جام جهانی فوتبال ۱۹۸۶

جام جهانی فوتبال ۱۹۸۶
Copa Mundial de Fútbol México '86
جزئیات مسابقات
کشور میزبان	مکزیک
تاریخ برگزاری	۳۱ مه – ۲۹ ژوئن ۱۹۸۶; ۱۰ خرداد – ۸ تیر ۱۳۶۵
شمار تیم‌ها	۲۴ (از ۵ کنفدراسیون)
شمار ورزشگاه‌ها	۱۲ ورزشگاه (در ۹ شهر)
رده‌بندی نهایی
	آرژانتین (دومین عنوان)
نایب‌قهرمان	آلمان غربی
جایگاه سوم	فرانسه
جایگاه چهارم	بلژیک
آمار مسابقات
بازی‌های برگزار شده	۵۲
گل‌های زده شده	۱۳۲ (۲٫۵۴ گل به‌ازای هر بازی)
تماشاگران	۲٬۳۹۳٬۰۳۱ (۴۶٬۰۲۰ نفر به‌ازای هر بازی)
بیشترین گلزن(ـان)	گری لینکر (۶ گل)
بهترین بازیکن(ـان)	دیگو مارادونا
بهترین بازیکن جوان	انزو شیفو
جایزه بازی جوانمردانه	برزیل
	→ ۱۹۸۲ ۱۹۹۰ ←

جام جهانی فوتبال ۱۹۸۶ سیزدهمین رقابت جام جهانی فوتبال بود که در مکزیک از ۳۱ مه تا ۲۹ ژوئن ۱۹۸۶ برگزار شد. در ابتدا کشور کلمبیا به عنوان میزبان این رقابت‌ها انتخاب شده بود که به دلایل اقتصادی این انتخاب لغو و در مه ۱۹۸۳ کشور مکزیک به عنوان میزبان جدید انتخاب شد. در نهایت تیم ملی فوتبال آرژانتین توانست دومین عنوان قهرمانی خود را در این رقابت‌ها بدست آورد.

انتخاب میزبان

کلمبیا در ژوئن ۱۹۷۴ به عنوان میزبان انتخاب شده بود. مقامات کلمبیایی در نوامبر ۱۹۸۲ اعلام کردند که آنها قادر به میزبانی این مسابقات نیستند و مکزیک جایگزین کلمبیا شد. دیگر گزینه‌ها برای میزبانی ایالات متحده آمریکا و کانادا بودند. بدین ترتیب مکزیک اولین کشور تاریخ جام جهانی شد که برای دومین بار میزبان این رقابتها گردید.

مرحله انتخابی

سه تیم کانادا، دانمارک و عراق برای نخستین بار در تاریخ در این مسابقات حضور یافتند. کره جنوبی نیز پس از مدتها بعد از سال ۱۹۵۴ به این مسابقات راه یافت.

نماد

نماد ویژه این رقابت‌ها یک آدمک به نام پیکه بود. این شخصیت دارای کلاه مکزیکی، سبیل و لباسهایی به رنگ پرچم مکزیک بود.

هشت ورزشگاه شامل گوآدالایارا، پوئبلا، لئون، کوئرتارو، ایراپوآتو، تولوکا، مونتری و مکزیکو سیتی میزبان ۵۲ مسابقه این جام بودند.

حاشیه‌ها

انتظار برای یک فصل هیجان با فوتبال تکرار نشدنی اسطوره های بی تکرار

ایران در بازی‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۸۶ (۱۳۶۵) در دوران جنگ ایران و عراق به دلیل عدم پذیرش پیشنهاد فیفا مبنی بر بازی در زمین منطقه بی‌طرف از مسابقات دور مقدماتی جام جهانی کنار گذاشته شد.^[۱]

