خانا قبادی

خانا قبادی (۱۷۰۰–۱۷۷۲ درنه/ باجلان/ ثلاث باباجانی) شاعر نامدار کُرد در سدهٔ هجدهم بود، وی به زبان‌های فارسی، ترکی و عربی آشنایی و تسلط داشته است.

بیشتر اشعار خانا قبادی به گویش هورامی سرایده شده است، گویش گورانی یکی از گویش‌های کُردی گورانی است. مهم‌ترین اثر خانا قبادی «شیرین و خسرو» نام دارد. قبادی تسلط کاملی بر ادبیات و زبان فارسی داشت. خانا از نوادگان قباد بیگ قبادی ایل قبادی جاف حاکم درنه و درتنگ در دۆڵی ده ره در ثلاث باباجانی بوده است وی از شاعران گۆرانی یا ماچۆیی زبان و یکی از عالمان و مترجمان منحصر به فرد در زمان خود بوده است. از چگونگی زندگی خانا در دوران کودکی و جوانی اش اطلاعات زیادی وجود ندارد، اما آن چنان‌که از نوشته‌هایش پیداست او نابغه و متفکری متجدد بود.

قبادی در مسائل و حوزه‌های دینی استاد بوده است و همچنین در حوزه‌های کلام و فقه و عرفان صاحب نظر و رای بوده است، از متون و اشعار و آیات نوشته شده در آثار خانا پیداست که او حافظ قرآن بوده است. علی‌رغم مخالفت‌ها و ممانعت‌های عالمان دینی آن دوران، خانا برای تفهیم بیشتر و عمیق‌تر قرآن، اقدام به ترجمه این کتاب آسمانی به زبان کردی نموده است که البته هیچ اثری از این کتاب پیدا نشده و کتاب به کلی از بین رفته است.

او برای حفظ جانش به امارت بابان (سلیمانیه) می‌رود و بالاخره در سال ۱۷۷۲ میلادی درسلیمانیه کردستان عراق درگذشت.

پیوند به بیرون

• شیرین و خسرو - خانا قبادی