دولت متکی[۱] دولتی است که از دید اقتصادی، سیاسی یا نظامی زیردست است و به یک دولت قوی‌تر وابسته است (که وضعیت آن را کنترل کند)[۲]؛ دولت‌های متکی چندین گونه دارند مانند دولت اقماری، دولت دست‌نشانده، استعمار نو، تحت‌الحمایه و ...

پیشینه

ویرایش

ایران، یونان و روم

ویرایش

دولت‌های باستان که قوی بودند مانند ایران و یونان باستان چنین سیاستی داشتند برای نمونه آتن باستان دولت‌های ضعیف تر وادار کرد به اتحادیه دلوس بپیوندند و تا حدی نوع دموکراسی خود را به آنها تزریق کرد. بعدها فیلیپ مقدونی هم کاری همانند این انجام داد. جمهوری روم[۳][۴] نیز هر کشوری را که شکست می‌داد آنها را به دولت متکی خودش تبدیل می‌کرد آنها این سیاست را تا ۱۰۰ سال پیش از میلاد ادامه دادند تا اینکه در نهایت امپراتوری روم تشکیل شد. گاهی دولت متکی یک دشمن نبود بلکه یک مدعی تاج و تخت بود که روم به آنها کمک می‌کرد به قدرت برسند برای نمونه هیرود بزرگ را می‌توان نام برد. فرایند دولت متکی تا قرون وسطی ادامه داشت تا اینکه حکومت ارباب‌رعیتی آغاز شد.

سدهٔ ۲۱ میلادی

ویرایش

استرالیا

ویرایش

به باور برخی نائورو یک دولت متکی به استرالیا است چون از نظر اقتصادی به شدت به استرالیا وابسته است و از پول رایج استرالیا استفاده می‌کند.

از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ۱۹۹۱، کره شمالی به عنوان دولت متکی چین به‌شمار می‌رود.[۵]

آمریکا

ویرایش

به باور والتر لادویگ، عراق، افغانستان و پاکستان دولت‌های متکی آمریکا هستند.[۶]

منابع

ویرایش
  1. «دولت متکی» [علوم سیاسی و روابط بین‌الملل] هم‌ارزِ «client state, client country»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوازدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۶۶-۸ (ذیل سرواژهٔ دولت متکی)
  2. Michael Graham Fry, Erik Goldstein, Richard Langhorne. Guide to International Relations and Diplomacy. London, England, UK; New York, New York, USA: Continuum International Publishing, 2002. Pp. 9.
  3. "Herod's Judaea".
  4. Collected studies: Alexander and his successors in Macedonia, by Nicholas Geoffrey Lemprière Hammond,1994,page 257,"to Demetrius of Pharos, whom she set up as a client king
  5. Mizokami, Kyle (8 January 2016). "Why North Korea is betting big on nuclear weapons". The Week.
  6. Ladwig, Walter C. (2017). The Forgotten Front: Patron-Client Relationships in Counter Insurgency. Cambridge University Press. p. 302. ISBN 978-1-107-17077-3. Retrieved 2018-05-15. As with their Cold War counterparts, it was erroneous for American policymakers to believe that the governments of contemporary client states, such as Iraq, Afghanistan, and Pakistan, necessarily shared their desire to defeat radical Islamic insurgents by adhering to the prescriptions of U.S. counterinsurgency doctrine.