بیگانه‌خواری

(تغییرمسیر از بیگانه خواری)

بیگانه‌خواری یا فاگوسیتوز (به انگلیسی: Phagocytosis) به بردن درشت‌مولکول‌ها به صورت ذره‌ای مایع به داخل یاخته (سلول) و هضم آن‌ها گفته می‌شود.[۱] مواد بلعیده‌شده طی فرایند فاگوسیتوز، در سلول با استفاده از آنزیم‌ها تجزیه می‌گردند. بیگانه‌خواری نخستین‌بار در سال ۱۸۸۲ توصیف شد و نوعی از اندوسیتوز است که ذرات جامد مانند باکتری توسط سلول‌های فاگوسیت (مانند ماکروفاژ و نوتروفیل) بلعیده می‌شوند.

فرایند فاگوسیتوز

مراحل فاگوسیتوز یک باکتری[۲]

ویرایش
  • باکتری به وسیله غشایی به نام سودوپودیا متصل می‌شود.
  • این باکتری بلعیده می‌شود و یک فاگوزوم را تشکیل می‌دهد.
  • فاگوزوم با لیزوزوم ترکیب می‌شود.
  • این باکتری از بین می‌رود و سپس توسط آنزیم‌های لیزوزومی هضم می‌شود.
  • تولیدات گوارشی از یک سلول آزاد می‌شوند.

مثال: ماکروفاژی که یک ویروس را فاگوسیت می‌کند.

ویرایش
  • ویروس و سلول باید با یکدیگر در تماس باشند.
  • ویروس به گیرنده‌های سطح سلولی در ماکروفاژ متصل می‌شود.
  • ماکروفاژ شروع به نفوذ در اطراف ویروس می‌کند و آن را فرو می‌برد.
  • ویروس داخل سیتوپلاسم به طور کامل در یک ساختار حباب مانند به نام “فاگوزوم” محصور می‌شود.
  • فاگوزوم با یک لیزوزوم ترکیب شده و به یک “فاگولیزوزوم” تبدیل می‌شود.
  • فاگولیزوزوم pH را کاهش می‌دهد تا محتویات آن تجزیه شود.
  • پس از خنثی شدن محتویات، فاگولیزوزوم بخش باقیمانده‌ای را تشکیل می‌دهد که حاوی مواد زائد فاگولیزوزوم است.
  • بخش باقی مانده در نهایت از سلول خارج می‌شود.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر دوازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب
  2. «فاگوسیتوز چیست؟ تعریف، عملکرد، مراحل با مثال | ژنیران». ۲۰۲۳-۱۱-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۲۱.
  • فرهنگ پزشکی دورلند، ویرایش ۲۵