دوکوتاه‌آخر
دوکوتاه‌آخر (به انگلیسی: Dactyl) نوعی پایه (رکن) سه‌هجایی در شعر است. پایهٔ سه‌هجایی دوکوتاه‌آخر وزن شعر رایج در یونان و روم باستان بود. به دوکوتاه‌آخر، پایهٔ سه‌هجایی ضَرب‌آغاز[۱] هم گفته شده‌است.
| دوهجایی‌ها | |
|---|---|
| ˘ ˘ | دوکوتاهه pyrrhus |
| ˘ ¯ | بلندآخر iamb |
| ¯ ˘ | بلندآغاز trochee |
| ¯ ¯ | دوبلنده spondee |
| سه‌هجایی‌ها | |
| ˘ ˘ ˘ | سه‌کوتاهه tribrach |
| ¯ ˘ ˘ | دوکوتاه‌آخر dactyl |
| ˘ ¯ ˘ | دوسوکوتاه amphibrach |
| ˘ ˘ ¯ | دوکوتاه‌آغاز anapaest |
| ˘ ¯ ¯ | دوبلندآخر bacchius |
| ¯ ¯ ˘ | دوبلندآغاز antibacchius |
| ¯ ˘ ¯ | دوسوبلند cretic |
| ¯ ¯ ¯ | سه‌بلنده molossus |
| برای چهارهجایی‌ها مقاله رکن را ببینید. | |
در این وزن، پایه، مرکب از یک هجای بلند و سپس دو هجای کوتاه متوالی است. (به‌شیوهٔ: —)
امروزه در شعر زبان انگلیسی، به پایه‌ای مرکب از یک هجای مؤکد و دو هجای غیرمؤکد، دوکوتاه‌آخر گفته می‌شود.
برای نمونه‌ای از وزن دوکوتاه‌آخر می‌توان به مصراع نخست شعر «اِوَنجِلین» (Evangeline) سرودهٔ هنری وادزورث لانگ‌فلو اشاره کرد که در وزن شش‌پایه‌ای دوکوتاه‌آخر سروده شده‌است:
- This is the / forest prim- / eval. The / murmuring / pines and the / hem locks,[۲]
در این مصراع، پنج پایهٔ اول دوکوتاه‌آخرند و پایهٔ آخر بلندآغاز است. قسمت‌های پررنگ (بولد) در سطر، نمایانگر هجاهای بلند و مؤکد، و قسمت‌های غیرپررنگ نشان‌دهندهٔ هجاهای کوتاه و غیرمؤکد هستند. خط اُریب (/) نیز مرز بین پایه‌ها را نشان می‌دهد.
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- Stephen Fry (2006), The Ode Less Travelled: Unlocking the Poet within, Gotham, p. 84, ISBN 978-1-59240-248-9
- ↑ برابر از: فرهنگ معاصر هزاره، علی‌محمد حق‌شناس و دیگران، تهران: فرهنگ معاصر، چاپ ششم، ۱۳۸۵.
- ↑ معنی مصراع: این است جنگل کهن، با زمزمهٔ کاج‌ها و صنوبرهای شوکران،