باز باران با ترانه
«باران» یا «باز باران با ترانه» از مشهورترین اشعار سید مجدالدین میرفخرایی (گلچین گیلانی) است.[۱] این شعر از آنجا که مدت‌ها در کتاب‌های درسی دورۀ ابتدایی قرار داشت، در میان ایرانیان شعری شناخته‌شده است. گلچین گیلانی این شعر را در سال ۱۳۱۹ در لندن سرود و در آن، به مرور خاطرات دوران کودکی‌اش در جنگل‌های گیلان پرداخت.[۲]
| اثر گلچین گیلانی | |
| تاریخ نگارش | ۱۳۱۹ |
|---|---|
| کشور | ایران |
| زبان | فارسی |
| قالب | شعر نیمایی |
نقد ویرایش
حمیدرضا شعیری، عصمت اسماعیلی و ابراهیم کنعانی در مقاله‌ای به تحلیل نشانه-معناشناختی این شعر پرداخته‌اند و معتقدند این شعر به‌عنوان نشانهٔ واسطه‌ای از طریق رابطهٔ حسی-ادراکی و زیبایی‌شناختی، باعث ایجاد فرایندی می‌شود که «منِ» شخصی شاعر را در گسست با خود قرار می‌دهد. حاصل این جدایی، فراتر رفتن از مرزهای منِ شخصی و ارتباط با منِ استعلایی و رسیدن به راز جاودانگی و هستی آرمانی است.[۳]
متن درسی ویرایش
این شعر به ابتکار حسن انوری وارد کتاب‌های درسی شد. وقتی وزیرِ وقت از درج این شعر در کتاب‌های درسی مطلع می‌شود، وحشت می‌کند و می‌گوید که «فردا مطبوعات ما را هو می‌کنند». انوری می‌گوید «آیا در میان ادبا کسی را قبول دارید؟» و وزیر می‌گوید که پرویز ناتل خانلری و ذبیح‌الله صفا را قبول دارد. سپس انوری از او می‌خواهد که شعر را به این دو نفر نشان دهد و اگر نپسندیدند، شعر را حذف کند. هر دو نفر شعر را تأیید می‌کنند و این شعر به‌عنوان اولین شعر نو به کتاب‌های درسی راه می‌یابد.[۴]
اجرا ویرایش
این شعر در مقاطع مختلف توسط خوانندگان متفاوت، دکلمه یا با آواز خوانده شده‌است. از جمله معروف‌ترین این اجراها، اجرای خسرو شکیبایی در فیلم خواهران غریب است.[۵]
اثرگذاری ویرایش
شعر «تا خدا» (۱۳۶۴) اثر بیوک ملکی اقتباسی از شعر باز باران است.[۶]
منابع ویرایش
- ↑ میرفخرایی، مجدالدین (گلچین گیلانی). (۱۳۸۵). باران. چاپ دوم. تهران: سخن. صفحات ۵۲-۶۰.
- ↑ احمدوندی، محسن (۱۴۰۱). «خوانش دُرُست بیتی از گلچین گیلانی». قلم (۲۳): ۶۷-۶۸.
- ↑ شعیری، حمیدرضا؛ اسماعیلی، عصمت؛ کنعانی، ابراهیم (۱۳۹۲). «تحلیل نشانه-معناشناختی شعر «باران»» (PDF). ادب‌پژوهی (۲۵): ۵۹-۸۹.
- ↑ «اولین کسی بودم که شعر نو را در کتاب‌های درسی گنجاند». روزنامه ایران (۷۲۰۷). ۲۸ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «گلچین گیلانی: باز باران با ترانه (مجموعه ترانه‌ها)». پرند.
- ↑ علیپور گسکری، بهناز؛ هاشمی، نیره؛ الداغی، آنیتا (۱۴۰۱). «شعر نوجوان از منظر تحلیل گفتمان انتقادی» (PDF). زبان‌شناخت. ۱۳ (۱): ۲۵۹-۲۸۱.
