تهم‌رییش

تهم ریش اثر آندره‌آ دل کاستانیو، سده پانزدهم میلادی

بردن سر کوروش بزرگ نزد تهم‌رییش، اثر پیتر پل روبنس

تَهم‌رَییش (با شکل یونانی‌شدهٔ تومیریس) شهبانوی قومی از اقوام ایرانی‌تبار و ایرانی‌زبان به نام ماساگت‌ها بود که در حدود سال ۵۳۰ پیش از میلاد فرمانروای قوم خود بود. زبان ماساگت‌ها از زبان‌های ایرانی میانه و ایرانی شرقی بوده‌است. ماساگت‌ها ایرانی‌تبار سکایی بودند که در بخش‌های بزرگی از دلتای سیردریا در آسیای میانه می‌زیستند.

تهم‌رییش و پسرش اسپَرگَپِش، که سپهبد سپاه او بود هر دو نام‌های ایرانی دارند. بخش اول نام تهم‌رییش به معنی دلاور است که در نام‌هایی مانند تهم‌تن و تهماسب نیز دیده می‌شود.

کوروش هخامنشی در این بخش از شاهنشاهی هخامنشی هفت دژ مرزبانی ساخت که نیرومندترین این دژها به نام کوروش‌کده، توانست برابر اسکندر مقدونی درایستد و دستیابی او به این منطقه را ناممکن کند.

منابع

• Cook, J. M. 1983. The Persian Empire. London: Dent.
• F. Altheim und R. Stiehl, Geschichte Mittelasiens im Altertum (Berlin, I970).

پیوند به بیرون

• هرودوت: ملکه تهم‌رییش ماساگت (به انگلیسی)