ایقاع نوعی عمل حقوقی است که فقط با اراده یک نفر انجام می‌شود و برخلاف عقد یا قرارداد به توافق دو یا چند اراده نیاز ندارد. هرچند ممکن است با اراده دیگری از میان برود.

ایقاع
tright
حوزهحقوق خصوصی ، فقه

مهمترین انواع ایقاع طلاق، رجوع شوهر، لعان،ایلاء،حیازت مباح (آبادسازی اموال بی‌صاحب)، فسخِ قرارداد (خیاراتاعراض، ابراء (بخشش طلب)، تملک به شفعه، نذر و فرزند خواندگی هستند.

در مورد عقد یا ایقاع بودن برخی از اعمال حقوقی همچون اقرار[۱]، وصیت تملیکی و ابراء اختلاف است. این اختلاف گاه ناشی از تعریف ایقاع و گاه ناشی از تأثیر رد ذینفع در تحقق ایقاع است.[۲]

ایقاع، که با یک انشاء واقع می‌شود و اثر دلخواه را ایجاد می‌کند، بدون اینکه نیاز به توافق باشد: چنانکه ابراء به اراده طلبکار واقع می‌شود و طلاق به اراده شوهر. در ایقاع نیز قصد انشاء ضرورت دارد، منتها، این انشاء منوط به انشای دیگر نیست و خود به استقلال کارگزار و نافذ است.[۳]

پانویس‌ها

ویرایش
  1. کاتوزیان، ناصر. دوره مقدماتی حقوق مدنی، اعمال حقوقی قرارداد - ایقاع. دهم، تهران: شرکت سهامی انتشار، ۱۳۸۵، شابک ‎۹۶۴−۵۷۳۵−۰۵-X، ص ۴۸۸
  2. ایقاع در فقه بایگانی‌شده در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
  3. کاتوزیان، ناصر. حقوق مدنی. انتشارات گنج دانش. ص. ۱۹.