خاتون (مجموعه نمایش خانگی)

مجموعهٔ نمایش خانگی به کارگردانی تینا پاکروان ۱۴۰۰

خاتون[الف] یک مجموعهٔ نمایش خانگی ایرانی محصول سال ۱۴۰۰ در ژانر عاشقانه تاریخی به کارگردانی تینا پاکروان است. داستان این سریال در زمان اشغال ایران در جنگ جهانی دوم جریان دارد و در آن نگار جواهریان، اشکان خطیبی، میرسعیدمولویان، مهران مدیری، بابک حمیدیان، مهتاب ثروتی، رضا بهبودی و شبنم مقدمی ایفای نقش کرده‌اند. این مجموعه از ۱۸ مرداد ۱۴۰۰ به صورت اختصاصی از نماوا پخش شد.[۱][۲] ادامهٔ فصل اول این مجموعه از ۶ دی ۱۴۰۰ شروع به پخش شد. آهنگساز این مجموعه کیهان کلهر است.[۳]

خاتون
نویسندهتینا پاکروان
کارگردانتینا پاکروان
بازیگرانمهران مدیری
نگار جواهریان
بابک حمیدیان
اشکان خطیبی
میرسعید مولویان
آیدا ماهیانی
مهتاب ثروتی
رضا بهبودی
شبنم مقدمی
بهناز جعفری
پانته‌آ پناهی‌ها
پیام دهکردی
مهدی قربانی
بابک کریمی
بانیپال شومون
شاهرخ فروتنیان
رؤیا نونهالی
محمدرضا شریفی‌نیا
ستاره پسیانی
ماریا شلکنوا
سهراب فاطمی

بیژن امکانیان

فرید ابری
موسیقی ازکیهان کلهر
کشور سازندهایران
زبان اصلیفارسی
شمار قسمت‌ها۲۳
تولید
تهیه‌کنندهعلی اسدزاده
مکان تولیدایران
فیلم‌برداریهومن بهمنش
تدوین‌گرمحمد نجاریان
مدت۵۲ – ۵۸ دقیقه
توزیع‌کنندهنماوا
پخش
شبکهٔ اصلینماوا
انتشار اولیه۱۸ مرداد ۱۴۰۰ –
۱۵ فروردین‌ ۱۴۰۱
پیوندهای بیرونی
وبگاه

پاکروان مجوز ساخت خاتون را در تیر ۱۳۹۹ دریافت کرد و در این مدت در مرحلهٔ پیش‌تولید بود.[۴] این مجموعه در مکان‌های شمالی ایران از جمله رشت فیلم‌برداری شد.[۴]

داستان

ویرایش

خاتون که یک زن بختیاری است، با شیرزاد که یک نظامی در دوران رضاشاه است ازدواج کرده است. اما به دلیل جنگ جهانی دوم، علی‌رغم اعلام بی‌طرفی ایران، شمال ایران به اشغال شوروی و جنوب ایران به اشغال بریتانیا درمی‌آید و خاتون به دلایل مختلف سیاسی بارها دستگیر شده و شیرزاد تحت فشار کمیسر رجبف مجبور به طلاق خاتون و مامور دستگیر و تحویل وی به ارتش شوروی می‌شود. وی موفق می‌شود از گیلان گریخته و با کمک مردی به نام رضا فخار به تهران فرار می‌کند. در نیمه پایانی سریال شاهد آغاز مثلث عشقی از طرف خاتون ، رضا فخار و شیرزاد هستیم که زندگی خاتون را تحت تاثیر قرار می دهد

