آذرخش آتشفشانی
آذرخش آتشفشانی (انگلیسی: Volcanic lightning) نوعی تخلیه الکتریکی است که علت اصلی آن به‌جای اینکه یک توفان تندری عادی باشد، یک فوران آتشفشانی است. آذرخش آتشفشانی از برخورد و تکه‌تکه شدن ذرات خاکستر آتشفشانی (و گاهی بلورهای یخ)[۱][۲] ناشی می‌شود که به‌همراه فوران آتشفشان، الکتریسته ساکن تولید می‌کنند؛[۳] به همین دلیل به این پدیده توفان‌های تندری کثیف نیز گفته می‌شود.[۴][۵] اگر چه آذرخش آتشفشانی از خانواده توفان‌هاست، اما شبیه توفان‌های تندری معمولی نیست. این پدیده طبیعی، واقعاً نادر و ترکیبی از توفان تندری و آتشفشان است. اما برخلاف توفان‌های تندری، این نوع خاص شامل برخورد ذرات خاکستر می‌شود که در ابرهای ناشی از فوران آتشفشان وجود دارند.
| آذرخش آتشفشانی | |
|---|---|
 آذرخش آتشفشانی هنگام فوران ۲۰۲۰ آتشفشان تال در آتشفشان تال | |
| اثر | آذرخش |
جریان‌های همرفت جوی و تشکیل یخ نیز دینامیک ستون فوران آتشفشان را هدایت کرده[۶][۷] و می‌توانند آذرخش آتشفشانی را ایجاد کنند.[۸][۹] برخلاف توفان‌های تندری عادی، آذرخش‌های آتشفشانی زمانی که هیچ کریستال یخی در ابر خاکستر وجود نداشته باشد نیز می‌توانند روی دهند.[۱۰][۱۱]
منابع
ویرایش- ↑ Fritz, Angela (2016). "Scientists think they've solved the mystery of how volcanic lightning forms". The Washington Post.
- ↑ Mulvaney, Kieran (2016). "Mystery of Volcano Lightning Explained". Seeker.
- ↑ Lipuma, Lauren (2016). "New studies uncover mysterious processes that generate volcanic lightning". American Geophysical Union GeoSpace Blog.
- ↑ Hoblitt, Richard P. (2000). "Was the 18 May 1980 lateral blast at Mt St Helens the product of two explosions?". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences. 358 (1770): 1639–1661. Bibcode:2000RSPTA.358.1639H. doi:10.1098/rsta.2000.0608. S2CID 92549298.
- ↑ Bennett, A J; Odams, P; Edwards, D; Arason, Þ (2010-10-01). "Monitoring of lightning from the April–May 2010 Eyjafjallajökull volcanic eruption using a very low frequency lightning location network". Environmental Research Letters. 5 (4): 044013. Bibcode:2010ERL.....5d4013B. doi:10.1088/1748-9326/5/4/044013. ISSN 1748-9326.
- ↑ Woods, Andrew W. (1993). "Moist convection and the injection of volcanic ash into the atmosphere". Journal of Geophysical Research: Solid Earth. 98 (B10): 17627–17636. Bibcode:1993JGR....9817627W. doi:10.1029/93JB00718.
- ↑ Van Eaton, Alexa R.; Mastin, Larry G.; Herzog, Michael; Schwaiger, Hans F.; Schneider, David J.; Wallace, Kristi L.; Clarke, Amanda B. (2015-08-03). "Hail formation triggers rapid ash aggregation in volcanic plumes". Nature Communications. 6 (1): 7860. Bibcode:2015NatCo...6.7860V. doi:10.1038/ncomms8860. ISSN 2041-1723. PMC 4532834. PMID 26235052.
- ↑ Williams, Earl R.; McNutt, Stephen R. (2005). "Total water contents in volcanic eruption clouds and implications for electrification and lightning" (PDF). Proceedings of the 2nd International Conference on Volcanic Ash and Aviation Safety: 67–71.
- ↑ Van Eaton, Alexa R.; Amigo, Álvaro; Bertin, Daniel; Mastin, Larry G.; Giacosa, Raúl E.; González, Jerónimo; Valderrama, Oscar; Fontijn, Karen; Behnke, Sonja A. (2016-04-12). "Volcanic lightning and plume behavior reveal evolving hazards during the April 2015 eruption of Calbuco volcano, Chile". Geophysical Research Letters. 43 (7): 3563–3571. Bibcode:2016GeoRL..43.3563V. doi:10.1002/2016gl068076. ISSN 0094-8276.
- ↑ Cimarelli, C.; Alatorre-Ibargüengoitia, M.A.; Kueppers, U.; Scheu, B.; Dingwell, D.B. (2014). "Experimental generation of volcanic lightning". Geology. 42 (1): 79–82. Bibcode:2014Geo....42...79C. doi:10.1130/g34802.1. ISSN 1943-2682.
- ↑ Cimarelli, C.; Alatorre-Ibargüengoitia, M. A.; Aizawa, K.; Yokoo, A.; Díaz-Marina, A.; Iguchi, M.; Dingwell, D. B. (2016-05-06). "Multiparametric observation of volcanic lightning: Sakurajima Volcano, Japan". Geophysical Research Letters. 43 (9): 4221–4228. Bibcode:2016GeoRL..43.4221C. doi:10.1002/2015gl067445. ISSN 0094-8276.
