درگاه:ارمنستان/شهر
گیومری (ارمنی: Գյումրի, pronounced [ɡjumˈɾi]) دومین شهر پرجمعیت جمهوری ارمنستان پس از ایروان و مرکز استان شیراک در شمال غربی این کشور می‌باشد. این شهر در حدود ۱۲۶ کیلومتری شمال ایروان واقع شده‌است.
بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۲، شهر دارای ۱۴۵٬۹۲۹ تن جمعیت بود؛ و جمعیت آن از ۱۵۰٬۹۱۷ نفر در سرشماری ۲۰۰۱ کاهش داشته‌است. گیومری در بخشی مرکز فلات شیراک قرار گرفته‌است.
این منطقه حدود ۱۵۵۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. گیومری اقلیمی نیمه‌خشک و قاره‌ای دارد که مشخصه آن داشتن زمستان‌های سرد و برفی است که در آن‌ها دمای کمینه می‌تواند تا منفی ۴۱ درجه سلسیوس پایین بیاید. از سوی دیگر، تابستان در گیومری نسبتاً گرم است و دمای هوا می‌تواند تا ۳۶ درجه سلسیوس نیز برسد. میانگین بارش سالیانه آن ۵۰۰ میلی‌لیتر است.
شهر گیومری در سال ۲۰۱۳ میلادی عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای مستقل همسود را جشن گرفت.
این شهر در سال ۴۰۱ (پیش از میلاد) با نام «کومایری» (Kumayri) بنا نهاده شد. بین سال‌های ۱۸۳۷ تا ۱۹۲۴ این شهر، «آلکساندراپول» نامیده می‌شد و بین سال‌های ۱۹۲۴ تا ۱۹۹۰ در دوران اتحاد شوروی «لنیناکان» نام داشت و سرانجام پس از استقلال ارمنستان در سال ۱۹۹۱ به «گیومری» تغییر نام داد.
شهر کاپان (به ارمنی "Կապան") مرکز استان سیونیک ارمنستان است که در منطقه‌ای جنگلی و در ریزشگاه دو رودخانه واقع شده است . نام اصلی این شهر در زمان قاجارها معدن بوده که بعدها به قاپان و از سال ۱۹۹۱ به کاپان تغییر یافته است.
کاپان که زمانی یک شهر پر جنب و جوش معدنکاری بود در پایانه‌های سده ۱۹و با سرمایه فرانسویان ساخته شد. این شهر با اینکه از یک معماری شوروی گونه برخوردار است اما نمودی نسبتاً خوب دارد. در میدان اصلی این شهر هتلی بلند و یک موزه قرار دارد. چندین کلیسای قدیمی دیگر نیز در این منطقه موجود است.
در کناره غربی شهر بر روی تپهای در جنوب رود وُغجی ویرانه‌های دژ هالیدزور بجا مانده است. این ساختمان که در سده ۱۷ به‌عنوان یک صومعه ساخته شده بود در آغاز سده ۱۸ قرارگاه داوود بیگ سردسته جنگجویان آزادی‌بخش ارمنی بر علیه عثمانیان شد.
وانادزور (به ارمنی: Վանաձոր) نام یکی از شهرهای کشور ارمنستان است.
وانادزور در شمال ارمنستان قرار گرفته و نام قدیمی آن قره‌کلیسا بود. این شهر پس از قره‌کلیسا نام کیروواکان بخود گرفت و بعداً وانادزور.
جمعیت وانادزور ۹۳٬۶۰۰ نفر بوده و در ۲۰۰۱ به ۱۰۷٬۳۹۴ نفر رسیده‌است. این شهر یکی از خوش‌منظره‌ترین شهرهای ارمنستان است. خانه‌ها و کلبه‌های تابستانی آن (داچاها) معروفند.
وانادزور و شهر پاسادنا در کالیفرنیا به عنوان شهرهای خواهرخوانده اعلام شده‌اند.
اِچمیادزین (ارمنی: Էջմիածին) با نام رسمی واغارشاپات (ارمنی: Վաղարշապատ)، نام یک شهر و همچنین یک مکان مقدس در جمهوری ارمنستان می‌باشد. این شهر در استان آرماویر واقع شده‌است. اِچمیادزین ۴۰ کیلومتر مربع مساحت و بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۱ میلادی بالغ بر ۴۶٬۵۴۰ تن جمعیت دارد.
اچمیادزین در فهرست میراث جهانی یونسکو در ارمنستان قرار دارد. کلیسای جامع اچمیادزین در این واقع شده‌است. جاثلیق کل ارامنه جهان در این شهر زندگی مس کند.