ویکی‌پدیا

تل الحمام

شهری باستانی در اردن که در کتاب مقدس به آن اشاره شده است.

تل الحمام یک محوطه دقیقاً مشخص شده باستان‌شناسی، در قسمت شرقی دره اردن پایین و نزدیک دهانه رود اردن است. این محوطه بقایای قابل توجهی از دوران اولیه و میانی عصر برنز و میانه عصر آهن دارد. در اواخر قرن پنجم میلادی قلمرو آن بخشی از شهر بزرگتر لیویاس (شهرک تل الرامه) بود. تحقیقات مفصلی برای شناسایی این محوطه با آنچه که کتاب مقدس دربارهٔ چنین شهری اشارت داشته، از قدیم وجود دارد.[۱][۲][۳]

تل الحمام
تل الحمام در اردن واقع شده
تل الحمام
موقعیت در اردن
موقعیتاردن
منطقهاستان امان
مختصات۳۱°۵۰′۲۵″شمالی ۳۵°۴۰′۲۵″شرقی / ۳۱٫۸۴۰۲°شمالی ۳۵٫۶۷۳۷°شرقی / 31.8402; 35.6737
تاریخ
فرهنگ‌هامس‌سنگی
عصر برنز
امپراتوری روم
امپراتوری بیزانس
خلافت اموی

دوره‌های متفاوت ویرایش

  • قرن اول میلادی – لیویاس – یک شهر رومی در نزدیکی تل الرامة بوده‌است، هرچند ویلیام اف آلبرایت باستان‌شناس، لغت‌شناس و محقق کتاب مقدس، شهر تل الرامة را شناسایی کرد. حفاری‌های اخیر در تل الحمام منجر به این نظریه شده‌است که مرکز تجاری و مسکونی لیویاس بوده و مرکز اداری در تل الحمام واقع شده‌است. در دوره‌های روم باستان، امپراتوری بیزانس و امویان (۱۶۵ پیش از میلاد - ۷۵۰ میلادی) این منطقه بخشی از شهر لیویاس (همچنین به نام جولیاس معروف است) شهری مهم در پرآ بود که توسط هیرودیس آنتیپاس بازسازی شد.[۴][۵]
  • دوره بیزانس – لیویاس – در سال ۳۸۴ میلادی، زائر زن اسپانیایی شهادت داد که یک اسقف کهنسال خانه‌ای در لیویاس داشته‌است. این مهم را باید در نظر داشت که لیویاس هنوز در پایان قرن ۵ و اوایل قرن ۶ یک مکان دیدنی بود. اسناد اداری بیزانس سه اسقف از لیویاس را فهرست می‌کند: لتویوس، که در سال ۴۳۱ در شورای افسوس حضور داشت، پانکراتیوس، که در شورای خلقیدون در ۴۵۱ و زکریا که در شورای اورشلیم در ۵۳۶ میلادی شرکت کرد. با این همه آنچه همگان بر آن اعتقاد واحد دارند حضور تئوتوکوس، بین سال‌های ۵۵۰ تا ۶۵۰ میلادی به عنوان مشهورترین اسقف لیویاس و اولین متکلمی است که آموزه عروج مریم را بیان کرد.[۶]

سوابق تحقیق دانشگاهی و علمی ویرایش

کلود رینیه کوندر، کاوشگر و باستان‌شناس انگلیسی این منطقه را در قرن نوزدهم کشف و ثبت کرد و پیر مالون کشیش یسوعی و باستان‌شناس آن را در سال ۱۹۳۲ به تفصیل شرح داد. هر دو نفر در نوشته‌هایشان به شفافیت از بقایای برجسته یک مجموعه حمام رومی نام می‌برند که می‌تواند دلیلی احتمالی بر نامگذاری این محل با عنوان «تپه‌های حمام گرم» باشد. نلسون گلوک ربی آمریکایی، استاد دانشگاه و باستان‌شناس در سال ۱۹۴۱ از این مکان بازدید و ویرانه‌های عصر آهن را در آن شناسایی کرد، و این مکان را با نوشته‌های کتاب مقدس مرتبط دانست.[۷]

کی پراگ در سال ۱۹۷۵–۱۹۷۶ به‌طور خلاصه این محوطه را بررسی کرد. در سال ۱۹۹۰ وی برای انجام یک بررسی کامل و حفاری بخش‌هایی که مرتبط با عصر برنز بودند به این محوطه برگشت. از سال ۲۰۰۵ به سرپرستی استیون کالینز، این محل توسط پروژه مشترک دانشگاه تثلیث جنوب غربی (آلبوکرکی، نیومکزیکو) و کالج باستان‌شناسی و تاریخ کتاب مقدس دانشگاه بین‌المللی وریتاس (سانتا آنا، کالیفرنیا) مود تحقیق و حفاری قرار گرفته‌است. دانشجویان فوق لیسانس و دکترا و همچنین تعداد زیادی داوطلب از سراسر آمریکای شمالی و جنوبی، اروپا، آفریقا، آسیا، استرالیا، نیوزلند و خاورمیانه در حفاری‌ها شرکت می‌کنند.[۸][۹]

