خسروملک

ابوالمظفر خسروملک بن خسروشاه آخرین سلطان غزنوی در میان سال‌های ۵۵۵–۵۸۲ هجری قمری/۱۱۶۰–۱۱۸۶ میلادی) بود.

مرکز حکومت او شهر لاهور در پنجاب بود. او با لقب‌های مانند تاج‌الدین والدوله، سراج‌الدوله و ظهیرالدین والدوله خوانده می‌شد. در مورد خسروملک گفته‌اند که او پادشاهی زیرک و حلیم و در عین حال عیاش و سُست مزاج بود.

در زمان خسروشاه پدر خسروملک، غزها به غزنی حمله کرده و به حکومت غزنویان در آن سامان پایان دادند. چیرگی غزها بر غزنین ۱۲ تا ۱۵ سال طول کشید تا آن‌که سرانجام سلطان غوری غیاث‌الدین محمد بن سام در ۵۶۹ هجری قمری آنان را بیرون‌راند.

قلمروی خسروملک در یک دوره ۲۵ ساله تنها بر شمال شرقی هندوستان بود. او به همانند پدرانش به جنگ با هندوان پرداخت و قلمرو حکومتش را تا کشمیر گسترش داد. در این زمان غوریان که قصد حمله به هندوستان را داشتند بقایای غزنویان را سد راه خود دیدند و این آغاز جنگ بین غوزریان و خسروملک بود. در ۵۷۵ هجری قمری پیشاور به دست غوریان افتاد. با اتحاد غوریان با راجهٔ جامو سرانجام لاهور به دست غوریان افتاد و خسروملک را با پسرش بهرام‌شاه به بند کشیدند و به غور فرستادند. خسروملک در اسارت درگذشت. پس از دو سده به فرمانروایی دودمان غزنوی پایان داده‌شد.

منابع

• ایرانیکا

سبکتگین (امارت. ۹۷۷- ۹۹۷ میلادی) امیر غزنه

بغراچق (۹۹۷- ?) والی هرات

'محمود (۹۹۸-۱۰۳۰) سلطان غزنه

ابوالمظفر نصر (۹۹۷- ?) والی بست

اسماعیل ( ۹۹۷-۹۹۸) امیر غزنه

محمد (۱۰۳۰) سلطان غزنه

مسعود (۱۰۳۰-۱۰۴۱) سلطان غزنه

عبدالرشید (۱۰۴۹-۱۰۵۲) سلطان غزنه

مودود ( ۱۰۴۱-۱۰۴۸) سلطان غزنه

علی (۱۰۴۸-۱۰۴۹) سلطان غزنه

فرخزاد (۱۰۵۳-۱۰۵۹) سلطان غزنه

ابراهیم (۱۰۵۹-۱۰۹۹) سلطان غزنه

مسعود دوم (۱۰۴۸) سلطان غزنه

مسعود سوم (۱۰۹۹-۱۱۱۵) سلطان غزنه

شیرزاد (۱۱۱۵-۱۱۱۶) سلطان غزنه

ارسلان‌شاه (۱۱۱۶-۱۱۱۷) سلطان غزنه

بهرام‌شاه ( ۱۱۱۷-۱۱۵۷) سلطان غزنه

خسروشاه (۱۱۵۷-۱۱۶۰) سلطان غزنه

خسروملک (۱۱۶۰-۱۱۸۶) سلطان غزنه