تَصَوُّر، تَخَیُل[۱] (به انگلیسی: imagination) یا پِنداشت یا پِندارِش یا پِنداره روایتی است که در ذهن پردازش شده و غالباً با واقعیت تفاوت دارد.

خیال برتر اثر ویلیام-آدولف بوگرو

مفهوم

ویرایش

نظریه‌ای وجود دارد که شروع تکامل انسان و چیرگیش بر گونه‌های دیگر را به زمانی ارجاع می‌دهد که آدمی شروع به تخیل کردن نمود. سند این که انسان نخستین دارای تخیل بوده است، دیوار نگاره‌های کشف‌شده از غارهایی است که انسان نخستین برای سکونت برگزیده بوده است. همچنین موجوداتی همچون اژدها و جن و پری و دیو و … که از دیرباز در داستان‌ها و افسانه‌هایی همچون شاهنامه یا در کتب مقدس آمده‌اند، گواهان این همراهی کهن تخیل و آدمی می‌باشند.[۲]

افسانه‌های تخیلی افسانه‌هایی هستند که در آن از عناصر غیرواقعی و غیرعادی استفاده شده. داستان‌نویسان با استفاده از تخیل، داستان را به ابرمتن جذابی تبدیل می‌کنند تا خواننده جذب داستان شود.[۳]

تخیل، تصور و تجسم زیربنای اصلی و لازمهٔ خلق آثار هنری مختلف و نیز فراگیری دانش و علومی چون ریاضیات و هندسه و فیزیک و … نهایتاً دستیابی به دستاوردهای صنعتی و سنتی تکنولوژیک می‌باشند.[۴]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «تخیل» [روان‌شناسی] هم‌ارزِ «imagination»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوازدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۶۶-۸ (ذیل سرواژهٔ تخیل)
  2. Georgi Schischkoff (Hrsg.): Philosophisches Wörterbuch. 21. Auflage. Alfred-Kröner, Stuttgart 1982, ISBN 3-520-01321-5, S. 306.
  3. Wilhelm Karl Arnold u.  a. (Hrsg.): Lexikon der Psychologie. Bechtermünz, Augsburg 1996, ISBN 3-86047-508-8, Sp. 963 zu Lemma „Imagination“ und Sp. 2505 zu Lemma „Vorstellung“.
  4. Vgl. Brigitte Görnitz: Phantasie / Imagination. In: Christoph Auffarth et al. (eds.): Metzler Lexikon Religion. Band 3: Paganismus – Zombie. Springer, Berlin 2000, doi:10.1007/978-3-476-03704-6, S. 20–23. Siehe S. 20.

پیوند به بیرون

ویرایش