تمندان

روستایی در دامنه کوه تفتان، شهرستان تفتان، سیستان و بلوچستان

تمندان مرکز دهستان تفتان جنوبی و روستایی در بخش مرکزی شهرستان تفتان استان سیستان و بلوچستان ایران است. این روستا در دامنه کوه تفتان است که دارای آب وهوای خنک و مناظر طبیعی بکر می‌باشد.

تمندان
روستا
محل
Map
تمندان در ایران واقع شده
تمندان
تمندان
مختصات: ۲۸°۳۲′ شمالی ۶۰°۵۸′ شرقی / ۲۸٫۵۳۳°شمالی ۶۰٫۹۶۷°شرقی / 28.533; 60.967
استانسیستان و بلوچستان
شهرستانتفتان
بخشمرکزی
دهستانتفتان جنوبی
جمعیت
۲۷۲ نفر (سرشماری ۹۵)

اهالی این روستا از طایفه تمندانی هستند که علاوه بر زبان بلوچی به گویش پارسیوانی[۱] نیز صحبت می کنند که در آن واژه‌های پهلوی و اوستایی وجود دارد.[۲]

از مناطق دیدنی آن می‌توان به تودزیل، دامنه جبهه جنوبی قلهٔ آتشفشانی تفتان، اردوگاه دره‌گل، پناهگاه کوهستانی، و انواع باغات میوه اشاره کرد.

فرهنگ و پیشینه

ویرایش

به گفته کارینا جهانی زبان‌شناس و ایران‌شناس سوئدی، استاد دانشگاه اوپسالا و رئیس بخش زبان‌های ایرانی، طوایف بلوچ ساکن در کوه تفتان در گذشته پیرو آیین زرتشت بوده و به همین علت گویش پارسیوانی که یکی از گویش های زرتشتی و اوستایی است را حفظ کرده و علاوه بر زبان بلوچی به آن تکلم می کنند. [۳][۴]

ایرج افشار در کتاب بلوچستان و تمدن ديرينه آن با اشاره به تعدادی از طوایف بلوچ که هنوز سنت های پیش از اسلام را حفظ کرده و به آن پایبند هستند، از جمله سوگند نال (نوعی سوگند برای اثبات بی گناهی با عبور از آتش) بازمانده از دوران باستان و سیاوش که در میان بلوچ های اطراف تفتان رایج است و علاوه بر به زبان بلوچی به گویش پارسیوانی نیز صحبت می کنند.[۵]

جمعیت

ویرایش

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۲۷۲ نفر (۸۴خانوار) بوده‌است.[۶]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۸۵۵۳۲—    
۱۳۹۰۴۵۵۱۴٫۵٪−
۱۳۹۵۲۷۲۴۰٫۲٪−

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. "توصیف دستوری گویش فارسی وانی در حاشیه ی تفتان". سیویلیکا.
  2. "تفتان". مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
  3. جهانی,کرن, اگنس,کارینا (2022). بلوچ و دیگران، دیدگاه های زبانی، تاریخی و سیاسی-اجتماعی در مورد پلورالیسم در بلوچستان (به انگلیسی). دانشگاه کمبریج. p. 248. ISBN 3-89500-366-2.
  4. جهانی,کرن, اگنس,کارینا (2008). بلوچ و دیگران، دیدگاه های زبانی، تاریخی و سیاسی-اجتماعی در مورد پلورالیسم در بلوچستان (به انگلیسی). Reichert Verlag. p. 248. ISBN 9783895005916.
  5. افشار, ایرج (1992). بلوچستان و تمدن ديرينه آن. p. 376.
  6. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.