی


شیمی مطالعهٔ ساختار، خواص، ترکیبات، و تغییر شکل مواددرمقیاس میکروسکوپی است.عنصرهای شیمیایی و ترکیب‌های شیمیایی که شامل اتم‌ها، مولکول‌ها و برهم‌کنش میان آنهاست وابسته به این دانش هستند.نظریه اتمی پایه و اساس علم شیمی است. این تئوری بیان می‌دارد که تمام مواد از واحدهای بسیار کوچکی به نام اتم تشکیل شده‌اند. یکی از اصول و قوانینی که در مطرح شدن شیمی به عنوان یک علم تأثیر به‌سزایی داشته، اصل بقای جرم است. این قانون بیان می‌کند که در طول انجام یک واکنش شیمیایی معمولی، مقدار ماده تغییر نمی‌کند.

تاریخ شیمی به سلسله اتفاقاتی اطلاق می‌شود که از زمان باستان تاکنون برای دانش شیمی اتفاق افتاده‌است. تا ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد، تمدن‌های باستان از ابزارهایی استفاده می‌کردند که سرانجام اساس تنوع شاخه‌های شیمی شدند. برای نمونه استخراج فلزها از سنگ معدن، سفالگری با استفاده از لعاب تخمیر آبجو و شراب، تهیهٔ رنگدانه برای لوازم آرایشی و نقاشی،استخراج مواد شیمیایی از گیاهان برای دارو و عطر،تهیهٔ پنیر، ریسندگی، دباغی کردن چرم، تهیهٔ صابون از چربی، ساخت شیشه و ساخت آلیاژهایی مانند برنج.تاریخ شیمی از آغاز تاکنون با صنعت رابطه‌ای مستقیم داشته‌است. در ابتدای دوران مدرن در اروپا، شیمی از ترکیب دانسته‌های باستان با فعالیت‌های دانشمندان مسلمان در قرون وسطی توسعه یافت.سپس شیمی در کنار فیزیک توانست ماهیت درونی مواد را شرح دهد.امروزه شیمی دانشی بسیار پیچیده‌است که بخش‌های زیادی با اهداف متنوع در زمینه‌های مختلف فناوری دارد.

نوشتار برگزیده

رادرفوردیم یک عنصر شیمیایی مصنوعی با نماد Rf و عدد اتمی ۱۰۴ است که به افتخار ارنست رادرفورد نامگذاری شده‌است. به عنوان یک عنصر مصنوعی، در طبیعت یافت نمی‌شود و تنها می‌تواند در یک آزمایشگاه ایجاد شود. این عنصر رادیواکتیو است و پایدارترین ایزوتوپ شناخته شده، ۲۶۷Rf، نیمه عمری حدود ۱ ساعت و ۱۸ دقیقه دارد. هر چند که گاهی نیمه عمر آن به ۵ ساعت هم می‌رسد.

در جدول تناوبی عناصر، یک عنصر در بلوک d و دومین عنصر واسطه و در گروه چهارم و در دوره هفتم است. آزمایش‌های شیمیایی نشان می‌دهند که رادرفوردیم مانند هافنیم رفتار می‌کند. خواص شیمایی رادرفوردیم تنها تا حدودی مشخص شده‌اند. آنها با خواص شیمیایی گروه ۴ همخوانی دارند، هرچند که برخی از محاسبات نشان داده‌است که مشخصات این عنصر به دلیل اثرات نسبیتی می‌تواند به‌طور قابل توجهی متفاوت باشد.

در دهه ۱۹۶۰، مقدار کمی از رادرفوردیم درمؤسسه مشترک تحقیقات هسته‌ای در اتحاد جماهیر شوروی سابق و آزمایشگاه ملی لارنس برکلی در کالیفرنیا تولید شد. اولویت کشف و به همین ترتیب نامگذاری این عنصر بین دانشمندان شوروی و آمریکایی مورد اختلاف قرار گرفت تا که در سال ۱۹۹۷، اتحادیهٔ بین‌المللی شیمی محض و کاربردی (IUPAC) نام رسمی این عنصر را ایجاد کرد. نام این عنصر از نام ارنست رادرفورد برنده جایزه نوبل سال ۱۹۰۸ گرفته شد.
ادامه...

