نیوهمپشر
نیوهمپشر[۲] (به انگلیسی: New Hampshire) ایالتی است در شمال‌شرقی ایالات متحده آمریکا که از ایالت‌های ناحیه نیوانگلند به‌شمار می‌رود. نام این ایالت برگرفته از نام شهرستانی در انگلستان به‌نام همپشر است. نیوهمپشر در جنوب با ماساچوست، در غرب با ورمانت، در شرق با مین و اقیانوس اطلس و در شمال با استان کانادایی کبک مرز مشترک دارد.
| ایالت نیوهمپشر | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| لقب(ها): The Granite State ایالت گرانیت | |||||
| شعار(ها): Live Free or Die یا مرگ یا آزادی | |||||
 ایالت نیوهمپشر | |||||
| زبان رسمی | انگلیسی | ||||
| پایتخت | کنکورد | ||||
| بزرگ‌ترین شهر | منچستر | ||||
| منطقه | رتبهٔ ۴۶م | ||||
| - کل | ۲۴٬۲۱۷ کیلومتر مربع | ||||
| - پهنا | ۱۱۰ کیلومتر | ||||
| - طول | ۳۰۵ کیلومتر | ||||
| - % آب | ۴٫۱ | ||||
| - عرض جغرافیایی | ۴۲° ۴۲′ N to 45° ۱۸′ N | ||||
| - طول جغرافیایی | ۷۰° ۳۶′ W to 72° ۳۳′ W | ||||
| جمعیت | رتبهٔ ۴۱م | ||||
| - کل | ۱٬۲۳۵٬۷۸۶ | ||||
| - تراکم | ۵۳٫۲۰ بر کیلومتر مربع رتبهٔ بیستم | ||||
| - متوسط درآمد خانوار | $۵۷٬۳۲۳ (نخست) | ||||
| بلندی | |||||
| - بالاترین نقطه | ماونت واشینگتن[۱] ۱٬۹۱۷ متر | ||||
| - میانگین | ۳۰۵ متر | ||||
| - پایین‌ترین نقطه | اقیانوس اطلس[۱] ۰ متر | ||||
| پذیرش در اتحادیه | ۲۱ ژوئن، ۱۷۸۸ (میلادی) (نهم) | ||||
| [[فرماندار New Hampshire ایالت نیوهمپشر|فرماندار]] | جان لینچ (د) | ||||
| قوه مقننه | |||||
| [[List of United States Senators from New Hampshire ایالت نیوهمپشر|سناتورهای ایالات متحده آمریکا]] | جاد گرگ (ج) جان سونونو (ج) | ||||
| هیئت مجلس ایالات متحده آمریکا | [[United States congressional delegations from New Hampshire ایالت نیوهمپشر|فهرست]] | ||||
| منطقه زمانی | Eastern: UTC-5/-۴ | ||||
| کوته‌نوشت‌ها | NH، N.H. US-NH | ||||
| وبگاه | www | ||||
این ایالت از نخستین مستعمرات بریتانیایی آمریکای شمالی بود که برای تشکیل دولت مستقل از استعمار بریتانیا بپاخاست. اگرچه در آن زمان یعنی ژوئن ۱۷۷۶، به وضوح این موضوع را اعلام نکرد، اما در نهایت جزو سیزده ایالتی شد که کشور مستقل ایالات متحده را بنیان‌گذاری کردند. در نهایت در ژوئن ۱۷۸۸ نیوهمپشر نهمین ایالتی بود که قانون اساسی ایالات متحده را به تصویب رساند و آن را اجرا کرد. نیوهمپشر نخستین ایالت در آمریکا است که برای خود قانون اساسی نوشت. همچنین این ایالت نه در سطح ایالتی و نه در سطوح پایین‌تر نه مالیات فروش دارد و نه مالیات بر در آمدهای شخصی که البته سودهای سهام از این قاعده مستثنی هستند.
شعار این ایالت «آزاد زی یا بمیر» و لقب آن «ایالت گرانیت» است که اشاره به ذخایر عظیم گرانیت در این ایالت دارد.
در میان افراد سرشناس این ایالت می‌توان به نیکولاس گیلمان از بنیان‌گذاران ایالات متحده، سناتور دنیل وبستر، قهرمان انقلاب آمریکا جان استارک، هوراس گریلی روزنامه‌نگار، مری بیکر ادی بنیان‌گذار مذهب دانش مسیحی، رابرت فراست شاعر، آلن شپارد نخستین فضانورد آمریکایی و دان براون نویسنده اشاره کرد. همچنین آدام سندلر هنرپیشهٔ آمریکایی نیز در این ایالت بزرگ شد هرچند در نیوهمپشر به دنیا نیامد. ضمن اینکه تنها رئیس‌جمهور اهل این ایالت فرانکلین پیرس بود.