در سپتامبر ۲۰۲۱ نتیجهٔ تحقیقاتی در دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا منتشر شد که نشان می‌دهد در ۱۶۵۰ پیش از میلاد (حدود ۳۶۰۰ سال پیش)، انفجار یک شهاب‌سنگ تل الحمام را نابود کرده‌است.[۱۰] تجزیه و تحلیل شواهد برجای مانده در ویرانه‌های تپه باستانی تل‌الحمام نشان می‌دهد یک شهاب‌سنگ به عرض تقریباً ۵۰ متر در ارتفاع ۴ کیلومتر بالاتر از سطح زمین منفجر شده‌است و پس از یک نور خیره‌کننده، موجی از گرمای ۲۰۰۰ درجه ایجاد کرده‌است. قدرت تخریب این انفجار حدود ۱۰۰۰ بار قدرتمندتر از انفجار اتمی هیروشیما بوده و حرارت ایجاد شده به اندازه‌ای بوده که بلافاصله بدنه‌های چوبی خانه‌ها را سوزانده، اشیاء فلزی مانند شمشیر، نیزه و حتی سازه‌های سفالی و آجری را ذوب کرده و باعث شده تا ۶۰۰ سال آن منطقه بدون سکنه و به‌صورت شوره‌زار باقی بماند.[۱۱] در سطح شهر، یک لایه متشکل از کربن و خاکستر به ضخامت ۱/۵ متر وجود دارد که در آن دانه‌های ریز کوارتز شکل‌گرفته تحت فشار ۵ الی ۱۰ گیگا پاسکال، خشت خام و سفال ذوب شده، کربن الماس‌مانند، دوده، اجرام کروی حاوی آهن و سیلیسیم، کلسیم کربنات مشتق از گچ ذوب شده، پلاتین ذوب شده، ایریدیوم، نیکل، طلا، نقره، زیرکونیوم و کرومیت یافت شده‌است. با توجه به این‌که بعضی از این مواد برای ذوب‌شدن به دمای ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ درجه سانتی گراد نیاز دارند دانشمندان بر این باورند که دما در آن منطقه از ۲۰۰۰ درجهٔ سانتیگراد فراتر رفته‌است.[۱۲]

شهر سدوم و رد آن ویرایش

استیون کالینز، ۸ سال پس از کاووش در این محوطه، با انتشار کتاب خود «کشف شهر سدوم» در سال ۲۰۱۳، استدلال کرد که تل الحمام محل شهر باستانی سدوم است.[۱۳]در مقابل پروفسور یوجین اچ مریل معتقد است که اگر چنین باشد شناسایی تل الحمام با سدوم نیاز به تجدید ساختار غیرقابل قبول زمان‌بندی کتاب مقدس دارد.[۱۴][۱۵]

