رخداد بمباران زمین فوتبال چوار

بمباران هواپیماهای عراقی علیه غیرنظامیان ایران در سال ۱۳۶۵

بمباران زمین فوتبال چوار بمبارانی بود که از سوی جنگنده‌های نیروی هوایی عراق در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۶۵ در یک زمین فوتبال در شهرستان چوار استان ایلام و در هنگام برگزاری مسابقه فوتبال انجام شد و منجر به کشتار غیرنظامیان شد.[۱][۲] بمباران در دقیقه ۵۵ این بازی انجام شد و لحظاتی هولناک و صحنه‌های دلخراشی را برجای گذاشت، پیکرهای خونین و پاره‌پاره فوتبالیست‌های جوان زمین سبز فوتبال را خونین کرد.[۲][۳] چنین جنایت جنگی در تاریخ ورزش جهان بی‌سابقه بوده‌است.[۴][۵]

بمباران زمین فوتبال چوار
بخشی از جنگ ایران و عراق
تاریخ۲۳ بهمن ۱۳۶۵
موقعیت
نتایج کشته شدن ۱۵ غیرنظامی
طرف‌های درگیر
ایران
عراق

رویداد

ویرایش

در روز ۲۳ بهمن ۱۳۶۵ مسابقه فوتبالی میان دو تیم منتخب چوار و جوانان استان ایلام در حال برگزاری بود که پس از گذشت ده دقیقه از نیمه دوم به ناگاه هواپیماهای عراق از راه رسیدند و زمین فوتبال را با همه بازیکنان و تماشاگرانش بمباران کردند.[۲] دراین حادثه ۱۰ بازیکن، سه کودک، یک داور و یک تماشاگر کشته شدند[۲] و ۶ نفر هم زخمی شدند.[۶]

کشتار غیرنظامیان

ویرایش

در کتاب «حقوق مخاصمات مسلحانه» نوشتهٔ «شارل روسو» آمده‌است: «جنگ به هیچ وجه رابطهٔ انسان با انسان نیست، بلکه رابطهٔ دولت با دولت است که در این رابطه افراد خصوصی به گونه‌ای اتّفاقی دشمنِ یکدیگر شده‌اند و این نه به عنوان دو انسان بلکه به عنوان شهروند، نه به عنوان اعضاء یک میهن بلکه به عنوان مدافع».[۷]

در جریان جنگ غیرنظامیان در آن دخالتی ندارند و بنابراین آثار جنگ هم نباید دامنگیر آنان شود. طبق مقرّرات وضع شده در سال ۱۸۷۴ (کنفرانس بروکسل) و سالهای ۱۸۹۹ و ۱۹۰۷ (کنفرانس لاهه) کشورهای متخاصم ملزم شده‌اند که از سرایت جنگ به افراد غیرنظامی خودداری کرده و افراد غیرنظامی را از صحنهٔ درگیری خارج نمایند. علاوه بر آن از گسترش جبهه‌های جنگ به مناطق مسکونی منع شده‌اند.

بر طبق مفاد قوانین بین‌المللی ورزشکاران (به عنوان افراد غیرنظامی) باید از هرگونه حمله نظامی مستثنی باشند ولی هواپیماهای نیروی هوایی عراق با زیر پا نهادن قوانین بین‌المللی ۱۵ انسان بی‌گناه را هنگام بازی فوتبال به خاک و خون کشیدند.[۵][۸]

باشگاه فوتبال شهدای چوار ۶۵ ایلام

ویرایش

در سال ۱۳۹۴ با هدف یادبود کشته‌شدگان زمین فوتبال چوار، یک باشگاه فوتبال با نام شهدای چوار ۶۵ ایلام تأسیس شد که هم‌اکنون در لیگ دسته سوم ایران فعالیت می‌کند.

یادبود

ویرایش

درحالی‌که هرسال در این مناسبت همایش‌هایی با حضور مسئولان کشوری در محل حادثه زمین فوتبال چوار برگزار می‌شود و وعده‌هایی برای ساخت یادمان، مجتمع ورزشی داده شده هنوز هیچ‌کدام از این وعده‌های اجرا نشده‌است.[۲]

در سال ۱۳۹۵ و در سی‌امین سالروز رخداد بمباران چوار ایلام، دیدار ۸۴ شهرآورد تهران به نام شهدای چوار نام‌گذاری شد.[۹] در سال ۱۳۹۶ نیز فدراسیون فوتبال ایران هفته ۲۴ لیگ برتر فوتبال ایران را به عنوان تجلیل از شهدای زمین فوتبال چوار نامگذاری کرد.[۸]

