اقلیم

برای دیگر کاربردها، اقلیم (ابهام‌زدایی) را ببینید.

اقلیم به شرایط آب و هوایی یک منطقهٔ جغرافیایی نظیر دما، رطوبت، فشار اتمسفر، باد، بارش و سایر مشخصه‌های هواشناسی در مدت زمانی نسبتاً طولانی نسبت داده می‌شود. در هواشناسی معمولاً شرایط حال حاضر آب و هوا مورد بررسی قرار می‌گیرد در حالی که در اقلیم‌شناسی مشخصه‌های درازمدت آب و هوا مورد توجه‌است.

نقشه اقلیمی جهان

تقسیمات اقلیمی معماری ایران

اقلیم در مناطق مختلف دنیا با عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا مشخص می‌شود. ایران فلاتی است مرتفع که در عرض جغرافیایی (۴۰–۲۵)درجه در نیمکرهٔ شمالی و در منطقهٔ گرم واقع است. تقسیمات اقلیمی، که بر اساس مطالعات و پیشنهادهای دانشمندان محیط‌شناس ایرانی تدوین شده عموماً در حیطهٔ معماری شامل تقسیم‌بندی‌های چهارگانه به شرح زیر است:

• اقلیم گرم و خشک (فلات مرکزی ایران)
• اقلیم سرد کوهستانی (مناطق کوهستانی غرب کشور)
• اقلیم معتدل و مرطوب (کرانهٔ جنوبی دریای خزر)
• اقلیم گرم و مرطوب (کرانهٔ شمالی خلیج فارس و دریای عمان)

تعریف

اقلیم (از کلیما در یونان باستان) معمولاً به عنوان میانگین آب و هوا برای مدت طولانی تعریف می‌شود. بازه زمانی این تعریف برای یک دوره متوسط ۳۰ ساله است، اما بسته به هدف مورد نظر، ممکن است غیر از دوره متوسط، از بازه‌های زمانی مختلف دیگر مانند اندازه تغییرات روز به روز یا سال به سال نیز استفاده شود. تعریف واژه‌نامه هیئت بین‌المللی تغییر اقلیم (Ipcc) مربوط به ۲۰۰۱ به شرح زیر است: «اقلیم به معنای دقیقتر کلمه معمولاً به عنوان «میانگین آب و هوا» تعریف می‌شود. این عنوان توصیف آماری میانگین و تغییر مقادیر مربوطه در یک بازه زمانی از ماه‌ها تا هزاران یا میلیون‌ها سال را در بر می‌گیرد. طبق تعریف سازمان جهانی هواشناسی(WMO) دوره کلاسیک آن ۳۰ سال است که اغلب شامل متغیرهای سطحی، مانند وضعیت دما، بارش و باد می‌باشد. اقلیم به معنای وسیع ترکلمه توصیف سیستمهای آماری را نیز در بر می‌گیرد.»

جستارهای وابسته

• هواشناسی
• اقلیم‌شناسی
• تغییر اقلیم

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Climate». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۹ آذر ۱۳۸۸.