بخش جرقویه علیا

گرکویه

بخش جَرقویه علیا یکی از بخش‌های شهرستان جرقویه در استان اصفهان ایران است.[۲]

بخش جرقویه علیا
اطلاعات کلی
کشور ایران
استاناصفهان
شهرستانجرقویه
مرکز بخشحسن‌آباد
شهرهاحسن‌آباد
دهستان‌هاجرقویه علیا ، رامشه
مردم
جمعیت۱۴،۷۱۶ نفر (۱۳۹۵) [۱]
مذهبشیعه

پیشینه نام

ویرایش

نام جرقویه عربی‌شدهٔ گَرکویه فارسی است. گَر در فارسی به معنی کوه است و گرکویه به معنی محل کوهستانی.[۳] برخی هم گفته‌اند "گر" به معنای ستایش می‌باشد و "کوی" به معنای محل و سرای می‌باشد که سرای ستایش به درستی منطبق بر آتشکدهٔ خاموش آن مکان می‌باشد وگرنه در دل کویر آن جا نه کوهی وجود دارد نه کوهستانی. [۴] گویش مردم جرقویه یا همان گویش ورزنه ای ، گویشی است از شاخهٔ زبان‌های ایران مرکزی.[۵] زبان‌های ایران مرکزی خود شاخه‌ای از زبان‌های ایرانی شمال باختری هستند. زبان‌هایی مانند تاتی و گیلکی نیز به شاخهٔ ایرانی شمالی باختری تعلق دارند.

 
قنات‌های به جا مانده از دوران صفوی در نواحی اطراف جرقویه واقع در 60 کیلومتری جنوب شرقی اصفهان
 
سلسله قنات‌های به جا مانده از دوران صفوی در بیابان‌های اطراف جرقویه واقع در 60 کیلومتری جنوب شرقی اصفهان

تقسیمات کشوری

ویرایش

شهر : حسن‌آباد

جمعیت

ویرایش

براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت بخش جرقویه علیا برابر با ۱۴،۷۱۶ نفر بوده‌است.[۶]

آب و هوا

ویرایش

این بخش دارای آب و هوای نیمه خشک بوده و دردشت استان اصفهان واقع شده‌است.

کشاورزی

ویرایش

منطقهٔ جرقویه علیا دارای کشاورزی محدود که منابع آن معمولاً سفره‌های زیرزمینی قنات چاه و چشمه‌است.

گویش مردم این منطقه اغلب محلی معروف به ولاتی است ولی در روستاهای رامشه ،احمدآباد جرقويه ومالواجرد فارسی و با لهجه شیرازی صحبت می‌کنند.

منابع

ویرایش
  1. «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
  2. اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
  3. دانشنامهٔ جهان اسلام، سرواژهٔ جرقویه.
  4. منبع: گرکویه سرزمینی ناشناخته بر کران کویر»، انتشارات غزل، چاپ دوم، ۱۳۷۴
  5. شفیعی نیک آبادی، علی. گویش گرکویه‌ای (برقویه‌ای) در «گرکویه سرزمینی ناشناخته بر کران کویر»، انتشارات غزل، چاپ دوم، ۱۳۷۴
  6. «درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395». www.amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۳۱.