در مسابقه تیم‌های انگلستان و آرژانتین در مرحله یک چهارم نهایی، دیگو مارادونا جلوی دروازه انگلستان یک پاس هوایی را با دست وارد دروازه این تیم کرد. داور این خطا را ندید و در نتیجه این گل آرژانتین محسوب شد. بعدها مارادونا به خبرنگاران گفت که در آن مسابقه «دست خدا» به یاری او آمده بود. آرژانتین با گل دوم مارادونا که از زیباترین گل‌های تاریخ جام جهانی است و گل قرن نام گرفت، به پیروزی رسید.او بعد ها در یک برنامه تلویزیونی گفت که خطای دست بود .^[۲]

کارلوس دروازه‌بان تیم ملی برزیل در مسابقه یک چهارم نهایی به هنگام حمله برونو بیونه مهاجم تیم ملی فرانسه به دروازه برزیل به شیوه موذیانه‌ای روی او خطا کرد. داور مسابقه تصمیم گرفت که در برخورد با این خطا به فرانسه ضربه کاشته ندهد. جیمی هیل، گزارشگر بی‌بی‌سی که مسابقه را گزارش می‌کرد آن را «یک خطای فاحش» توصیف کرد.^[۲]

تیمهای حاضر در جام جهانی

نتایج

برای دومین بار پس از جام جهانی ۱۹۸۲ اسپانیا این جام نیز با حضور ۲۴ تیم برگزار گردید که تیمها در ۶ گروه ۴ تیمی تقسیم‌بندی شدند.

گروه اول

در دور اول رقابتها و در گروه اول مدافع عنوان قهرمانی یعنی ایتالیا با تیمهای آرژانتین کره جنوبی و بلغارستان هم گروه بود. ایتالیا با دو تساوی یک بر یک مقابل تیمهای آرژانتین و بلغارستان (بازی افتتاحیه) و یک برد مقابل کره جنوبی با ۴ امتیاز در این گروه دوم شد. در بازی فیزیکی آرژانتین و ایتالیا ابتدا الساندرو آلتوبلی برای ایتالیا گل زد اما مارادونا کار را به تساوی یک بر یک کشاند. سپس آرژانتین با درخشش دیگو مارادونا سه بر یک کره جنوبی را شکست داد؛ و در بازی آخر خود نیز بلغارستان را با نتیجه دو بر صفر شکست داد و با ۵ امتیاز در این گروه اول شد و به همراه ایتالیا به دور بعد صعود کرد.

گروه دوم

در گروه دوم رقابتها میزبان یعنی مکزیک با تیمهای عراق بلژیک و پاراگوئه هم گروه بود که بلژیک و عراق را برد و با پاراگوئه مساوی کرد و اول شد پاراگوئه نیز دوم شد و بلژیک سوم شد و عراق که برای اولین بار پا به این رقابتها گذاشته بود حذف شد.

گروه سوم

در گروه سوم تیمهای شوروی سابق، فرانسه قهرمان جام ملتهای اروپا ۱۹۸۴، کانادا و مجارستان حضور داشتند در این گروه شوروی با نتیجه‌ای پر گل مجارستان را در هم کوبید و کانادا را دو بر صفر شکست داد و با فرانسه مساوی شد فرانسه نیز با شکست دادن کانادا و مجارستان در گروه دوم شد.

گروه چهارم

در گروه چهارم تیم خاطره انگیز برزیل با مربی گری تله سانتانا فقید حضور داشت اسپانیا، ایرلند شمالی و الجزایر دیگر تیمهای این گروه بودند. برزیل هر سه بازی خود را بدون حتی یک گل خورده برد و با قاطعیت اول شد. اسپانیا نیز با غلبه بر ایرلند شمالی و الجزایر در این گروه دوم شد و دو تیم دیگر حذف شدند.