همچنین فدراسیون فوتبال ایران و سازمان لیگ فوتبال ایران در نظر دارند با رایزنی‌های بین‌المللی این رخداد را در تقویم فیفا قرار دهند و یادمان جانباختگان را در دفتر فیفا نصب کنند تا یاد جانباختگان این روز در دنیا ماندگار شود.[۱۰][۱۱]

فیلم مستطیل قرمز

ویرایش

در آبان ۱۳۹۵ خبری منتشر شد که یک فیلم سینمایی با موضوعیت این رخداد ساخته خواهد شد و کار فیلمبرداری آن در ایلام، تهران و شهرک سینمایی دفاع مقدس دنبال خواهد شد. تهیه‌کننده این اثر گفت داستان این فیلم دربارهٔ جنایت رژیم عراق در بمباران زمین فوتبال چوار ایلام است. داستان فیلم در زمان حال اتفاق می‌افتد و در دنباله به رخداد «چوار» پرداخته می‌شود.[۶]

فیلم مستطیل قرمز به کارگردانی حسن و حسین صیدخانی به این حادثه می‌پردازند. فیلم سینمایی مستطیل قرمز برنده جشنواره فیلم میلان است که جایزه ویژه سال ۲۰۱۹ میلادی خود را به شبکه ورزش سیمای جمهوری اسلامی ایران به دلیل این فیلم اعطا کرد.[۱۲][۱۳][۱۴] همچنین این فیلم برگزیده جشنواره بین‌المللی مقاومت و کسب دیپلم افتخار و لوح زرین از جشنواره ملی فانوس است.[۱۵]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «روایت یک امدادگر از روز بمباران زمین فوتبال چوار». ایسنا. ۲۳ بهمن ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۶.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ «پرواز از زمین "فوتبال چوار" تا آسمان». خبرگزاری تسنیم. ۲۴ بهمن ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۶.
  3. «چرا این فوتبال خونین هنوز ثبت جهانی نشده‌است؟». خبرگزاری فارس. ۲۴ بهمن ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۶.
  4. «بمباران زمین فوتبال چوار در سال ۶۵ در دنیا نظیر ندارد». خبرگزاری تسنیم. ۲۶ بهمن ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۶.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «رایزنی با فیفا برای ثبت جهانی بمباران زمین فوتبال "چوار"». ایسنا. ۱۰ آبان ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۶.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «ساخت اولین فیلم سینمایی با موضوع بمباران زمین فوتبال "چوار" ایلام؛ به‌زودی». خبرگزاری صدا و سیما. ۳ آبان ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۶.
  7. شارل روسو، حقوق مخاصمات مسلحانه، ترجمهٔ سید علی هنجنی، نشر خدمات حقوق بین‌الملل ایران، چاپ اول، زمستان ۱۳۷۰، تهران، ص ۱۰. (به نقل از ژان ژاک روسو در کتاب قرارداد اجتماعی)
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «شهدای زمین فوتبال چوار برای همیشه جاودانه خواهند ماند». خبرگزاری مهر. ۲۶ بهمن ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۶.
  9. «داوران داربی ۸۴: امیدواریم ادامه دهنده راه شهدا باشیم». ایسنا. ۲۳ بهمن ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۶.
  10. «تلاش فدراسیون و سازمان لیگ برای ثبت حادثه شهدای چوار در تقویم فیفا». تارنمای آفتاب. ۲ اسفند ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۶.
  11. «یادمان شهدای فوتبال چوار در مقر فیفا نصب می‌شود». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۹۶.
  12. YJC، خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | (۱۳۹۸/۰۸/۱۰–۰۹:۴۵). «شبکه ورزش سیما، برنده جایزه ویژه جشنواره جهانی فیلم و برنامه‌های تلویزیونی ورزشی میلان ایتالیا + فیلم». fa. دریافت‌شده در 2022-05-06. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  13. 1210 (۲۰۲۲-۰۲-۲۶). «فیلم «مستطیل قرمز» نمایان‌گر رشادت‌های اهالی منطقه چوار است». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۰۶.
  14. سیما، IRIB NEWS AGENCY | خبرگزاری صدا و (۱۳۹۹/۱۲/۲۲–۱۸:۱۵). «تجلیل از عوامل فیلم"مستطیل قرمز"در تهران». fa. دریافت‌شده در 2022-05-06. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)[پیوند مرده]
  15. ««مستطیل قرمز» روایت مردمی جنگ‌زده اما ایستاده - ایرنا». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۳۱.