زندگی‌نامهٔ برگزیده

محمد زکریای رازی پزشک، فیلسوف و شیمی‌دان ایرانی که آثار ماندگاری در زمینهٔ پزشکی و شیمی و فلسفه نوشته است و به‌عنوان کاشف الکل و جوهر گوگرد (اسید سولفوریک) مشهور است. به گفته جرج سارتن، پدر تاریخ علم، رازی «بزرگ‌ترین پزشک اسلام و قرون وسطی بود.» این دانشمند ایرانی از آن‌جا که کتاب‌های خود را به زبان عربی می‌نوشت، نزد غربیان به جالینوس عرب نیز مشهور بوده‌است. به پاس زحمات فراوان رازی در داروسازی روز پنجم شهریورماه (۲۷ اوت)، روز بزرگداشت زکریای رازی شیمی‌دان بزرگ ایرانی و روز داروسازی نام‌گذاری شده است.
ادامه...

تاریخ شیمی


تاریخ باستان
ارسطودموکریتامپدوکلسلئوکیپوس (فیلسوف)لوکرتیوسافلاطون
قرون وسطی
راجر بیکنجابر بن حیانمحمد زکریای رازی
رنسانس
آیزاک نیوتنآندریاس لیباویوسپاراسلسوس
سده هفدهم
فرانسیس بیکنرابرت بویل
سده هجدهم
جوزف بلکهنری کاوندیشجان دالتونآنتوان لاووازیهجوزف پریستلیکارل ویلهلم شیله
سده نوزدهم
سوانت آرنیوسآمادئو آووگادرویاکوب برسلیوسادوارد بوخنرمایکل فارادیهرمان امیل فیشریاکوبوس هنریکوس وانت‌هوفدمیتری مندلیفلویی پاستورآلفرد ورنرفریدریش وهلر
سده بیستم
کورت آلدرنیلز بورایو چاوینماری کوریریچارد ارنستویکتور گرینیاردفردریک ژولیو کوریایروینگ لانگمویرجان ماری لنلینوس پاولینگارنست رادرفورداحمد حسن زویل

تکنیک‌های شیمی

نوشتارهای برگزیده

نگارهٔ برگزیده

عنصرهای شیمیایی

آلومینیم یکی از عنصرهای شیمیایی و یک فلز واسطه است. عدد اتمی آن ۱۳ و نشانه اختصاری آن Al است. آلومینیوم که عنصری نقره‌ای و انعطاف‌پذیر است، عمدتأ به صورت سنگ معدن بوکسیت یافت می‌شود و در برابر اکسید شدن بسیار مقاوم است.

شیمی در جامعه

شیمی و صنعت

ابزارهای آزمایشگاه

Beaker
Beaker

آسپیراتوربشرلوله جوشقیف بوخنرچراغ بونزنبورتکالریمتر رنگ سنجگیلاس مدرجتشدید مغناطیسی هستهطیف‌سنجی جرمیکروماتوگرافیکروماتوگرافی گازیبوته چینیفلاسک آزمایشگاه (بوشنر، ارلن، فلورانس، قرع، بالن ته گرد، بالن حجمیانبیق‌‍ • هود (تهویه)سرنگ گازاستوانه مدرج- پیپتواکنشگر نابقیف جدا کنندهطیف‌سنجی نوریبالن اشلنکدستگاه استخراج سوکسلههمزن استاتیکلوله آزمایشلوله تیلویسکومتر

آیا می‌دانید

آیا می‌دانید...