گروه پنجم

در گروه پنجم تیمهای آلمان غربی، دانمارک اروگوئه و اسکاتلند با سرمربی گری الکس فرگوسن حضور داشتند. آلمان غربی با یک باخت مقابل دانمارک در بازی آخر، تساوی با اروگوئه و شکست اسکاتلند در گروه دوم شد تا در دوربعد با مراکش روبرو گردد. دانمارک نیز با شکست شش بر یک اروگوئه و شکست یک بر صفر اسکاتلند با ۶ امتیاز در گروه اول شد. اروگوئه با وجود کسب تنها دو امتیاز و با تفاضل گل منفی پنج به دور بعد راه یافت که این یکی از تبعات نامتعارف سیستم جدید فیفا بود.

گروه ششم

سرانجام در گروه شش معروف به گروه خواب چهار تیم انگلیس با مربی گری سر بابی رابسون فقید، لهستان تیم سوم جام جهانی ۱۹۸۲، مراکش و پرتغال حضور داشتند. در این گروه انگلیس به پرتغال باخت و مقابل مراکش به تساوی بدون گل رسید و در دیدار آخر خود لهستان را شکست داد در آن مسابقه گری لینکر ۳ گل زد. سه تیم برتر این گروه که صدرنشینشان مراکش بود به دور بعد رسیدند و پرتغال حذف شد. مراکش اولین تیم آفریقایی بود که صدرنشین گروهی در جام جهانی می‌شد.

دور دوم

دور دوم رقابتها بر خلاف جام اسپانیا به صورت حذفی بود و از بین ۲۴ تیم تیمهای اول و دوم هر گروه به اضافه ۴ تیم برتر از بین تیمهای سوم گروه‌ها به دور بعد راه پیدا می‌کردند تیمهای سومی که در این جام به دور بعد راه یافتند چهار تیم اروگوئه، لهستان، بلژیک و بلغارستان بودند، در حالی که سه تا از آنها تنها ۲ امتیاز کسب کرده بودند. بدین ترتیب در مرحله یک‌هشتم نهایی دانمارک با اسپانیا، انگلیس با پاراگوئه، آرژانتین با اروگوئه، ایتالیا با فرانسه، برزیل با لهستان، مکزیک با بلغارستان، شوروی با بلژیک و آلمان غربی با مراکش دیدار کردند که نتایج بدین شرح است دانمارک ۱ اسپانیا ۵ ـ انگلیس ۳ پاراگوئه ۰ ـ آرژانتین ۱ اروگوئه ۰ ـ ایتالیا ۰ فرانسه ۲ ـ برزیل ۴ لهستان ۰ ـ مکزیک ۱ بلغارستان ۰ ـ شوروی ۳ بلژیک ۴ ـ آلمان غربی ۱ مراکش ۰

بدین ترتیب ۸ تیم اسپانیا، انگلیس، آرژانتین، فرانسه، برزیل، مکزیک، بلژیک و آلمان غربی به مرحله یک چهارم نهایی جام سیزدهم صعود کردند.

یک چهارم نهایی

در این مرحله برزیل و فرانسه، مکزیک و آلمان غربی، اسپانیا و بلژیک و آرژانتین و انگلیس به مصاف یکدیگر رفتند. سه بازی از چهار بازی این مرحله پس از وقت اضافی به ضربات پنالتی کشید تا برزیل به فرانسه، مکزیک به آلمان غربی و اسپانیا به بلژیک ببازند.