بازیگران

ویرایش
بازیگر نقش توضیحات
نگار جواهریان خاتون بختیاری همسرسابق شیرزاد، دختر اسفندیار بختیاری، دوست پروین
اشکان خطیبی شیرزاد ملک همسرسابق خاتون، پسرفخرالنسا، پسرعمه ماری
بابک حمیدیان کمیسر رجب‌اف کمیسر شوروی
مهران مدیری جهانگیر روزبه دایی خاتون، مستر انگلیسی
میرسعید مولویان رضا فخار رابین هود ایرانی، عاشق خاتون، کارمند میرعظیم
مهتاب ثروتی ماری عاشق شیرزاد، دختردایی شیرزاد
رضا بهبودی دکتر بوکوفسکی
شبنم مقدمی فخرالنسا مادر شیرزاد، عمه ماری
رؤیا نونهالی مهربانو دوست اسفندیار
پانته‌آ پناهی‌ها گوهر عاشق رضا فخار
محمدرضا شریفی‌نیا میرعظیم عاشق گوهر، رییس رضا فخار
بابک کریمی حاج ضرابی دوست میرعظیم
ستاره پسیانی پروین پسیانی دوست خاتون
شاهرخ فروتنیان فریدون پدر ماری،برادر فخرالنسا،دایی شیرزاد
بیژن امکانیان اسفندیار بختیاری ، پدر خاتون ، شوهر خواهر جهانگیر روزبه
بهناز جعفری رعنا هوی فخرالنسا
مهدی قربانی فرهاد سرباز، عاشق گلی
مهران غفوریان موسیو کارمند هتل
پیام دهکردی نظر بیگ دوست جهانگیر
فرخ نعمتی سرتیپ آریا همکار شیرزاد
ستاره اسکندری ریحانه فخار خواهر رضا فخار
عاطفه رضوی قدرت
بانیپال شومون اورنگ صاحب دفتر روزنامه
پژمان بازغی سرهنگ سنگری
غزل شاکری فهیمه اکبر
قربان نجفی موسیو آرسن میناسیان دکتر داروخانه، آرسن میناسیان
سروش صحت اخوان کتاب فروش
مجید نوروزی مرتضی دوست رضا فخار
محمد شیری انباردار احتکاری
کامیار حقی یان مسئول و مترجم لهستانی ها، همکار دکتر بوکوفسکی، عاشق هلنا
بهنام شرفی ستوان بهرام نامجو
علی فروتن محمود اعتمادزاده
بنیامین نوروزی امیرعلی
داریوش موفق قرقی خدمه هتل
آیدا ماهیانی باربارا
ماریا شلکنوا هلنا همسر جهانگیر روزبه
آزیتا معیر الگا ژاک
فیلیپ ساپرکین ویلسون
مجتبی وحیدی آدامیان
شیرین محسنی بازیگر گل خانم سرایدار منزل شیرزاد
سمانه منیری گلی دختر گل خانم و عاشق فرهاد
پیمان میرزایی نصیب
مهرداد نیکنام سرتیپ نامدار
صالح میرزاآقایی یدی زاغول
مهرداد فتحی نادر
سهراب‌فاطمی مک آرتور
مجید گیاهچی دیلمی
مرجان متقی همسر ستوان نامجو

بازخورد

ویرایش

مسعود فراستی در برنامه هفت سه قسمت نخست را نپسندید اما گفت این مجموعه در قسمت‌های بعدی «حرفی برای گفتن دارد.»[۵] عزت‌الله ضرغامی نیم‌فصل اول و «مقاومت ایرانیان» در آن را تحسین کرد.[۶]

شایان شیرزاد از بی‌بی‌سی فارسی عقیده داشت که این مجموعه تصویر درستی از «روزهای قحطی و گرسنگی» در جریان اشغال ایران در جنگ جهانی دوم نمایش نداده است.[۷]

پرهام موسوی منتقد سینما در پایگاه خبری هنر امروز دربارهٔ تقارن قسمت اول و ششم این سریال عنوان کرد که تینا پاکروان در قامت کارگردان و سناریست با نظم خاصی این دو سکانس را در افتتاحیه سریال و همچنین در نقطه عطف سریال (قسمت ششم) گنجانده تا تغییر شخصیت کاراکترهای اصلی (شیرزاد و خاتون) به ما یادآوری کند و دربارهٔ بازیگران اصلی اینگونه نوشت: خطیبی و جواهریان، به خوبی توانستند دو حس کاملاً متفاوت برای خلق این میزانسن مشابه در بازی شان طراحی کنند و در پایان عنوان کرد هر دو بازیگر هم راکورد بازی شان را در این دو سکانس به درستی رعایت کردند.[۸]

منتقدان «سینماسینما» عدم توجه به «پوشش و لباس‌ها» و دیگر جزئیات سریال همچون «فیلم‌برداری» و «تدوین» ضعیف آن و همچنین بازی اشکان خطیبی و نگار جواهریان را به دلیل ناتوانی در اجرای کاراکتر، ضعف در لحن و بیان دیالوگ‌ها و عدم باورپذیری نقش مورد نقد قرار دادند.[۹] گروهی از منتقدان نیز «آب رفتن داستان» و «از ریتم افتادن قصه»، «بازی‌های ضعیف»، «شخصیت‌پردازی‌های تصنعی» و «افتادن در دام احساس‌گرایی» را نقطه ضعف خاتون دانستند.[۱۰]

