اگر و تنها اگر
↔⇔≡⟺
علامت‌های منطقی برای نشان دادن اگر و تنها اگر
اگر و تنها اگر (به انگلیسی: If and only if) واژهٔ ربط و پیوندی در گزاره‌های دوشرطی در منطق است که دو گزاره را به هم پیوند می‌دهد. بدین سان دو گزارهٔ شرطی را پدیدمی‌آورد چنان‌که مقدم و تالی یکی از آن‌ها به ترتیب، تالی و مقدم دیگری است. یک گزارهٔ دوشرطی درست است مانند قضیه تالس، اگر و تنها اگر هر دو گزارهٔ سازمان دهندهٔ آن دارای ارزش راستی یکسان باشند؛ یعنی اینکه یا هر دو درست باشند یا هر دو نادرست و اگر جز این باشد، صورت گزارهٔ دوشرطی نادرست است.
جدول درستی
ویرایشدر این جدول، "الف" مقدم و "ب" تالیِ دو گزاره در نظر گرفته شده‌است. الف ب گزارهٔ دوشرطی «الف اگر و تنها اگر ب» است. اگر "د" به معنی "درست" یا "راستگو" و "ن" به معنی "نادرست" یا "دروغگو" باشد، آنگاه جدول صدق برای جملات دوشرطی به این صورت است:
| الف | ب | الف ب |
|---|---|---|
| د | د | د |
| د | ن | ن |
| ن | د | ن |
| ن | ن | د |
نمادها
ویرایشدر نوشتار، نمادهای منطقی مختلفی برای نمایش دوشرطی (به جای عبارت «اگر و تنها اگر») به کار می‌روند. این نمادها شامل «الف ب»، «الف ب»، «الف ب» هستند که به صورت «الف اگر و تنها اگر ب» یا «الف اگر و فقط اگر ب» خوانده می‌شوند. همچنین «الف ب» را می‌توان به صورت «الف شرط لازم و کافی ب است» یا «ب شرط لازم و کافی الف است» خواند.
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- سیدعلی‌اصغر خندان (۱۳۸۰)، مغالطات (ویراست سوم)، تهران: بوستان کتاب انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ص. ۱۶۳