آهن(III) فسفات، (به انگلیسی: Iron(III) phosphate) همچنین فسفات فریک، یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی FePO4 است. چهار پلی‌مورف از FePO4 بی آب تا حالا شناخته شده است. علاوه بر این دو پلی‌مورف از دی هیدرات FePO4·(H2O)2 نیز شناخته شده است. این مواد به عنوان مواد کاتدی بالقوه در باتری‌ها بکار برده می‌شود.

آهن(III) فسفات
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۱۰۰۴۵-۸۶-۰ (anhydrous), ۱۳۴۶۳-۱۰-۰ (dihydrate)
پاب‌کم ۲۴۸۶۱
کم‌اسپایدر ۲۳۲۴۴ ✔Y
UNII N6BAA189V1 ✔Y
ChEBI CHEBI:131371 ✔Y
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
  • [O-]P(=O)([O-])[O-].[Fe+3]

  • InChI=1S/Fe.H3O4P/c;1-5(2,3)4/h;(H3,1,2,3,4)/q+3;/p-۳ ✔Y
    Key: WBJZTOZJJYAKHQ-UHFFFAOYSA-K ✔Y

خصوصیات
فرمول مولکولی FePO4
جرم مولی 150.815 g/mol (anhydrous)
شکل ظاهری yellow-brown solid
چگالی 3.056 g/cm3 (anhydrous)
2.87 g/cm3 (20 °C dihydrate)
دمای ذوب ۲۵۰ درجه سلسیوس (۴۸۲ درجه فارنهایت؛ ۵۲۳ کلوین)
(dihydrate) decomposes[۱]
انحلال‌پذیری در آب anhydrous:
insoluble
dihydrate:
0.642 g/100 mL (100 °C)[۱]
9.91‎×10−16[۲]
پذیرفتاری مغناطیسی +11500.0·10-6 cm3/mol
ترموشیمی
180.5 J/mol·K (dihydrate)[۱]
171.3 J/mol·K (dihydrate)[۱]
-1888 kJ/mol (dihydrate)[۱]
خطرات
GHS pictograms The exclamation-mark pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)[۳]
سیستم هماهنگ جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی Warning
GHS hazard statements H315, H319, H335[۳]
GHS precautionary statements P261, P305+351+338[۳]
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references

ساختار

ویرایش

رایج‌ترین شکل FePO4 از ساختار α-کوارتز تبعیت می‌کند. به این ترتیب، این ماده از چهار وجهی آهن (III) و سایت‌های فسفات تشکیل شده است. به این ترتیب P و Fe دارای هندسه مولکولی چهار وجهی هستند. در فشارهای بالا، تغییر فاز به یک ساختار متراکم تر با مراکز آهن هشت وجهی تبدیل می‌شود. دو ساختار ارتورومبیک و یک فاز مونوکلینیک نیز شناخته شده است. در دو چند شکلی دی هیدرات، مرکز آهن هشت وجهی با دو لیگاند آبی متقابل سیس است.

معدنی

ویرایش

استرنژیت شکل معدنی فسفات آهن هیدراته است.

قانون گذاری

ویرایش

فسفات آهن(III) به عنوان ماده افزودنی غذا در اتحادیه اروپا مجاز نیست. در سال ۲۰۰۷ این ترکیب از فهرست مواد مجاز در دستورالعمل 2002/46/EC خارج شده است.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ "iron(III) phosphate dihydrate". chemister.ru. Retrieved 3 July 2014.
  2. John Rumble (June 18, 2018). CRC Handbook of Chemistry and Physics (به انگلیسی) (99 ed.). CRC Press. pp. 5–188. ISBN 978-1-138-56163-2.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ کاتالوگ آنلاین زیگما بدون تاریخ.

منابع

ویرایش
  • ویکی‌پدیا انگلیسی: [۱]. تاریخ بازبینی ۷ ژوئیه ۲۰۱۴