امیرمحمد سلیمانی در وبسایت «ویجیاتو» نوشت: سریال خاتون که در ابتدای مسیر نسبتاً طولانی‌اش در سطح و اندازه یک عنوان دوست‌داشتنی، متمایز و جذاب ظاهر شده بود در قسمت‌های منتهی به اپیزود نهایی به شدت ناامیدکننده، ملال‌آور و بی‌هدف به نظر می‌رسید. ایرادهای بسیاری به سریال خاتون وارد بود و سریال هم اساساً هیچ تلاشی برای بهبود هیچ‌کدام از آن‌ها نکرد. قسمت آخر سریال خاتون ثابت کرد که ایده جذاب سریال خاتون می‌توانست به لطف یک کارگردان توانمندتر در سطح و اندازه بهتری دیده شود.[۱۱]

علیرضا سلیمانی در روزنامهٔ کیهان با انتقاد از دیالوگ‌های فمینیستی خاتون، آن را «بازخوانی وضعیت‌های» ایران در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ دانست که هیچگاه به اشغال ایران در جنگ جهانی دوم نمی‌پردازد و هدف ساخت آن «ارائه راهبرد برای آینده» ایران است.[۱۲]

جوایز

ویرایش
سال جشنواره رده گیرنده نتیجه منبع
۱۴۰۱ نخستین جشن بزرگ کارگردانان سینمای ایران بهترین کارگردان نمایش خانگی تینا پاکروان برنده [۱۳]
۱۴۰۲ بیست‌ودومین دوره جشن حافظ سریال برگزیده سال ۱۴۰۰ در محصولات تلویزیونی و شبکه نمایش خانگی تینا پاکروان برنده [۱۴]

یادداشت

ویرایش
  1. در تیتراژ عنوان فارسی خاتون و عنوان انگلیسی روزی روزگاری در ایران (به انگلیسی: Once Upon a Time in Iran) است.

منابع

ویرایش
  1. «دربارهٔ سریال خاتون و موج جدید سریال‌های تاریخی در شبکه نمایش خانگی | عشق در سال‌های اشغال». فیلیمو شات. ۲۰۲۱-۰۷-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۴.
  2. «معرفی و آشنایی کامل با سریال‌های قبله عالم، خاتون و زخم کاری + زمان پخش». مشرق نیوز. ۲۰۲۱-۰۷-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۴.
  3. «آخرین خبر | کیهان کلهر موسیقی سریال خاتون را ساخت». آخرین خبر. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۴.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ««خاتون» تینا پاکروان ابتدای شهریور در رشت کلید می‌خورد/ اولین بازیگر مشخص شد». آنا. ۴ تیر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۱.
  5. «مسعود فراستی: سریال «خاتون» تا قسمت سوم افتضاح بود، ولی در ادامه بهتر شد». خبرآنلاین. ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۲۲.
  6. «اظهار نظر ضرغامی دربارهٔ «خاتون» و واکنش کارگردان». ایسنا. ۸ اکتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۲۲.
  7. شیرزاد، شایان (۹ مارس ۲۰۲۲). «سریال خاتون؛ عاشقی با چاشنی میهن‌پرستی در 'روزهای اشغال ایران'». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۹ فوریه ۲۰۲۳.
  8. پرهام موسوی (۲۰۲۴-۰۵-۱۲). «تقارن قسمت اول خاتون با قسمت ششم». هنر ام‌روز. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۲.
  9. «سویه‌های تمجید نشدنی سریال خاتون». سینماسینما. ۲۵ مهر ۱۴۰۰.
  10. «تحلیل سریال خاتون، در هم آمیختن تاریخ با احساس و عاطفه بسیار». دیجی کالا. ۷ مرداد ۱۴۰۱.
  11. «نگاهی به قسمت آخر سریال خاتون، زمانی برای شیون زن ها». ویجیاتو. ۱۶ فروردین ۱۴۰۱.
  12. سلیمانی، علیرضا (۱۱ دی ۱۴۰۱). «نسبت سریال «خاتون» با آشوب‌های 1401». کیهان. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۲۳.
  13. «اولین جشن بزرگ کارگردانان سینمای ایران برگزار شد - پایگاه خبری هفت گرد». ۲۰۲۲-۰۵-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۲۹.
  14. «بیست و دومین دوره جشن حافظ (سال 1402) - جشن حافظ». ۱۴۰۰-۱۲-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۷.

پیوند به بیرون

ویرایش