ایواکافتور (انگلیسی: Ivacaftor؛ تلفظ انگلیسی: آیواکَفتر) با نام تجاری ((انگلیسی: Kalydeco؛ تلفظ انگلیسی: کالای‌دِکو) نام دارویی است که در درمان فیبروز سیستیک ناشی از جهش ژن «تنظیم‌کننده هدایت تراغشایی فیبروز سیستیک» (به‌ویژه جهشِ G551D) بکار می‌رود که تنها ۴–۵٪ موارد بیماری را شامل می‌شود.[۱][۲] نوع ترکیبی این دارو هم به صورت «لوماکافتور/ایواکافتور» با نان تجاری «اورکامبی» (Orkambi) هم موجود است که در درمان بیمارانی که جهشِ «ΔF508» دارند، استفاده می‌شود.

ایواکافتور
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریکالای‌دِکو
نام‌های دیگرVX-770
داده‌ها
روش مصرف داروخوراکی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
پیوند پروتئینی۹۹٪
متابولیسمCYP3A
نیمه‌عمر حذف۱۲ ساعت (تک‌دوز)
دفع۸۸٪ مدفوع
شناسه‌ها
  • N-(2,4-Di-tert-butyl-5-hydroxyphenyl)-4-oxo-1,4-dihydroquinoline-3-carboxamide
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.226.211 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC24H28N2O۳
جرم مولی392.490 g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • O=C\2c1c(cccc1)N/C=C/2C(=O)Nc3cc(O)c(cc3C(C)(C)C)C(C)(C)C
  • InChI=1S/C24H28N2O3/c1-23(2,3)16-11-17(24(4,5)6)20(27)12-19(16)26-22(29)15-13-25-18-10-8-7-9-14(18)21(15)28/h7-13,27H,1-6H3,(H,25,28)(H,۲۶٬۲۹) ✔Y
  • Key:PURKAOJPTOLRMP-UHFFFAOYSA-N ✔Y
 N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

این دارو با همکاری شرکت دارویی ورتکس و بنیاد فیبروز سیستیک ساخته شد و نخستین دارویی است که به درمان ریشه‌ای این بیماری (و نه درمان علامتی آن) می‌پردازد.[۳]

ایواکافتور در ژانویهٔ ۲۰۱۲ میلادی توسط سازمان غذا و دارو آمریکا تأیید شد «مهم‌ترین داروی سال ۲۰۱۲»[۴] و همچنین «یک داروی شگفت‌انگیز»[۵] لقب گرفت. داروی ترکیبی اورکامبی نیز در ژوئیه ۲۰۱۵ توسط سازمان غذا و دارو آمریکا تأیید شد.

ایواکافتور یکی از گران‌ترین داروهاست که هزینه‌ای بالغ بر ۳۰۰٬۰۰۰ دلار آمریکا در سال دارد.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. Jones AM, Helm JM (October 2009). "Emerging treatments in cystic fibrosis". Drugs. 69 (14): 1903–10. doi:10.2165/11318500-000000000-00000. PMID 19747007.
  2. McPhail GL, Clancy JP (April 2013). "Ivacaftor: the first therapy acting on the primary cause of cystic fibrosis". Drugs Today. 49 (4): 253–60. doi:10.1358/dot.2013.49.4.1940984. PMID 23616952.
  3. "Phase 3 Study of VX-770 Shows Marked Improvement in Lung Function Among People with Cystic Fibrosis with G551D Mutation". Press Release. Cystic Fibrosis Foundation. 2011-02-23.
  4. "The Most Important New Drug Of 2012 - Forbes".
  5. "The $300,000 Drug - NYTimes.com".