  • ... تار عنکبوت از قویترین بافته‌هاست و دوامش از آهن بیشتر است!
  • ... پلاسما حالتی از ماده است که ماده در دمای ۲۰٬۰۰۰ کلوین قرار دارد؟
  • ... در عاشق شدن فرایندهای شیمیایی دخیل هستند؟
  • ... اکسید کروم (در نگاره) در ساخت نوار کاست و فیلم ویدئو استفاده می‌شود؟
  • ... لیتیم در جامد کردن روغن‌های صنعتی کاربرد دارد؟
  • ... رادیم گرانترین فلز است؟
  • ... آب داغ زود تر از آب سرد یخ می‌زند؟
  • ... بیشترین درجه حرارت ثبت شده برای انفجار بمب هیدروژنی ۱۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ کلوین است؟
  • ... استرانسیم از بقایای موجودات دریایی به دست می‌آید؟
  • ... کادمیم فلزی سمی است که در ساخت باطری‌های خشک کاربرد دارد؟
  • ... گالیم در دمای ۳۰ درجه مایع می‌شود؟
  • ... در لامپ یک جریان کم از رشته تنگستن می‌گذرد و دمای آن را به بیش از ۲۰۰۰ درجه میرساند؟

جدول تناوبی

گروه ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸
دوره
۱ ۱
H

۲
He
۲ ۳
Li
۴
Be


۵
B
۶
C
۷
N
۸
O
۹
F
۱۰
Ne
۳ ۱۱
Na
۱۲
Mg


۱۳
Al
۱۴
Si
۱۵
P
۱۶
S
۱۷
Cl
۱۸
Ar
۴ ۱۹
K
۲۰
Ca

۲۱
Sc
۲۲
Ti
۲۳
V
۲۴
Cr
۲۵
Mn
۲۶
Fe
۲۷
Co
۲۸
Ni
۲۹
Cu
۳۰
Zn
۳۱
Ga
۳۲
Ge
۳۳
As
۳۴
Se
۳۵
Br
۳۶
Kr
۵ ۳۷
Rb
۳۸
Sr

۳۹
Y
۴۰
Zr
۴۱
Nb
۴۲
Mo
۴۳
Tc
۴۴
Ru
۴۵
Rh
۴۶
Pd
۴۷
Ag
۴۸
Cd
۴۹
In
۵۰
Sn
۵۱
Sb
۵۲
Te
۵۳
I
۵۴
Xe
۶ ۵۵
Cs
۵۶
Ba
*
۷۱
Lu
۷۲
Hf
۷۳
Ta
۷۴
W
۷۵
Re
۷۶
Os
۷۷
Ir
۷۸
Pt
۷۹
Au
۸۰
Hg
۸۱
Tl
۸۲
Pb
۸۳
Bi
۸۴
Po
۸۵
At
۸۶
Rn
۷ ۸۷
 Fr 
۸۸
Ra
**
۱۰۳
Lr
۱۰۴
Rf
۱۰۵
Db
۱۰۶
Sg
۱۰۷
Bh
۱۰۸
Hs
۱۰۹
Mt
۱۱۰
Ds
۱۱۱
Rg
۱۱۲
Cn
۱۱۳
Nh
۱۱۴
Fl
۱۱۵
Mc
۱۱۶
Lv
۱۱۷
Ts
۱۱۸
Og

* لانتانیدها ۵۷
La
۵۸
Ce
۵۹
Pr
۶۰
Nd
۶۱
Pm
۶۲
Sm
۶۳
Eu
۶۴
Gd
۶۵
Tb
۶۶
Dy
۶۷
Ho
۶۸
Er
۶۹
Tm
۷۰
Yb
** آکتینیدها ۸۹
Ac
۹۰
Th
۹۱
Pa
۹۲
U
۹۳
Np
۹۴
Pu
۹۵
Am
۹۶
Cm
۹۷
Bk
۹۸
Cf
۹۹
Es
۱۰۰
Fm
۱۰۱
Md
۱۰۲
No


جدول تناوبی با جزئیات بیشتر • جدول تناوبی گسترده • جدول تناوبی عمودی

درگاه‌های وابسته

در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا