خطا یا اشتباه (به انگلیسی: error) در علم و زندگی روزمره می‌تواند معانی متفاوتی داشته باشد و بسته به موضوع مورد نظر بیان‌کنندهٔ پیامدهایی است که مدنظر انجام‌دهندهٔ آن کار نبوده‌است.

خروج قطار از ریل در فرانسه، ۱۸۹۵

واژه‌شناسی

ویرایش

خطا در ادبیات فارسی به معنای سهو و اشتباه، نقیضِ صواب است و در اشعار متعددی از این واژه استفاده شده‌است.[۱]

او همی‌گوید که امر و نهی لاست
اختیاری نیست وین جمله خطاست. (مولوی)
چو دانی و پرسی سؤالت خطاست. (سعدی)
معانی دیگر در ترکیب‌ها و واژه‌های مرکب
  • خطاکردن راه: گم‌کردن راه
  • خطاگفتن: ناصواب گشتن، اشتباه گفتن، نادرست گفتن
  • خطای باصره: خطایی که در دیدن حاصل می‌شود
  • بی‌خطا: بی‌گناه
  • قتلِ خطا: قتلی که از روی عمد، قصد و اراده صورت نگرفته باشد.

رفتار انسان

ویرایش
 
خطای ناپلئون در لشکر کشی به مسکو و زمین‌گیر شدن در سرمای سیبری

در طی تاریخ بشر در مقاطع مختلف خطاهای بسیاری داشته‌است.

مانند:

مهندسی و علم

ویرایش
 
تابلوی ترافیک درست در سمت راست و پائین نمایش داده‌شده‌است

در علم آمار خطا به معنی اشتباه نیست بلکه به معنای تفاوت عددی بین محاسبات، تخمین‌ها، اندازه‌گیری‌ها و اعداد واقعی می‌باشد. در علوم دیگر از عبارت خطا برای رفتار متفاوت سامانه استفاده می‌شود.

محاسبات عددی

ویرایش

در محاسبات عددی تفاوت میان عدد محاسبه شده و مقدار مورد انتظار را خطا می‌نامند مانند خطای جذر میانگین مربعات

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. از لغت‌نامهٔ دهخدا

منابع

ویرایش