جنگ دوم هرات
جنگ دوم هرات (اواخر مارس ۱۸۵۶–۲۶ اکتبر ۱۸۵۶) حمله به قلمرو امارت هرات و محاصره موفقیت‌آمیز ارگ آن توسط ارتش ایران به رهبری مرادمیرزا حسام‌السلطنه بود.[۱] محاصره ۱۸۵۶ بخشی از تلاش هماهنگ قاجاریان برای جبران سرزمین‌های تازه از دست‌رفته در جنگ‌های ایران و روسیه در سال‌های ۱۸۰۴–۱۸۱۳ و ۱۸۲۶–۱۸۲۸ بود که می‌خواستند غرب افغانستان را که از لحاظ تاریخی بخشی از قلمرو ایران بود، باز پس گیرند.[۱] این درگیری همچنین بخشی از بازی بزرگ گسترده‌تر میان امپراتوری بریتانیا و امپراتوری روسیه بود.[۱]
| جنگ دوم هرات | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 هرات از ارگ (۱۸۶۳) اثر اخبار مصور لندن | |||||||
| |||||||
| طرف‌های درگیر | |||||||
|
مورد حمایت:  امارت افغانستان |
 دولت علیه ایران | ||||||
| فرماندهان و رهبران | |||||||
| قوا | |||||||
| ناشناخته |
۲۰٬۰۰۰ نیرو
| ||||||
| تلفات و خسارات | |||||||
| ۱٬۵۰۰ | ۱٬۵۰۰ | ||||||
لشکرکشی ایرانیان به هرات برخلاف قراردادی بود که ناصرالدین شاه در ژانویه ۱۸۵۳ با انگلستان امضا کرده بود.[۲] بر اساس این قرارداد، دولت ایران از اعزام نیرو به هرات یا دخالت در امور داخلی هرات خودداری می‌کرد. محاصره هرات یکی از مهم‌ترین موارد اختلاف در فروپاشی روابط انگلیس و ایران بود و در نهایت به کاتالیزور جنگ انگلیس و ایران تبدیل شد. پس از تصرف موفقیت‌آمیز هرات، مأموران انگلیسی یا از ایران اخراج شدند یا به خواست خود رها شدند. علیرغم اعزام فرخ‌خان غفاری برای مذاکره بر سر راه حل دیپلماتیک، انگلیسی‌ها از قبل در ژوئیه ۱۸۵۶ آماده اقدام نظامی علیه ایران بود.[۲] انگلیسی‌ها ناگزیر در ۱ نوامبر ۱۸۵۶ از کلکته علیه ایران اعلان جنگ کردند. ارتش ایران در طول جنگ به اشغال هرات ادامه داد و پس از معاهده پاریس که به جنگ ایران و انگلیس پایان داد، آنجا را ترک کرد. با این حال، دولت ایران موفق شد تا قبل از تصویب معاهده صلح با بریتانیا ، سلطان احمد خان را به عنوان حاکم دست‌نشانده هرات منصوب کند.[۱]
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ Encyclopaedia Iranica. "THE HERAT QUESTION". iranicaonline.org (به انگلیسی). Retrieved 2021-10-28. خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «:0» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Standish, J.F. (October 1966). "The Persian War of 1856-1857". Middle Eastern Studies. 3: 18–45. doi:10.1080/00263206608700060 – via JSTOR.