اما بازی چهارم که گل سر سبد بازیها بود وارد فرهنگ جام جهانی شد و به تاریخ پیوست؛ در آن بازی آرژانتین با ضربه «دست خدا» و بهترین گل انفرادی تاریخ ادوار جام‌های جهانی انگلیس را برد. هر دو گل زیرکانه و فوق‌العاده را مارادونا زد تک گل انگلیس را گری لینکر به ثمر رساند. در جریان گل دوم اسطوره فوتبال جهان با عبور از سد پنج بازیکن انگلیس دروازه بان آنان پیتر شیلتون را نیز دریبل زد و دروازه انگلیس را گشود. تا بازی با نتیجه دو بر یک به سود آرژانتین به پایان برسد. در دیگر دیدار با شکوه این مرحله برزیل و فرانسه دیدار اعلایی را به نمایش گذاشتند که سرشار از مهارت و زیبایی بود. برخی آن بازی را بهترین بازی تاریخ جام جهانی می‌نامند. کاره‌کا روی برتری برزیل در دقایق اولیه در دقیقه ۱۸ گل زد، اما پنج دقیقه قبل از پایان نیمه اول میشل پلاتینی در جشن تولد ۳۱ سالگی‌اش ۴۱ امین گل خود برای تیم ملی فرانسه را زد و سانتر دومینیک روشتو را به تور دروازه حریف رساند. باتس، دروازه‌بان فرانسه برانکو را در محوطه جریمه به زمین زد ولی پنالتی حاصل را که زیکو زد مهار کرد. در وقت اضافه فرانسه برتر بود اما نمی‌توانست گل برتری را بزند.

در ضربات پنالتی، سوکراتس اولین ضربه را از دست داد، اما شش ضربه بعدی تبدیل به گل شد تا این که پلاتینی ضربه‌اش را به بالای دروازه زد تا دو تیم مساوی شوند. سپس ضربه ژولیو سزار به تیر دروازه خورد تا لوئیس فرناندز ضربه آخر را به گل تبدیل کند و فرانسه چهار بر سه پیروز شود.

دیگر بازی نفس‌گیر، دیدار بلژیک و شوروی در مرحله یک‌هشتم نهایی بود که در آن سه گل ایگور بلانوف برای پیروزی شوروی کافی نبود. بازی در وقت معمول دو بر دو به پایان رسید و در وقت اضافه استفان دمول و نیکو کلاسن دو گل دیگر برای بلژیک زدند. بلانوف از روی نقطه پنالتی هت‌تریکش را کامل کرد اما شوروی به گل چهارم دست نیافت. بلژیک با ۲امتیاز تیم سوم گروه خود بود و بر شوروی تیم ۵امتیازی گروه خود پیروز شد و ضعف سیستم جدید فیفا در جام جهانی باز هم هویدا شد.

نیمه نهایی

در مرحله نیمه نهایی آرژانتین با دو گل دیگو مارادونا که یکی از آنها انفرادی بود دو بر صفر تیم بلژیک را شکست داد؛ و آلمان غربی در دیداری که تکرار دیدار کلاسیک و تاریخی نیمه نهایی جام جهانی ۱۹۸۲ بود با دو گل آندریاس برمه و رودی فولر فرانسه را شکست داد و به دیدار پایانی رسید.

آلمان غربی۲ فرانسه۰

آرژانتین۲ بلژیک۰

در بازی رده‌بندی تیم قهرمان اروپا و شایسته فرانسه با ستارگان تکرار نشدنی خود همچون میشل پلاتینی، آلن ژیرس، دومنیک روشتائو، ژان تیگانا و لوئیس فرناندز اسپانیایی الاصل بلژیک را شکست داد و به دومین عنوان سومی فرانسه در رقابتهای جام جهانی پس از جام جهانی ۱۹۳۸ دست یافت هر چند که فرانسه بعدها در کشور خود در جام جهانی ۱۹۹۸ قهرمان گردید.

