دبران بی
دَبَرانِ بی (انگلیسی: Aldebaran b) یک سیاره فراخورشیدی است که به دور ستاره دبران، یک ستارهٔ غول‌پیکر نارنجی، در فاصله حدود ۶۵ سال نوری از زمین می‌چرخد. این سیاره حداقل ۵٫۸ برابر جرم مشتری دارد و در فاصله‌ای حدود ۴۵ درصد دورتر از فاصله زمین تا خورشید به دور ستاره خود می‌چرخد.
| کشف | |
|---|---|
| تاریخ کشف | 1993 (dubious) May 15, 2015 (confirmed) 2019 (dubious, again) |
| روش‌های یافتن سیاره‌های فراخورشیدی | |
| ویژگی‌های مداری | |
| اوج | ۱٫۶۰۶ +۰٫۲۱۰۵−۰٫۲۳۷۵ واحد نجومی |
| حضیض | ۱٫۳۱۴ +۰٫۳۲۹۵−۰٫۳۰۲۵ واحد نجومی |
| ۱٫۴۶ ± ۰٫۲۷ یکای نجومی (۲۱۸٬۰۰۰٬۰۰۰ ± ۴۰٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومتر) | |
| خروج از مرکز مداری | ۰٫۱ ± ۰٫۰۵ |
| ۶۲۸٫۹۶ ± ۰٫۹ روز | |
| ۱۹۹۹/۰۴/۲۸ ± ۵۰ | |
| ۲۸۷ ± ۲۹ | |
| ستاره | دبران |
| ویژگی‌های فیزیکی | |
| جرم | >۵٫۸±۰٫۷[۱] الگو:Jupiter mass |
| دما | ۱٬۵۰۰ کلوین (۱٬۲۳۰ درجه سلسیوس؛ ۲٬۲۴۰ درجه فارنهایت) |
وجود این سیاره برای اولین بار در سال ۱۹۹۸ مطرح شد، اما به دلیل تغییرات در داده‌های رصد، تأیید آن تا سال ۲۰۱۵ به طول انجامید. با این حال، مطالعات بعدی در سال ۲۰۱۹ وجود این سیاره را زیر سؤال بردند و نشان دادند که سیگنال‌های مشاهده شده ممکن است ناشی از فعالیت‌های ستاره‌ای باشند.
دمای تعادل این سیاره احتمالاً حدود ۱۵۰۰ کلوین (۱۲۳۰ درجه سانتیگراد) است، زیرا به شدت توسط ستاره میزبان غول پیکر خود تابش می‌شود. با این حال، زمانی که دبران یک ستاره رشته اصلی بود، احتمالاً این سیاره دمای تعادلی قابل مقایسه با زمین داشته است.
هنوز تحقیقات بیشتری برای تأیید قطعی وجود دبران بی و تعیین ویژگی‌های آن مورد نیاز است.
ویژگی‌های فیزیکی
ویرایشجرم و مدار
ویرایشدبران b یک سیاره فراخورشیدی سیاره غول‌پیکر با حداقل ۵٫۸ برابر جرم مشتری است. این سیاره در فاصله‌ای حدود ۴۵ درصد دورتر از واحد نجومی به دور ستاره خود می‌چرخد. دمای تعادل این سیاره احتمالاً حدود ۱۲۳۰ درجه سانتیگراد است، زیرا به شدت توسط ستاره میزبان غول پیکر خود تابش می‌شود. با این حال، زمانی که دبران یک ستاره رشته اصلی بود، احتمالاً این سیاره دمای تعادلی قابل مقایسه با دمای زمین داشته است.[۱]
ستاره میزبان
ویرایشستاره میزبان، دبران، یک ستاره غول است، به این معنی که از رشته اصلی دور شده و هیدروژن موجود در هسته خود را تمام کرده است. این ستاره دارای رده طیفی K5 III است.[۲]
دبران یک ستاره رده‌بندی ستارگان است که ۱٫۱۶ ± ۰٫۰۷ برابر جرم[۱] و ۴۴ برابر شعاع خورشید است. دمای سطح آن ۳۹۱۰ کلوین است. در مقایسه، خورشید دمای سطحی معادل ۵۷۷۸ کلوین دارد.[۳]
میانگین قدر ظاهری این ستاره، یا اینکه معمولاً از زمین چقدر روشن به نظر می‌رسد، ۰٫۸۶ است و به راحتی با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است.