با داشتن بزرگ‌ترین پیست‌های کوهستانی آسکی در ساحل شرقی، جاذبه‌های تفریحی عمده در نیوهمپشر شامل اسکی، اسنوموبیل، کلیهٔ ورزش‌های زمستانی، پیاده‌روی و کوه‌نوردی، مشاهدهٔ طبیعت زیبای پاییزی و خانه‌های تابستانی در میان رودخانه‌ها و ساحل است. همچنین ورزش‌های موتوری در پیست موتورسواری نیوهمپشر و مسابقات هفتگی موتورسواری لاکونیا که هر ساله در ژوئن برگزار می‌شود نیز جز جاذبه‌های تفریحی در نیوهمپشر به‌شمار می‌رود.
این ایالت در انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا هر چهار سال یک بار حائز اهمیت ویژه‌ای‌ست. نیوهمپشر پنجمین ایالت کوچک آمریکا و نهمین ایالت کم‌جمعیت آمریکا است. پایتخت آن کنکورد و شهر مهم آن منچستر است.
جغرافیا
ویرایشنیوهمپشر بخشی از ناحیه نیوانگلند است. این ایالت از شمال و شمال غربی با استان کانادایی کبک از شرق با ایالت مین و اقیانوس اطلس، از جنوب با ماساچوست و از غرب با ورمانت همسایه است.
اقتصاد
ویرایش
در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۶۹٬۵۷۲ میلیارد دلار داشت، که بیشتر از تولید ناخالص داخلی کشور کوبا (۶۸٬۲۳۴ میلیارد دلار) بود.[۳]
این ایالت مالیات بر دارایی دارد که تحت کنترل شهرداری هاست، ولی هیچ مالیات بر فروش یا درآمد سراسری ندارد. این ایالت مالیات‌های محدودتری در خصوص وعده‌های غذایی، اقامتگاه‌ها، ادوات نقلیه، درآمد ناشی از سرمایه‌گذاری و کسب و کار، و عوارض در جاده‌های ایالتی دارد.
مراکز علمی-فرهنگی
ویرایشدانشگاه دارتموث، یکی از اعضای آیوی لیگ در این ایالت قرار دارد. دانشگاه دولتی بزرگ این ایالت نیز دانشگاه نیوهمپشر است.
کتابخانه آکادمی فیلیپس اکستر در ۱۸۳۳ تأسیس شد.
مشاهیر
ویرایش- آلن شپارد، فضانورد پرآواز سفینه آپولو ۱۴
- جان استارک
- رالف آدامز کرام فرانکلین پیرس
اولین‌ها در نیوهمپشر
ویرایش- در تاریخ ۵ ژانویه ۱۷۷۶ در شهر اکسیتر، کنگره استانی نیوهمپشر اولین قانون اساسی مستقل از قوانین بریتانیا را به تصویب رساند.
- در تاریخ ۱۲ ژوئن ۱۸۰۰ اولین کشتی‌سازی نیروی دریایی ایالات متحده تحت حمایت دولت در جزیره فرنالد در رودخانه پیسکاتاکوآ آغاز به کار کرد.
- در سال ۱۸۲۲ کتابخانه نوجوانان دوبلین اولین کتابخانه عمومی بود که آغاز به کار کرد.
- اولین اعتصاب زنان در سطح ملی در سال ۱۸۲۲ در دوور اتفاق افتاد.
- کتابخانه شهر پیتربوروگ اولین کتابخانه در دنیا بود که تحت حمایت بودجه عمومی در سال ۱۸۳۳ پایه‌گذاری شد.
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "Elevations and Distances in the United States", U.S Geological Survey (به انگلیسی), 29 April 2005, archived from the original on 1 June 2008, retrieved 15 May 2012 Retrieved on November 6, 2006.
- ↑ تلفظ رایج و صحیح: [۱] و [۲] و [۳]
- ↑ بر طبق آمار ۲۰۰۷ صندوق بین‌المللی پول که در جداول قیاس زیر ارائه گردیده‌اند:
Wikipedia contributors, "Comparison between U.S. states and countries nominal GDP," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_between_U.S._states_and_countries_nominal_GDP (accessed September 5, 2008).