فرانسه۴ بلژیک۲

فینال

در دیدار فینال در ورزشگاه آزتیکا شهر مکزیکوسیتی باز هم در یک دیدار نفس گیر و جذاب تیمهای آرژانتین و آلمان غربی با یکدیگر پیکار کردند ابتدا آرژانتین روی ضربه سر خوزه لوئیس براون مدافع پیش تاخته در دقیقه ۲۲ به گل رسید سپس در نیمه دوم و در دقیقه ۵۵ خورخه والدانو با یک فرار از سمت چپ و ضربه‌ای دقیق آرژانتین را دو بر صفر پیش انداخت. تیم آمریکای لاتین به سمت پیروزی می‌رفت که بازگشت آلمان‌ها باز هم اتفاق افتاد و آلمان‌های باروحیه با دو گل کارل-هاینتس رومنیگه (۷۴) و فولر (۸۰) به بازی برگشتند. در ده دقیقه مانده به پایان بازی و در شرایطی که آلمان غربی به سختی می‌کوشید تا گل پیروزی را بزند، مارادونای افسانه‌ای دوباره مداخله‌ای سرنوشت‌ساز داشت و با یک پاس بسیار دیدنی خورخه بوروچاگا را در یک ضدحمله از سمت راست روانه دروازه آلمان غربی کرد تا او با خونسردی هارالد شوماخر را مغلوب کند و گل سوم آرژانتین را به ثمر برساند بدین ترتیب آرژانتین با درخشش مارادونا برای دومین بار پس از سال ۱۹۷۸ قهرمان جهان گردید.

آرژانتین۳ آلمان غربی ۲

دور حذفی

آرژانتین برای اولین بار موفق به شکست آلمان غربی شد و جام جهانی را برای دومین بار کسب کرد.

بلژیک با بدست آوردن مقام چهارم بهترین عنوان خود را کسب نمود. (در جام جهانی ۲۰۱۸ با کسب رتبه سوم به افتخار جدیدی دست یافت)

یک هشتم نهایی

یک چهارم نهایی

نیمه نهایی

فینال

16 June – Puebla

آرژانتین

1

22 June – Mexico City (Azteca)

اروگوئه

۰

آرژانتین

2

18 June – Mexico City (Azteca)

انگلستان

۱

انگلستان

3

25 June – Mexico City (Azteca)

پاراگوئه

۰

آرژانتین

2

18 June – Querétaro

بلژیک

۰

دانمارک

1

22 June – Puebla

اسپانیا

5

اسپانیا

1 (4)

15 June – León

بلژیک (pen.)

1 (5)

اتحاد جماهیر شوروی

3

29 June – Mexico City (Azteca)

بلژیک (aet)

4

آرژانتین

3

16 June – Guadalajara

آلمان غربی

۲

برزیل

4

21 June – Guadalajara

لهستان

۰

برزیل

1 (3)

17 June – Mexico City (Olímpico)

فرانسه (pen.)

1 (4)

ایتالیا

0

25 June – Guadalajara

فرانسه

2

فرانسه

0

17 June – San Nicolás de los Garza

آلمان غربی

۲

رده‌بندی

مراکش

0

21 June – San Nicolás de los Garza

28 June – Puebla

آلمان غربی

1

آلمان غربی (pen.)

0 (4)

بلژیک

2

15 June – Mexico City (Azteca)

مکزیک

0 (1)

فرانسه (aet)

4

مکزیک

2

بلغارستان

۰

یک هشتم نهایی

۱۵ ژوئن ۱۹۸۶

۱۲:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

مکزیک	۲–۰	بلغارستان
نگرته ۳۴' سروین ۶۱'	Report

ورزشگاه آزتکا, مکزیکو سیتی

تماشاگران: ۱۱۴٬۵۸۰

داور: رموالدو فیلیو (برزیل)

۱۵ ژوئن ۱۹۸۶

۱۶:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

اتحاد جماهیر شوروی	۳–۴ (و.ق)	بلژیک
بلانوف ۲۷'، ۷۰'، ۱۱۱' (پنالتی)	Report	شیفو ۵۶' کولمانس ۷۷' دمول ۱۰۲' کلاسن ۱۱۰'

ورزشگاه لئون, لئون

تماشاگران: ۳۲٬۲۷۷

داور: Erik Fredriksson (سوئد)

۱۶ ژوئن ۱۹۸۶

۱۲:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

برزیل	۴–۰	لهستان
سوکراتس ۳۰' (پنالتی) یوسیمار ۵۵' ادینو ۷۹' کارکا ۸۳' (پنالتی)	Report