کشف
ویرایشپیشنهاد در سال ۱۹۹۳
ویرایشاین سیاره فراخورشیدی برای اولین بار در سال ۱۹۹۳ مطرح شد، اندازه‌گیری‌های سرعت شعاعی دبران، ژوبین‌دار و سرپسین نشان داد که دبران یک نوسان سرعت شعاعی طولانی مدت را نشان می‌دهد که می‌توان آن را به عنوان یک همدم زیرستاره‌ای تفسیر کرد. اندازه‌گیری‌های انجام شده برای دبران حاکی از وجود همدمی با حداقل جرم ۱۱٫۴ برابر مشتری (سیاره) در مداری ۶۴۳ روزه با فاصله ۲٫۰ واحد نجومی در یک مدار با خروج از مرکز مداری خفیف بود. با این حال، هر سه ستاره مورد بررسی نوسانات مشابهی را نشان دادند که منجر به جرم‌های همدم مشابهی شد، و نویسندگان نتیجه گرفتند که این تغییر احتمالاً ذاتی ستاره است تا ناشی از اثر گرانشی یک همدم.[۴]
وضعیت تأیید شده در سال ۲۰۱۵
ویرایشدر سال ۲۰۱۵، یک مطالعه شواهد پایدار بلندمدتی را برای همدم سیاره‌ای و فعالیت ستاره‌ای نشان داد.[۵]
تردید در مورد وجود در سال ۲۰۱۹
ویرایشدر سال ۲۰۱۹، تجزیه و تحلیل داده‌های اضافی ارائه شده توسط رصدخانه لیک، وجود دبران b را به دلیل لرزش فاز آشکار سیگنال سرعت شعاعی، با تردید جدی مواجه کرده است. تناسب داده‌های بهتر با دو سیاره یا بدون سیاره در اطراف دبران به دست می‌آید.[۶]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Farr, W. (2018). "Aldebaran b's temperate past uncovered in planet search data". The Astrophysical Journal. 865 (2): L20. arXiv:1802.09812. Bibcode:2018ApJ...865L..20F. doi:10.3847/2041-8213/aadfde. S2CID 56049041.
- ↑ Gray, R. O.; Corbally, C. J.; Garrison, R. F.; McFadden, M. T.; Bubar, E. J.; McGahee, C. E.; O'Donoghue, A. A.; Knox, E. R. (2006). "Contributions to the Nearby Stars (NStars) Project: Spectroscopy of Stars Earlier than M0 within 40 pc-The Southern Sample". The Astronomical Journal. 132 (1): 161–170. arXiv:astro-ph/0603770. Bibcode:2006AJ....132..161G. doi:10.1086/504637. S2CID 119476992.
- ↑ Fraser Cain (15 September 2008). [[۱](http://www.universetoday.com/18092/temperature-of-the-sun/) "Temperature of the Sun"]. یونیورس تودی. Retrieved 19 February 2011.
{{cite news}}: Check|url=value (help) - ↑ Hatzes, A.; Cochran, W. (1993). "Long-period radial velocity variations in three K giants". ژورنال اخترفیزیکی. 413 (1): 339–348. Bibcode:1993ApJ...413..339H. doi:10.1086/173002.
- ↑ Hatzes, A. P.; Cochran, W. D.; et al. (2015). "Long-lived, long-period radial velocity variations in Aldebaran: A planetary companion and stellar activity". Astronomy & Astrophysics. 580: A31. arXiv:1505.03454. Bibcode:2015A&A...580A..31H. doi:10.1051/0004-6361/201425519. S2CID 53324086.
- ↑ Reichert, Katja (25 March 2019). "Precise radial velocities of giant stars XII. Evidence against the proposed planet Aldebaran b". Astronomy & Astrophysics. A22: 625. arXiv:1903.09157. Bibcode:2019A&A...625A..22R. doi:10.1051/0004-6361/201834028. S2CID 85459692.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Aldebaran b». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.