خالد بن ولید
خالد بن ولید بن مغیره مخزومی ابو سلیمان، یکی از صحابه و سرداران بزرگ اسلام بود. پدرش؛ ولید بن مغیره، از سرسخت‌ترین دشمنان اسلام و از نخستین کسانی بود که پیامبر اسلام را مسخره کرد، و مادرش، لبابه صغری، دختر حارث بن حزن هلالی، خواهر میمونه و لبابه کبری، همسر عباس بن عبدالمطلب، بود. خالد در زمان محمد پس از مسلمان شدن فرماندهی چندین سَریِّه را بعهده داشته و در سال ۸ هجری در ماجرای برخورد با قبیله بنی جذیمه مردان آنها را قتل‌عام می‌کند.[۱]در جریان قتل مالک بن نمیره که اعتراض عمر بن خطاب را در پی داشت، خالد بن ولید منطقه حیره را فتح کرد و در فتوحات شام شرکت داشت. از فرزندان وی می‌توان به مهاجر، عبدالله، سلیمان و عبدالرحمن اشاره کرد.
پیش از گرویدن به اسلامویرایش
او قبل از گرویدن به اسلام، با سپاهیان اسلام جنگ‌های سختی کرد و در غزوه اُحُد، مسلمین را شکست داد.[۲][۳] او همچنین در غزوه خندق به عنوان فرماندهٔ گُردان علیه مسلمین مدینه، جنگید.[۴] در غزوه حدیبیه به عنوان آخرین جنگش علیه پیغمبر و مسلمین، نقش مهمی ایفا کرد[۵] و بنا بر قول مشهورتر و قوی‌تر میان اهل سنت، تا چندی قبل از فتح مکه اسلام نیاورد.[۶]
پس از گرویدن به اسلامویرایش
او در بیش از یکصد جنگ شرکت داشت و در اکثر جنگ‌ها فرمانده بود که در بسیاری از آنها در مقابل امپراتوری بیزانس و شاهنشاهی ساسانی و متحدانشان و همچنین قبیله‌های عرب دیگر انجام شدند.
او در سال ۷ هجری قمری پس از صلح حدیبیه اسلام آورد و در جنگ موته رهبری سپاه مغلوب مسلمانان را تا مدینه به‌عهده داشت. پس از کشته‌شدن سه فرمانده آن نبرد، جعفر بن ابیطالب و زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه، از سوی سپاهیان و جنگجویان موته به فرماندهی برگزیده شد و با عقب‌نشینی، سپاهیان مسلمان را به مدینه بازگرداند.[۷] بنا بر منابع تاریخی اهل سنت، خالد در مدینه با واکنش‌های منفی مسلمانان مواجه شد. مردم مدینه از وی به عنوان فراری از جهاد یاد کردند و خاک[۸] بر سر و روی وی پاشیدند؛ ولی قلم‌پردازان از خالد بن ولید در این صحنه بسیار تجلیل نموده و از وی به عنوان «سیف اسلام» یاد کرده‌اند. وی در همان سال در عملیات فتح مکه شرکت کرد.
وی با لشکر اسلام فتوحات بسیاری از جمله فتح عراق، فتح دمشق، فتح حمص، فتح حیره را دارا است.
وی با به قدرت رسیدن عمر بن الخطاب[۵] از لشکر شام، عزل شد. او در شهر حمص سوریه در سن شصت سالگی وفات کرد و عمر را وصی خود قرار داد. مقبره‌ایی از او در مسجد خالد بن ولید در شهر حمص قرار دارد.
یادوارهویرایش
- ورزشگاهی ۳۰ هزار نفری در شهر حمص سوریه به افتخار او، ورزشگاه خالد بن ولید نام‌گذاری شده‌است.
- جدیدترین تانک اصلی میدان نبرد نیروی زمینی پاکستان (محصول مشترک چین و پاکستان) به یاد وی الخالد یا ام‌بی‌تی-۲۰۰۰ نام گرفته‌است.[۹]
پانویسویرایش
- ↑ «ماجرای قتل مالک بن نویره». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ فوریه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۲.
- ↑ تاریخ طبری، ج2: ص507؛ ص508؛ ص510
- ↑ المغازی للواقدی، ج1، ص225
- ↑ المغازی للواقدی، ج2، ص465
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ المغازی للواقدی، ج2، ص582
- ↑ المغازی للواقدی، ج2، ص661
- ↑ المغازی للواقدی، ج2، ص764 = و الأوّل أثبت عندنا، أنّ خالدا انهزم بالناس|انکشف خالد بن الولید یومئذ حتی عیّروا بالفرار، و تشاءم الناس به.
- ↑ المغازی للواقدی، ج2، ص765 = فجعل الناس یحثون فی وجوههم التّراب
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۸.
منابعویرایش
- تاریخ صحابه، مهدی اخوانی، چاپ سوم، مشهد، ۱۳۳۹
- اسدالغابه، ج ۲، ص ۱۰۹
- قاموس الرجال، ج ۴، ص ۱۴۳
- فروغ ابدیت، ج ۳، ص ۳۴۷–۳۴۹
- الطبقات، ج ۴، ص ۲۵۳
- الاستیعاب، ج ۳، ص ۴۳۷
- ب
- کتاب تاریخ طبری؛ جلد چهارم – کتاب تاریخ ده هزار ساله ایران؛ جلد دوم
| مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به خالد بن ولید در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
کتاب اسرار خاندان محمد (ص)، سلیم بن قیس؛ ترجمه مهدی صبلغی: ص ۳۸۸
علل الشرایع: ص ۱۹۰
احتجاج طبرسی: ج ۱ ص ۸۹
# الخرائج: ج ۲ ص ۷۵۷
بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۱۲۵، ۱۳۲، ۱۳۶، ۱۵۹؛ ج۲۸، ص۳۰۹
# الأنساب :۳/۹۵، ط. دارالجنان ـ بیروت و۶/۱۷۰، نشر محمد أمین دمج - بیروت - ۱۴۰۰ هـ.