روابط تاجیکستان و چین
روابط چین و تاجیکستان روابط دوجانبه بین جمهوری خلق چین و جمهوری تاجیکستان است که در ۴ ژانویه ۱۹۹۲، اندکی پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی برقرار شد.
 | |
 چین |
 تاجیکستان |
|---|---|
اقتصاد و تجارت ویرایش
کل حجم تجارت بین دو کشور در سال ۲۰۱۲ به ۲ میلیارد دلار رسیده‌است. چین در میان سه شریک تجاری بزرگ تاجیکستان است.[۱] تعدادی از شرکتهای بزرگ چینی در صنایع مختلف در تاجیکستان فعالیت می‌کنند.[نیازمند منبع]
اختلاف مرز ویرایش
چین از سال ۱۸۸۴ حدود ۲۸۴۳۰ کیلومتر مربع از خاک تاجیکستان ادعای سرزمینی داشت که با معاهدات نابرابر از سلسله چینگ آن زمان گرفته شد.[۲][۳]
در سال ۲۰۱۱، به عنوان بخشی از یک توافق‌نامه مرزی، چین رسماً ادعای خود را در مورد ۹۶٪ از کل سرزمین مورد مناقشه رد کرد، در حالی که تاجیکستان حدود ۴٪ - حدود ۱۱۱۳ کیلومتر مربع (۴۳۹ مایل مربع) - را به چین واگذار کرد.[۴][۵][۶]
آموزش و فرهنگ ویرایش
بیش از ۲۰۰۰ دانش آموز تاجیکی در بیش از ۱۱۲ مؤسسه مختلف در چین آموزش دیده‌اند. تعداد زیادی از دانش آموزان در یک مرکز آموزشی و فرهنگی کنفوسیوس در دوشنبه، تاجیکستان آموزش دیده‌اند. دولت چین دوره‌های آموزشی و سمینارهایی را در زمینه‌های مختلف برای متخصصان تاجیکستان ترتیب می‌دهد. مراکز زبان چینی در تعدادی از موسسات آموزش عالی جمهوری تاجیکستان افتتاح شده‌است. علاوه بر این، شهروندان جمهوری خلق چین نیز در دانشگاه‌های مختلف این کشور آموزش می‌بینند.
«گوشه فرهنگ چینی» در کتابخانه ملی تاجیکستان افتتاح شد. هر دو کشور نمایش‌ها و رویدادهای فرهنگی منظمی را برگزار می‌کنند.
همکاری بین‌المللی ویرایش
تاجیکستان و چین اعضای فعال سازمان‌های منطقه ای و بین‌المللی هستند و در چارچوب این سازمان‌ها، به ویژه سازمان همکاری شانگهای همکاری نزدیک دارند .[نیازمند منبع]
داشتن مرز مشترک با استان مسلمان شین جیانگ، ثبات سیاسی تاجیکستان برای چین بسیار مهم است. چین قاطعانه از تلاش‌های تاجیکستان برای حفظ امنیت و ثبات ملی پشتیبانی می‌کند و همچنین در توسعه اقتصادی به تاجیکستان کمک می‌کند. در سال ۲۰۱۲، تاجیکستان قول تقریباً یک میلیارد دلار آمریکا را به صورت کمک‌های بلاعوض، کمک‌های فنی و اعتبارات با شرایط ترجیحی از چین دریافت کرد.[۷]
سفارت جمهوری خلق چین در دوشنبه از ۱۳ مارس ۱۹۹۲ و سفارت جمهوری تاجیکستان در پکن در ۷ آوریل ۱۹۹۷ تأسیس شده‌است. سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار جمهوری خلق چین در جمهوری تاجیکستان فن سیانژون (از اوت ۲۰۱۰) و سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار جمهوری تاجیکستان در جمهوری خلق چین رشید اولیموف است (از ماه نوامبر ۲۰۰۵)[نیازمند منبع]
چارچوب حقوقی دو کشور بیش از ۲۰۰ توافق‌نامه بین دولتی و بین دولتی را در بر می‌گیرد.[نیازمند منبع]
سازمان ملل ویرایش
در ژوئیه ۲۰۱۹، تاجیکستان یکی از ۵۰ کشوری بود که از سیاست‌های چین در سین کیانگ حمایت کرد و با امضای نامه مشترکی به کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، «دستاوردهای چشمگیر چین در زمینه حقوق بشر» را ستود و ادعا کرد «اکنون امنیت و امنیت به سین کیانگ و بنیادین بازگشته است». حقوق بشر افراد از همه گروه‌های قومی در آنجا محافظت می‌شود.[۸][۹]
در نوامبر ۲۰۱۹، تاجیکستان یکی از ۵۴ کشوری بود که بیانیه مشترک حمایت از سیاست‌های سین کیانگ چین را امضا کرد.[۱۰]
در ژوئن ۲۰۲۰، تاجیکستان یکی از ۵۳ کشوری بود که از قانون امنیت ملی هنگ کنگ در سازمان ملل حمایت کرد.[۱۱]
همکاری نظامی ویرایش
گفته می‌شود که نیروهای چینی با هدف نظارت بر دسترسی به راهرو واخان تقریباً از سال ۲۰۱۶ در تاجیکستان حضور داشته‌اند.[۱۲] وزیر امور خارجه جمهوری تاجیکستان وجود نیروهای چینی در تاجیکستان را انکار کرد.
منابع ویرایش
- ↑ "China's influence grows in poor neighbour Tajikistan". Terra Daily News About Planet Earth. Agence France-Presse. 2012-06-26. Retrieved 2019-10-26.
- ↑ "Tajikistan Cedes Disputed Land to China". The Jamestown Foundation. 24 January 2011.
- ↑ Fravel, M. Taylor (2005-10-01). "Regime Insecurity and International Cooperation: Explaining China's Compromises in Territorial Disputes". International Security. 30 (2): 46–83. doi:10.1162/016228805775124534. ISSN 0162-2889.
- ↑ Fravel, M. Taylor (2005-10-01). "Regime Insecurity and International Cooperation: Explaining China's Compromises in Territorial Disputes". International Security. 30 (2): 46–83. doi:10.1162/016228805775124534. ISSN 0162-2889.
- ↑ "Tajikistan cedes land to China". BBC News. 13 January 2011.
- ↑ "China's area increases by 1000 sq km". Times of India. 12 January 2011.
- ↑ "China Backs Tajikistan's Efforts to Preserve Stability". The Gazette of Central Asia. Satrapia. 3 September 2012. Retrieved 3 September 2012.
- ↑ "Who cares about the Uyghurs". The Economist.
- ↑ "Letter to UNHRC". Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights.
- ↑ 张悦. "Statement at UN supports China on Xinjiang". www.chinadaily.com.cn. Retrieved 2020-08-09.
- ↑ Lawler, Dave (2 July 2020). "The 53 countries supporting China's crackdown on Hong Kong". Axios (به انگلیسی). Retrieved 3 July 2020.
- ↑ Shih, Gerry; Troianovski, Anton; Wang, Yuan; Lamothe, Dan (February 18, 2019). "In Central Asia's forbidding highlands, a quiet newcomer: Chinese troops". The Washington Post.
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «China–Tajikistan relations». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳۰ مه ۲۰۲۱.