اکتوپلاسم (زیست‌شناسی)

برای کاربردهای دیگر این واژه، اکتوپلاسم را ببینید.

در زیست‌شناسی به بخش پیرامونی مادهٔ زمینه‌ای میان‌یاخته (سیتوپلاسم) در بسیاری از یاخته‌ها، اکتوپلاسم (Ectoplasm) (همچنین اگزوپلاسم exoplasm) یا برمیان‌یاخته[۱] می‌گویند.

سیتوپلاسم به دو نوع اکتوپلاسم و اندوپلاسم طبقه‌بندی می‌شود. اکتوپلاسم نشان‌دهندهٔ بخش غیردانه‌ای بیرونی سیتوپلاسم بوده، در حالی که اندوپلاسم نشان‌دهندهٔ سیتوپلاسم دانه‌ای در مناطق داخلی یک یاخته است. اکتوپلاسم شفاف است و از اجزای درون سلول محافظت می‌کند و همچنین آن‌ها را انتقال می‌دهد.[۲] علاوه بر این، تعداد زیادی رشته اکتین اغلب در اکتوپلاسم رخ می‌دهد که یک تکیه‌گاه کشسان برای غشای سلولی تشکیل می‌دهند.[۳]

اکتوپلاسم یا برمیان‌یاخته حاوی ریزرشته‌های اکتین و میوزین است.

از کارکردهای مهم سیتوپلاسم نقش آن در حرکت اندامک‌های درونی و همچنین در کل سلول است. در حالی که رشته‌های اکتین در اکتوپلاسم حرکت در کل سلول را تسهیل می‌بخشند. رشته‌های پروتئین درونی به اندامک‌ها و ساختارهای دیگر به منظور حرکت درون سلول کمک می‌کند.[۴]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. برابرنهاده فرهنگستان زبان فارسی[پیوند مرده]
  2. "Paramecium Coloring". www.biologycorner.com. Retrieved 23 April 2018.
  3. Arthur C. Guyton, John E. Hall. Textbook of Medical Physiology, Eleventh Edition. Saunders.
  4. سیتوپلاسم: بررسی عملکرد بلوک‌های ساختاری زنده. (2022). Rasekhoon.net. Retrieved 21 June 2022, from https://rasekhoon.net/article/show/1224311/سیتوپلاسم-بررسی-عملکرد-بلوک-های-ساختاری-زنده