ورزشگاه خالیسکو, گوادالاخارا

تماشاگران: ۴۵٬۰۰۰

داور: Volker Roth (آلمان غربی)

۱۶ ژوئن ۱۹۸۶

۱۶:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

آرژانتین	۱–۰	اروگوئه
پاسکولی ۴۲'	Report

ورزشگاه کواتموک, پوئبلا

تماشاگران: ۲۶٬۰۰۰

داور: لوئیجی آگنولین (ایتالیا)

۱۷ ژوئن ۱۹۸۶

۱۲:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

ایتالیا	۰–۲	فرانسه
	Report	پلاتینی ۱۵' استوپیرا ۵۷'

ورزشگاه المپیکو یونیورسیتاریو, مکزیکو سیتی

تماشاگران: ۷۰٬۰۰۰

داور: کارلوس اسپوسیتو (آرژانتین)

۱۷ ژوئن ۱۹۸۶

۱۶:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

مراکش	۰–۱	آلمان غربی
	Report	ماتئوس ۸۸'

ورزشگاه یونیورسیتاریو, سن نیکولاس د لوس گارزا

تماشاگران: ۱۹٬۰۰۰

داور: زوران پتروویچ (یوگسلاوی)

۱۸ ژوئن ۱۹۸۶

۱۲:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

انگلستان	۳–۰	پاراگوئه
لینکر ۳۱'، ۷۳' بیردزلی ۵۶'	Report

ورزشگاه آزتکا, مکزیکو سیتی

تماشاگران: ۹۸٬۷۲۸

داور: جمال آل شریف (سوریه)

۱۸ ژوئن ۱۹۸۶

۱۶:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

دانمارک	۱–۵	اسپانیا
اولسن ۳۳' (پنالتی)	Report	بوتراگوئنو ۴۳'، ۵۶'، ۸۰'، ۸۸' (پنالتی) گویکوتسا ۶۸' (پنالتی)

ورزشگاه کورخیدورا, Querétaro

تماشاگران: ۳۸٬۵۰۰

داور: Jan Keizer (هلند)

یک چهارم نهایی

۲۱ ژوئن ۱۹۸۶

۱۲:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

برزیل	۱–۱ (و.ق)	فرانسه
کارکا ۱۷'	Report	پلاتینی ۴۰'
ضربات پنالتی
سوکراتس آلمائو زیکو برانکو جولیو سزار	۳–۴	استوپیرا آماروس بلونه پلاتینی فرناندز

ورزشگاه خالیسکو, Guadalajara

تماشاگران: ۶۵٬۰۰۰

داور: Ioan Igna (رومانی)

۲۱ ژوئن ۱۹۸۶

۱۶:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

آلمان غربی	۰–۰ (وقت اضافه)	مکزیک
	Report
ضربات پنالتی
آلوفس برمه ماتئوس لیتبارسکی	۴–۱	نگرته کویرارته سروین

ورزشگاه یونیورسیتاریو, سن نیکولاس د لوس گارزا

تماشاگران: ۴۱٬۷۰۰

داور: Jesús Díaz (کلمبیا)

۲۲ ژوئن ۱۹۸۶

۱۲:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

آرژانتین	۲–۱	انگلستان
مارادونا ۵۱'، ۵۵'	Report	لینکر ۸۱'

ورزشگاه آزتکا, مکزیکو سیتی

تماشاگران: ۱۱۴٬۵۸۰

داور: علی بن ناصر (تونس)

۲۲ ژوئن ۱۹۸۶

۱۶:۰۰ منطقه زمانی مرکزی

اسپانیا	۱–۱ (و.ق)	بلژیک
سنیور ۸۵'	Report	کولمانس ۳۵'
ضربات پنالتی
سنیور اولایا چندو بوتراگوئنو ویکتور	۴–۵	کلاسن شیفو بروس فرفوت فان در الست