اشغال (فیلمنامه)
اشغال فیلم‌نامه‌ای فیلم‌نشده از بهرام بیضایی است که داستانش در دورهٔ اشغالِ ایران در جنگِ بین‌المللِ دوّم می‌گذرد.
| نویسنده(ها) | بهرام بیضایی |
|---|---|
| کشور | تهران |
| زبان | فارسی |
| ناشر | انتشاراتِ روشنگران |
تاریخ نشر | ۱۳۶۸ |
| شابک | شابک ۹۷۸-۹۶۴-۶۷۵۱۵۷-۶ |
| ۷۹۱ | |
| کتابخانه کنگره | PN۱۹۹۷ /الف۵ ۱۳۶۸ |
| کتابخانه ملی ایران | م۶۸-۲۲۳۰ |
متن
ویرایشاشغال نوشتهٔ سالِ ۱۳۵۹ است و نخستین بار در شمارهٔ ۳ کتاب چراغ در ۱۳۶۱ منتشر شد. از سالِ ۱۳۶۸ انتشاراتِ روشنگران به صورتِ کتاب منتشرش کرد. چاپی از این کتاب از بهارِ ۱۳۶۹ به وسیلهٔ نشرِ رامین در سوئد نیز موجود است.
ترجمه
ویرایشترجمهٔ انگلیسیِ نجف دریابندری از نیمی از نسخه‌ای از این متن نزدِ منوچهر انور بوده است.[۱]
فیلمِ ناساخته
ویرایشاشغال بارها برای فیلم شدن به کارگردانیِ بیضایی در نظر گرفته شده، و هر بار به مشکلی برخورده و نشده: در نیمهٔ دوّمِ دههٔ ۱۳۶۰ در لوکیشنی در مشهد،[۲] بار دیگر در ۱۳۸۸ که تا آستانهٔ پیش‌تولید رفت و از ادامه بازماند، و در بهمنِ ۱۳۹۲ نیز که خبرِ بازگشتِ عن‌قریبِ بیضایی به ایران برای ساختِ فیلمِ اشغال منتشر شد[۳] ولی این بار نیز ساختِ اشغال منتفی شد. محمّد رحمانیان در ۱۳۸۲ گفت: «در ۱۲-۱۰ سال اخیر روی آن دکوری که بیضایی برای فیلمنامهٔ اشغال نوشته ۲۰ تا سریال ساخته شده، ۱۰ فیلم سینمایی ساخته شده. ولی امکان این که خود فیلمنامهٔ اشغال ساخته شود هرگز وجود ندارد.»[۴]
اشارات و ارجاعاتِ فرهنگی
ویرایشبخشِ نخست از رمانِ تریو تهران (۱۳۹۲) از رضیه انصاری «با نگاهی به» اشغال نوشته شده است.[۵] در سریالِ خاتون (۱۴۰۰) نیز «اشاره‌ای» به اشغال هست، با بازیِ تینا پاکروان «برای ادای دینی به آقای بیضایی».[۶]
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ مظفّری ساوجی، «یادداشت‌های روزانه»، ۷۱-۷۳.
- ↑ رفیعی جم، «گفت‌وگو با اصغر رفیعی جم / بهرام بیضایی خود یک دانشگاه بود»، سینما سینما.
- ↑ آرتا، «احتمال بازگشت بهرام بیضایی به ایران»، ۱۱.
- ↑ موسوی و دیگران، «میزگرد: ادبیات نمایشی ایران از دیدگاه نسل جدید نمایش‌نامه‌نویسان»، ۲۵.
- ↑ https://www.isna.ir/news/92092315734/
- ↑ پاکروان، تینا؛ یاری، عباس (خرداد ۱۴۰۱). «انگار فرزندم ناگهان در کنارم نیست . .». فیلم امروز (۱۴): ۹۲.
منابع
ویرایش- − (اردیبهشت ۱۳۶۹). «استیصال و عشق پنهان». گزارش فیلم (۱): ۶۰-۶۱.
- آرتا، فرانک (۱ اسفند ۱۳۹۲). «احتمال بازگشت بهرام بیضایی به ایران». شرق (۱۹۵۸): ۱۱.
- رفیعی جم، اصغر (۲۰ مهر ۱۳۹۸). «گفت‌وگو با اصغر رفیعی جم / بهرام بیضایی خود یک دانشگاه بود». پایگاه خبری، تحلیلی سینما سینما. دریافت‌شده در ۲۴ شهریور ۱۳۹۹.
- طلاجوی، سعید (بهار ۱۳۹۲). «بهرام بیضایی و جنگ جهانی دوم: روایت اشغال و دگردیسی مفهوم ملت». ایران‌نامگ (۱).
- طوسی، جواد (تیر ۱۳۷۶). «جستجو در معبر باد: نگاهی به فیلمنامه اشغال». دنیای تصویر (۴۶): ۴۰.
- مظفّری ساوجی، مهدی (۱۳۹۲). یادداشت‌های روزانه: ۳۰ روز با نجف دریابندری. تهران: انتشارات نگاه. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۵۱-۸۵۶-۱.
- موسوی، حافظ؛ رضایی راد، محمد؛ امجد، حمید؛ ثمینی، نغمه؛ رحمانیان، محمد؛ رجبی، بهرنگ؛ کارنامه (شهریور ۱۳۸۲). «میزگرد: ادبیات نمایشی ایران از دیدگاه نسل جدید نمایش‌نامه‌نویسان». کارنامه (۳۶): ۱۸-۲۶.