دیهشک
این مقاله به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
دیهشک از دو کلمه ده و اشک تشکیل شده‌است و یعنی ده منسوب به اشکانیان است. در خراسان بزرگ چهار آبادی به نام دیهشک وجود دارد:
- روستای دیهشک در دشت بیاض و خضری
- روستای دیهشک در شهرستان سبزوار
- روستای دیهشک در مجاورت توس
- منطقه دیهشک در شهر طبس
انتساب این آبادی‌ها به حکومت اشکانیان قدمت تاریخی و فرهنگی این مناطق را می‌رساند. قنات دیهشک مشهور است و قدمت زیادی دارد.
روستای دیهشک از سال ۱۳۷۴ به شهر طبس الحاق گردید و هم‌اکنون به صورت یک منطقه روستا-شهری است. دیهشک باداشتن دو قنات آباد بوده [1]و دارای نخلستان‌های سر سبز و مزارع سبزی و غلات است. جمعیت این منطقه حدود ۵۰۰۰ نفر بوده و از غنای فرهنگی و علمی خاصی برخوردار است. بزرگانی همچون میرزا محمد علی منش باشی و شیخ نصرالدین و میرزا آقا میرصادقی از مشهورترین افرادی هستند که از این منطقه منشا خدمات زیادی شده‌اند.
میرزا محمد علی منشی باشی شاعر و ادیب توانای عهد مظفری به عنوان منشی مخصوص عمادالمک حاکم مقتدر طبس بود [2] وی دارای چهار کتاب به نام‌های طرب - شلغم شوروا و شغالنامه و دیوان اشعار است که برگیرنده وقایع تاریخی طبس در زمان عمادالمک و سروده‌های بدیع و غزلیات و مثنویات در زمینه‌های مذهبی و اجتماعی می‌باشند.
جستارهای وابسته ویرایش
میرزا علی منشی باشی
میرزا محمد علی فرزند زین العابدین ملک التجار در سال 1267 هجری قمری در دیهشک متولد شد و پس از طی مراحل کودکی به مکتب رفت و در مدت شش ماه قرآن کریم را فرا گرفت.پس از آن به خواندن آثار ادبی مانند لیلی و مجنون(ظاهراً منظومهٔ نظامی)وامق و عذرا(؟)و ویس و رامین فخر الدین گرگانی و غیره پرداخت، به خوشنویسی روی آورد و در مدرسهٔ حاجی عبد العلی نزد ملا غلامحسین زنگویی تحصیلاتش را ادامه داد.چون از این مدرسه چیزی حاصلش نشد پدرش او را به مدرسهٔ حاجی صادق راهنمایی کرد،در این مدرسه هم فواید علمی نصیبش نشد از پدر درخواست تا او را به مرکز شهر طبس ببرد.پدرش-که بازرگان بود-او را به مکتب حاجی میرزا عرب برد.محمد علی در این مکتب به خوشنویسی ادامه داد و اسلوب خطاطی را به کمال فرا گرفت،جوانمرگ شدن یکی از هم مشقانش سبب شد تا از مکتب مذکور به درآید و به حسینیهٔ طبس نزد آخوند محمدحسین سلیمانی-که از مدرسان ورزیدهٔ آنجا بود-رفت،بیرون از حوزهٔ علمی مزبور آن چنان که خود می‌نویسد:«اوقات را به بطالت و طفره می‌گذرانید و کتاب نقالی حسین کرد و افسانه‌های رموز حمزه و اسکندرنامه را اول کتاب و تاریخ رستم و اسفندیار را بهترین اخبار می‌دانست و هندسه را وسوسه و ریاضی را زندقه و عربی را صفصفه و منطق را ژاژ و اصول را فضول بر می‌شمرده و از مفاد«شرف المرء بالعلم و الادب»غافل بوده‌است» پس از این مرحله به درس آخوند ملا محمدتقی حاضر شد و الفیهٔ ابن مالک و منظومهٔ نجومی خواجه نصیر الدین طوسی و دیگر کتب رایج عصری را فرا گرفت.ظاهراً مدارس عصری او را اقناع نکرد زیرا پس از این درس و بحث را پی نکرد و به بازرگانی پرداخت[3].این شغل نیز به نزدیک او مرضی نیفتاد چنان که خود گوید:«ماشاء اللّه بازار از مدرسه بدتر و مدرسه از مکتب آشفته‌تر» میرزا علی با توجه به لیا قت و سواد و خط خوش و نفوذ پدرش ملک التجار به عنوان منشی مخصوص عماد الملک حاکم طبس مشغول فعالیت گردید و ملقب به "منشی باشی" گردید و ضمن رسیدگی به امور اداری حکمران طبس نسبت به ثبت وقایع آن زمان پرداخت و منشا خدمات ارزنده‌ای گردید و چهار باغ و چندین فنجان آب از قناتهای دیهشک را وقف روضه خوانی حضرت سیدالشهدا(ع) در دهه اول محرم نمود بطوزیکه هم‌اکنون این روضه خوانی و وقفیات دایر است .منشی باشی در سال 1345 هجری قمری فوت نمود و در زادگاهش دیهشک در مقبره برادرش ملا هادی به خاک سپرده شد . محقق ارجمند جناب آقای یعقوب دانشدوست در خصوص این مقبره می‌نویسد: بنا از دو چهار طاقی به هم پیوستهٔ کوتاه تشکیل شده به‌طوری‌که بلندای آن از کف ۴/۷۰ متر است و اندازه ضلع داخلی هر کدام ۳/۳۳ و ۳/۳۴ متر است.بنا از خشت ساخته شده نمای خارجی آن را با کاهگل پوشانده‌اند داخل بنا نیز اندود کاهگل دارد.بسیار ساده و بی‌پیرایه است و معماری خوبی را ارائه می‌دهد به ویژه چگونگی پیوستن این دو چهار طاقی حالت مخصوصی به وجود آورده که تنها در این بنا مشاهده شده‌است. مورد بسیار با اهمیت در این بنا این است که این بنای خشتی زلزله شدید سال ۵۷ طبس را تحمل کرده و سرپا مانده‌است[1]. اکنون مقبره این شاعر و ادیب توسط نوادگانش به ویژه متولی کنونی موقوفات حاج سید ولی اله رشیدی مرمت و بازسازی شده‌است .
منابع ویرایش
[1]↑ دانشدوست، یعقوب، طبس شهری که بود (باغ‌های طبس)، تهران: انتشارات سروش، ۱۳۶۹ خورشیدی. ص 125.
[2]↑ امینیان مدرس، محمد مهدی، دربارهٔ حضرت آیت‌الله آقا شیخ مخمد علی امینیان مدرس طبس و روحانیون معاصر ایشان، یزد: انتشارات سروش، ۱۳88 خورشیدی. 64 ص. [3]↑امینی . محمود ؛«جغرافیای تاریخی شهرستان طبس »؛ انتشارات نیکوروش یزد- ۱۳۸۵ .