عدالت

(تغییرمسیر از دادگری)

عدالت به پهن‌ترین حس آن، اصلی است که مردم آنچه شایستگی اش را دارند، دریافت می‌کنند،تحت تأثیر از میدان‌های پرشماری، با بسیاری دیدگاه‌ها و پرسپکتیوهای متفاوت، تفسیر آنچه که به‌عنوان «شایسته» است در بر گیرنده مفهوم‌هایی بر پایه اخلاقیات، عقلانیت، قانون، دین، انصاف و عدالت است.[۱] همچنین دادمندی را در فلسفه «هر چیز در جای خود» معنی کرده‌اند.[۲]

فرشته دادگری، با چشمانی بسته و ترازویی در دست
ترازو نماد عدالت در قانون است.

پیرامون واژه

ویرایش

عدالت در لغت معادل نظم و ادب است. در پارسی «داد» معادل عدل، و «دادمندی» یا «دادگری» معادل عدالت است. «دادگر» نیز معادل عادل می‌باشد. «دادگستر» نیز به معنای گسترندهٔ عدل است. از دیگر واژه‌های دارای ترکیب داد در پارسی، دادگاه، دادیار، دادسِتان، دادخواهی، داددهی، دادرسی، دادپرسی و غیره می‌باشند.[۳] واژهٔ «داد» برگرفته از «داتا» ی ایرانی باستان به معنای «قانون» است.[۴]

عدالت اجتماعی

ویرایش

عدالت اجتماعی یعنی طراحی و اجرای نظام حقوقی به گونه‌ای که هر کس به حق عقلانی‌اش برسد و در مقابل آن حقوق، وظایفی را انجام دهد یا مسئولیت و عواقب تخلف از آن را بپذیرد. با این حال در تعریف عدالت اجتماعی توافق محکمی وجود ندارد.

دیگر حوزه‌ها

ویرایش

عدالت در اصطلاح فقهی صفت کسی‌ست که گناه کبیره نکند و بر گناه صغیره اصرار نورزد. عدالت در اخلاق یونانی صفت کسی‌ست که هر سه صفت حکمت، شجاعت و عفّت را داشته باشد.[۵]

پیوندها

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. "Justice - Wikipedia" https://en.m.wikipedia.org/wiki/Justice
  2. «مفهوم عدالت در حقوق». hawzah.net. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۵.
  3. فرهنگ پارسیمان، سرواژه‌های «عدل، عدالت، عادل».
  4. "DĀTA" (به انگلیسی). ایرانیکا. Retrieved 3 آبان 1389. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)
  5. نجفی, زین العابدین (2013-04-01). "مفهوم‌شناسی واژه عدالت در فقه امامیه". انسان پژوهی دینی. 9 (28): 141–170. ISSN 6024-2251. {{cite journal}}: Check |issn= value (help)

پیوند به بیرون

ویرایش