منابع ویرایش

  1. ↑ William M. Thomson, The Land and the Book: Lebanon, Damascus, and Beyond Jordan, vol. 3, 3 vols. (New York, NY: Harper & Brothers, 1886), 3:669; Nelson Glueck, Explorations in Eastern Palestine II, AASOR 15 (New Haven, CT: ASOR, 1935), 378; Nelson Glueck, “Some Ancient Towns in the Plains of Moab,” Bulletin of the American Schools of Oriental Research 91 (1943), 15; J. Maxwell Miller and Gene M. Tucker, The Book of Joshua, The Cambridge Bible Commentary of the English Bible (Cambridge, MI: Cambridge University Press, 1974), 199; R. K. Harrison, “Shittim,” ed. Edward M. Blaiklock, New International Dictionary of Biblical Archaeology (Grand Rapids, MI: Zondervan, 1983), 413; Rami G. Khouri, Antiquities of the Jordan Rift Valley (Manchester, MI: Solipsist, 1988), 76; Burton MacDonald, East of the Jordan: Territories and Sites of the Hebrew Scriptures, ed. Victor H. Matthews, ASOR Books 6 (Boston, MA: American Schools of Oriental Research, 2000), 90.
  2. ↑ Prag, Kay (1991-01-01). "Preliminary Report on the Excavations at Tell Iktanu and Tell al-Hammam, Jordan, 1990". Levant. 23 (1): 55–66. doi:10.1179/lev.1991.23.1.55. ISSN 0075-8914.
  3. ↑ «Village Statistics of 1945: A Classification of Land and Area ownership in Palestine - Palestine Remembered». web.archive.org. ۲۰۱۸-۱۲-۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۰۳.
  4. ↑ Emil Schürer, The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ (175 BCE – 135 CE), ed. G. Vermes, F. Miller, and M. Black, Rev (Edinburgh, UK: T&T Clark, 1979), 2:177 n.505.
  5. ↑ Antoine Wenger, L'Assomption de la T.S. Vierge dans la tradition byzantine du VIe au Xe siècle. études e documents, Archives de l'Orient Chrétien 5 (Paris: Institut français d'études byzantines, 1955).
  6. ↑ "Arguments Against Locating Sodom at Tall el-Hammam". Biblical Archaeology Society (به انگلیسی). 2021-08-10. Retrieved 2021-10-03.
  7. ↑ Steven Collins, Carroll M. Kobs, and Michael C. Luddeni, An Introduction to Tall Al-Hammam with Seven Seasons (2005–2011) of Ceramics and Eight Seasons (2005–2012) of Artifacts, vol. 1 (Winona Lake, IN: Eisenbrauns, 2015) ISBN 978-1-57506-369-0.
  8. ↑ Collins, Steven; Hussein, Aljarrah; Byers, Gary A. ; Kobs, Carroll M. ; Leslie, John; abu-Shmais, Adeib; Haroun, Jehad (2011). "Tall Al-Hammam Season Six, 2011: Excavation, Survey, Interpretations and Insights". Annual of the Department of Antiquities of Jordan. 55: 597.
  9. ↑ Steven Collins, Khalil Hamdan, and Gary A. Byers, "Tall El-Hammam: Preliminary Report on Four Seasons of Excavation (2006–2009)," Annual of the Department of Antiquities of Jordan 53 (2009): 385–414.
  10. ↑ "Cosmic impact destroyed a biblical city in Jordan Valley". sciencedaily.com (به انگلیسی). ScienceDaily. 28 سپتامبر 2021. Retrieved 4 October 2021.
  11. ↑ کشف تازه دانشمندان: عامل ویرانی شهر قوم لوط در ۳۶۰۰ سال پیش انفجار شهاب‌سنگ بوده‌است، خبرگزاری یورونیوز، بازدید در تاریخ: ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۱.
  12. ↑ Ted E. Bunch; Gunther Kletetschka; Mark C. L. Patterson; Edward C. Swindel; Timothy Witwer; George A. Howard; Siddhartha Mitra; Christopher R. Moore; Kurt Langworthy; James P. Kennett; Allen West; Phillip J. Silvia; Joel Kathan; Wendy S. Wolbach; Dale Batchelor; Charles Mooney; Robert E. Hermes; T. David Burleigh; James H. Wittke; A. Victor Adedeji; Malcolm A. LeCompte (20 سپتامبر 2021). "A Tunguska sized airburst destroyed Tall el-Hammam a Middle Bronze Age city in the Jordan Valley near the Dead Sea". nature.com (به انگلیسی). Scientific Reports. Retrieved 24 September 2021.
  13. ↑ Steven Collins, Carroll M. Kobs, and Michael C. Luddeni, An Introduction to Tall Al-Hammam with Seven Seasons (2005–2011) of Ceramics and Eight Seasons (2005–2012) of Artifacts, vol. 1 (Winona Lake, IN: Eisenbrauns, 2015) ISBN 978-1-57506-369-0.
  14. ↑ [2]Steven Collins, and H. al-Jarrah, "Tall al-Hammam season six, 2011: excavation, survey, interpretations and insights.", Annual of the Department of Antiquities of Jordan, vol. 55, pp. 581–606, 2011.
  15. ↑ William M. Thomson, The Land and the Book: Lebanon, Damascus, and Beyond Jordan, vol. 3, 3 vols. (New York, NY: Harper & Brothers, 1886), 3:669; Nelson Glueck, Explorations in Eastern Palestine II, AASOR 15 (New Haven, CT: ASOR, 1935), 378; Nelson Glueck, “Some Ancient Towns in the Plains of Moab,” Bulletin of the American Schools of Oriental Research 91 (1943), 15; J. Maxwell Miller and Gene M. Tucker, The Book of Joshua, The Cambridge Bible Commentary of the English Bible (Cambridge, MI: Cambridge University Press, 1974), 199; R. K. Harrison, “Shittim,” ed. Edward M. Blaiklock, New International Dictionary of Biblical Archaeology (Grand Rapids, MI: Zondervan, 1983), 413; Rami G. Khouri, Antiquities of the Jordan Rift Valley (Manchester, MI: Solipsist, 1988), 76; Burton MacDonald, East of the Jordan: Territories and Sites of the Hebrew Scriptures, ed. Victor H. Matthews, ASOR Books 6 (Boston, MA: American Schools of Oriental Research, 2000), 90.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تل_الحمام&oldid=35490618»